Noorganik kimyo



Download 64,57 Kb.
bet6/13
Sana15.05.2021
Hajmi64,57 Kb.
#64719
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
HASANBOY ESANBOYEVICHNING KURS ISHI

Kimyoviy xossalari: Memoriy sharoitlarda alyuminiy yupqa va mustahkam oksid qatlami bilan qoplangan bo’ladi. Chunki u oddiy oksidlovchilar – suv , kislorod va azot kislotasi bilan qizdirishsiz ham oson reaksiyaga kirishadi. Shu xossalari tufayli alyuminiy amalda korroziyaga uchramaydi va sanoat miqyosida kuchli talabga ega. Biroq, oksid n qatlamining yo’qolishi bilan, masalan, ammoniy tuzlari NH , qaynoq ishqorlar yoki, amalgamalanish natijasida, alyuminiyning oksid qatlami yo’qoladi.Bu holatda alyuminiy faol tiklovchi metall tarzida harakat qila boshlaydi.

Alyuminiyga galiy , indiy , yoki qalay metallar bilan ishlov berilsa, alyuminiyda oksid parda hosil bo’lmaydigan bo’ladi . Bu jarayonda alyuminiyning ustki sirti mazkur metallarning evtektivlari bilan nomlanadi:

Alyuminiy oddiy moddalar bilan oson reaksiyaga kirishadi:

Kislorod bilan reaksiyaga kirishib, alyuminiy oksidini hosil qiladi:

4Al + = 2

Ftordan boshqa galogenlar bilan quyidagicha reaksiyalanib, xlorid , bromid yoki yodit hosil qiladi

2 Al + G = 2AlG ( G- galogen ,brom, brom , yod, xlorlardan biri) .

Ftor bilan birikib , alyuminiy ftoridi hosil qiladi:

2Al + = 2

Oltingugurt bilan birikib , a;yuminiy sulfid hosil qiladi:

2Al + 3S=

Azot bilan birikib , alyuminy nitrid hosil qiladi:

2Al + = 2 AlN

Qo’llanilishi: Alyuminiy konstruksion material sifatida keng qo’llaniladi. Bu nuqtai nazarda alyuminiyning eng afzal jihatlari bu - yengilligi , ishlov berishning osonligi va karroziyaga bardoshligidir. Shuningdek, metallning yuqori isssiqlik o’tkazuvchanligi , hamda , birikmalarning toksik emasligi , ushbu metalni xalq xo’jaligi va sanoatning nihoyatda turli tuman sohalarida ommalashishiga sabab bo’lgan.Chunonchi, oshxona buyumlari va idishlar ishlab chiqarishda , oziq - ovqat mahsulotlarini o’rash va qadoqlash masalalarida Alyuminiy yetakchi o’rinda turadi.Konstruktiv material sifatida alyuminiyning kamchiligi – pishiq emasligidir.Alyuminiyning pishiqligini ortirish uchun , uni mis va magniy bilan oqtishma tarzida ishlab chiqariladi. Bunday qotishma duralyumin deyiladi.

Alyuminiyning elektr o’tkazuvchanligi misnikidan 1,7 marta past xolos. Lekin , alyuminiy tannarxi misnikidan 4 barobar arzon yuradi . Shu sababli , alyuminiy elektrotexnikada, elektron mikrosxemalarda, hamda , elektr energetikasi tizimida keng qo’llaniladi . Yaxshi issiqlik o’tkazuvchanlik xossasi tufayli , alyuminiy issiqlik texnikasida keng qo’llaniladi. Metallurgiyada bir qator qotishmalar tayyorlashda ishlatiladi. Xususan , mis va alyuminiy qotishmasidan alyuminiyli bronza olinadi. Elektr toki asosida ishlovchi qizdirgich asboblarda odatda asosiy element- qizdirgich, ya’ni, cho’g’lanma spirial ham alyuminiyga temir va xrom bilan qotishmasi - fexraldan tayyorlanadi . Shisha ishlab chiqarishda alyuminiy ftoridi va alyuminiy fosfatidan foydalaniladi .





Download 64,57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish