Nom kiritish bosManishini

O'zganivchi turi	Boshlang'ich qiymat	O'zganivchi turi
Boshlang'ich qiymat
barcha butun sonli	0	barcha haqiqiy sonli	0.0000000000e+00
char	(probel)	boolean	FALSE
string	" (bo'sh satr)	string[7]	" (bo'sh satr)

O'zlashtirish operatori. O'zlashtirish operatori o'zgaruvchilarga qiymat berish uchun qoilaniladi. U := belgi orqali ifodalanadi. O'zlashtirish operatorning umumiy ko'rinishi quyidagicha:

o'zganivchi := ifoda;

Bu operator bajarilganda quyidagicha ishlar bajariladi:

1) ifoda qiymati hisoblanadi;

2) ifodaning qiymati o'zgaruvchiga o'zlashtiriladi, ya'ni xotiraning °'zgaruvchi uchun ajratilgan qismiga (o'zgaruvchining «eski» qiymati °'chib ketadi) ifodaning qiymati yoziladi.

1- misol. Quyidagi dastur bajarilishi natijasida a nomli °'zgaruvchining qiymati 22 ^s°niga teng bo'ladi.

2- misol. Quyidagi dastur bajarilishi natijasida meva nomli satrli o'zgaruvchining qiymati «olma» so'ziga teng bo'ladi. ''//■- .,

var a: integer;		var meva	: string;
begin		begin
a := 22;		meva :=	'olma';
end.		end.

3- misol. Bu misolda a va b o'zgaruvchilarning qiymati qanday o'zgarishi yaqqol ko'rinadi.

var a,b,m: integer; begin

a := 8; b := a*5; b := b+10; m:=m*b;

end.

{a ning qiymati 8 ga teng bo'ldi}

{b ning qiymati a*5=8*5= 40 ga teng bo'ldi}

{endi b ning qiymati b+10= 40+10= 50 ga teng bo'ladi}

{m ning boshlang'ich qiymati berilmagani uchun 0deb olinadi, demak, m ning qiymati 0*50=0 ga teng

boiadiYuqoridagi misollarda o'zgaruvchilar turli qiymatlarni o'zlashtirdi. Ammo biz ularning natijasini ko'rmadik. Chunki ular kompyuter xotirasida qolib, ekranga chiqarilmaydi. Ma'lumotlarni kompyuter ekraniga chiqarish uchun chiqarish operatoridan foydalaniladi. Paskalda chiqarish operatori (protsedu-rasi) quyidagi ikki xil ko'rinishga ega:Write(chiqarish ro'yxati) va WriteLn(chiqarish ro'yxati)bu yerda Write (ing. - yozmoq) va Writein Paskalning xizmatchi so'zlari; chiqarish ro'yxati — o'zaro vergul bilan ajratilgan va ekranga chiqarilishi kerak bo'lgan ifoda, o'zgaruvchi yoki o'zgarmaslar ketma-ketligi. Chiqarish ro'yxatida ifoda qatnashsa, awal ifoda hisoblanib, hosil bo'lgan natija ekranga chiqariladi. Chiqarish ro'yxatidagi o'zgarmaslar belgili yoki satrli bo'lsa, albatta apostrof ichiga olinishi shart.Write va WriteLn operatorlarining farqi shundaki, Write operatori yordamida ma'lumotlar ekranga chiqarilgach yurgich ekranning shu satrida qoladi va ekranga chiqariladigan keyingi ma'lumotlar shu satrga yurgich turgan joydan boshlab chiqariladi. Writein operatorida esa ma'lumotlar ekranga chiqarilgach yurgich keyingi satr boshiga o'tadi.

4- misol.

begin write('Yashna, '); write('gulla ');

write('ona Vatanim!'); end.

5- misol.

begin

writeln('Yashna, '); writeln('gulla '); write('ona Vatanim!'); end.

Dastur bajarilgach, kompyuter ekranida