Noorganik kimyo


ALYUMINIY VA UNING BIRIKMALARI



Download 8,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet315/372
Sana15.01.2022
Hajmi8,97 Mb.
#369459
1   ...   311   312   313   314   315   316   317   318   ...   372
Bog'liq
sanoat farmatsiya fakulteti 2-kurs talabalri uchun fizik va kolloid kimyo fanidan maruzalar matni

  ALYUMINIY VA UNING BIRIKMALARI 
Alyuminiy yer sharida eng ko’p tarqalgan metallardan biridir. U tuproqni, 
dala shpati, slyuda va juda ko’p minerallarni tarkibiga kiradi. 
Kaolin - Al
2
O
3
8·2SiO

kriolit Na
3/
AlF
6/
alunit 
Fizikaviy xossalari. Oq kumush rang metall, ingichka sim tayyorlasa bo’ladi. 
Yupqa list va kukunga o’tkazilishi mumkin. 


Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
254 
 
Kimyoviy xossalari. Havo kislorodi bilan oksidlanadi va uni sirtida 0,101 
-4
 
sm yupqa oksid parda qoplagan bo’ladi, bu uni keyingi oksidlanishdan saqlaydi. 
Alyuminiy suyultirilgan xlorid kislota bilan ta’sirlashib: 
2Al + 6HCl = 2AlCl
3
 
Konsentrlangan nitrat kislota odatda alyuminiyni passivlashtiradi. Sulfat 
kislota bilan alyuminiy asosli tuzlar hosil qiladi: 
2Al + 6H
2
O + 6KOH = 3H

+ 2K
3
/Al(OH)
6

Alyuminiyning kislorod bilan ta’sirlanishi juda tez boradi: 
2Al + 1,5O

= Al
2
O

+ 1653,1 kJ/mol. 
Bunda temperatura 3000-3500
o
C gacha ko’tariladi va UB nurlar tarqraladi. 
1859 y. N.N.Beketov alyuminiyni metallarni ularni oksidlaridan qaytarish 
uchun ishlatdi.  Bu usul alyuminotermiya deyiladi. Agar 1g-atom kislorodga to’g’ri 
keladigan kislorod mirdori 551,2 kJ/moldan kam bo’lgandagina oksidlardan  
metallarni qaytarish mumkin. 
Alyuminiy bilan CaO, BaO va MgO ni qaytarib bo’lmaydi, chunki 1g atom 
kislorodga to’g’ri keladigan energiya miqdori 636,5 608,9 va 599,7 kJ/mol
ь. 
Amalda termitli payvandlash katta ahamiyatga ega. Fe
2
O
3
  yoki Fe
3
O
4
  bilan 
alyuminiy metali aralashmasi yondirilsa temir qaytariladi va bunda juda katta 
energiya chiqadi. 
Alyuminiyni galogenlar bilan oksidlanishi ko’p mirdorda energiya chiqishi 
bilan boradi. 
Al + 3/2F

= AlF
3
 + 1304,2 kJ/mol
ь 
Al + 3/2Cl

= AlCl

+ 695.9 
Al + 3/2I
2
 = AlI
3
 +323,0 
2Al + 3S = Al
2
S

+575,9 
Yuqori temperaturada alyuminiy: 
Al +1/2N

= AlN + 240,2 
4Al + 3C = Al
4
C
3
 
Alyuminiy karbid gidrolizlanganda metan ajraladi: 
Al
4
C

+ 12H
2
O = 4Al(OH)

+ 3CH
4
 
        

Download 8,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   311   312   313   314   315   316   317   318   ...   372




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish