Nókis qalası hákimligi Panaev Utemurat Berdimuratovich

---

Nókis qalası hákimligi

 

Panaev 

Utemurat 

Berdimuratovich

Nókis qalasi hakimi waziypasin waqtinsha atqariwshisi 

 

Mánzil:

 230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov 

kóshesi 96-jay

 Telefon:

   

0 [phone]

 Faks:

 0 [phone]

 E-mail:

  

  Qabıllaw kúnleri:

Juma  10: 00 - 12: 00 Hákimlik imaratı,  

puqaralardı qabıllaw xanasında

Image not found or type unknown

Xojanov 

Kallibek 

Keunimjaevich

Nókis qalasi hákiminiń ekonomika hám isbilermenlik máseleleri boyınsha 

birinshi orınbasari

Mánzil:

230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov 

kóshesi 96-jay

Telefon:

0(361) 222-51-65

Faks:

E-mail:

[e-mail]

Qabıllaw kúnleri:

Чоршанба, 10:00 - 12:00

---

   

Image not found or type unknown

Ibragimov 

Raxmet 

Mamutovich

Nókis qalasi hákiminiń sanaattı rawajlandiriw,  kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám 

kommunal xojaliǵımaseleleri boyinsha orınbasarı

 

Mánzil:

 

230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov kóshesi 96-jay

 

Telefon:

 0 [phone]

 

Faks:

 0 [phone]

 E-mail:

 

Qabıllaw kúnleri:

 

Sárshembi 10: 00 - 12: 00

Hákimlik imaratı,  puqaralardı qabıllaw 

xanasında

 

Image not found or type unknown

Kudiyarov 

Polatbek 

Azatovich

Nókis qalası hákiminiń investitsiyalar, innovaciyalar,  menshiklestirilgen 

kárxanalarǵa kómeklesiw,  erkin ekanomikalıq hám kishi sanaat zonaların 

jáne turizmdi rawajlandiriw máseleleri boyınsha orınbasarı

 

Mánzil:

 

230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov 

kóshesi 96-jay

---

 Telefon:

 0 [phone]

 

Faks:

 0 [phone]

 E-mail:

 

[e-mail]

,

    

Qabıllaw 

kúnleri:

 Sárshembi 10: 00 - 12: 00

Hákimlik imaratı,  puqaralardı 

qabıllaw xanasında

 

Image not found or type unknown

Allanov

Erkinbay

Oralbaevich

Nókis qalası hákiminiń jaslar siyasatı,   sociallıq rawajlandırıw hám ruwxıylıq-

aǵartıwshılıq isleri  boyınsha orınbasarı

 Mánzil:

 

230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov 

kóshesi 96-jay

 

Telefon:

 0 [phone]

 Faks:

 0 [phone]

 E-mail:

[e-mail]

---

 Qabıllaw 

kúnleri:

 

Sárshembi 10: 00 - 12: 00

Hákimlik imaratı,  puqaralardı 

qabıllaw xanasında

 

Image not found or type unknown

Abibullaeva 

Gulsara

Gaybullaevna

Nókis qalasi hákiminiń orınbasarı, qala hayal-qızlar komiteti baslıǵı

Mánzil:

230105,  Nókis qalasi,  A.Dosnazarov 

kóshesi 96-jay

Telefon:

0 [phone]

Faks:

0 [phone]

E-mail:

[e-mail]

,

[e-mail]

[e-mail]

Qabıllaw kúnleri:

Жума,10:00 - 12:00

Qaraqalpaqstan Respublikası Nókis qalası hákimi wazıypasın waqtınsha 

atqarıwshı P.Tóreshov tárepinen 2019-jıl dawamında Nókis qalasında 

fizikalıq hám yuridikalıq shaxslar menen ushırasıwlar ótkeriw maqsetinde 

shólkemlestirilgen kóshpeli hám ǵalabalıq qabıllawlar ótkeriw kestesi

Image not found or type unknown

Image not found or type unknown

---

Nókis qalası hákiminiń funkcional wazıypaları:

