Noorganik kimyo

TEMIR GURUHI ELEMENTLARINING KOMPLEKS  
                            BIRIKMALARI 
Temir juda ko’p kompleks birikmalar hosil qiladi. 
2KCN + Fe(CN)
2 
= K
4
/Fe(CN)
6
/ 
FeCl
3 
+ 6NH
3 
= /Fe(NH
3
)
6
/Sl 
CoSO
4 
+ 6NH
3 
= /Co(NH)
6
/SO
4
 
NiSO
4 
+ 6NH
3 
= /Ni(NH
3
)
6
/SO
4
 
Bu birikmalarda kobalt va nikel hamda temirning koordinasion soni 6 ga 
teng. 
Kompleks birikmalar asosida Fisher reaktivi ma’lum: 
3Co(NO
3
)
2 
+ NaNO
3 
+ 4CH
3
COOH + 18NaNO
2 
= 
= 3Na
3
/Co(NO
2
)
6
/ + NO + 4CH
3
COOH + 6NaNO
3 
+ 2H
2
O  
TEMIR, KOBALT VA NIKELNING TIBBIYOTDAGI 
                                   AHAMIYATI 
Temir gemoglobinning tarkibiga kiradi. Gemoglobinda temir miqdori 14,5 
% ga boradi. Gemoglobin organizmda 2 ta funksiyani bajaradi. Kislorod tashish va  
organizmda e tashish. 
Organizmga temir yetishmasa anemiya kasalligi boshlanadi. Bunda 
organizmga qaytarilgan temir beriladi. Masalan feramid. Feramid bu temir hamda 
nikotin kislotasining kompleks birikmasi bo’lib bu modda bizni institutimizda prof. 
M.A.Azizov rahbarligida ishlab chirilgan va tibbiyotga joriy etilgan. 
Bundan tashqari tibbiyotda  FeCl
3
  qon to’xtatuvchi modda sifatida 
ishlatiladi. FeSO
4*
7H
2
O va temir laktati va temir gliseratining ham ishlatilishi 
ma’lum. 
 
 
11.3-rasm. FeS
2
 piritning strukturasi