Qala hákimi Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyaları hámde 

“Jergiliklik mámleketlik hákimiyatı haqqında”ǵı Nızamları tiykarında jumıs alıp baradı;

qala ekonomikasınıń, sociallık hám ruwxıy tarawlarınıń nátiyjeli iskerligine basshılıqtı 

ámelge asıradı; 

qalada Ózbekstan Respublikası Nızamları, Ózbekstan Respublikası Oliy Májlisi palataları, 

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Pármanları, qararları ham biylikleri, Ministrler Kabineti 

qararları hám biylikleri, Qaraqalpaqstan Respublikası nızamları, Qaraqalpaqstan 

Respublikası Joqarǵı Keńesi hám Prezidiumınıń qararları, Ministrler Keńesiniń qararları 

hám biylikleriniń orınlanıwın shólkemlestiredi;      

Ózbekstan Respublikası Nızamları, Ózbekstan Respublikası Oliy Májlisi palataları, 

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Pármanları, qararları ham biylikleri, Ministrler Kabineti 

qararları hám biylikleri, Qaraqalpaqstan Respublikası nızamları, Qaraqalpaqstan 

Respublikası Joqarǵı Keńesi hám Joqarǵı Keńes Prezidiumınıń qararları, Ministrler 

Keńesiniń qararları hám biylikleri tiykarında hámde basqada qala aymaǵında orınlanıwı 

shárt bolǵan qararlar hám biylikler shıǵaradı; 

jámáát tártibine ámel qılınıwı hám jınayatshılıqqa karsı gúresiw, puqaralardıń 

qáwipsizligin támiyinlew, olardıń huqıqların qorǵaw hám salamatlıǵın qorǵaw menen 

baylanıslı is-ilájlardı kóredi, tábiyiy apatlar, epidemiyalar hám basqa ayrıqsha 

jaǵdaylarda tiyisli jumıslardı shólkemlestiredi.   

qalanı ekonomikalıq hám sociallıq rawajlandırıwdıń tiykarǵı jónelisleri, qala byudjetiniń 

tiykarǵı kórsetkishleri hám olardıń orınlanıwına baylanıslı esabatlardı xalıq deputatları 

qalalıq Keńesiniń tastıyıqlawına usınadı;

Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵına qala hákimi orınbasarların 

lawazımǵa tayınlaw ham lawazımnan azat etiw haqqında usınıslar beredi;   

óz orınbasarları hám atqarıw hákimiyatı struktura bólimlerininń basshıların lawazımǵa 

tayınlaw hám lawazımnan azat etiw haqqındaǵı qararların xalıq deputatları qalalıq Keńesi 

tastıyıqlawına usınıs etedi;  

qala hákimligi iskerligine basshılıq etedi hám onıń óz wákalatların nátiyjeli ámelge asırıw 

ushın is-ilájlar belgileydi;

qala hákimi orınbasarları arasında wazıypalardı bólistiredi;

qala hákimligi májlislerine basshılıq etedi;

qala hákimliginiń tiyisli komissiyaları hám keńeslerine basshılıqtı ámelge asıradı ham 

olardıń jumısların muwapıqlastırıp baradı;

“Máhálliy mámleket hákimiyatı haqqında”ǵı Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan 

Respublikası Nızamlarına tiykar Xalıq deputatları qalalık Keńesine basshılıq etedi; 

mámleket sıylıqları menen sıylıqlawga baylanıslı iltimasnamalardı kórip shıǵadı hám 

Joqarǵı Keńeske usınıslar kiritedi; 

rejelestiriw, byudjet, qarjı, espa-kitap, qala múlkin basqarıw, múlkshiliktiń túrli kórinisine 

---

tán kárxanalar, mekemeler hám shólkemler menen birge islesiw, jer hám basqa tábiyiy 

resurslardan paydalanıw, tábiyattı qorǵaw, qurılıs, transport, jol xojalıǵı hám baylanıs, 

xalıqqa kommunal, sawda hám sociallıq-mádeniy xızmet kórsetiw, xalıqtı sociallıq 

qorǵaw, nızamshılıq, huqıq-násiyat hám qáwipsizlikti támiyinlew, puqaralardıń huqıq hám 

erkinliklerin qorǵaw tarawında nızam hújjetlerinde óz wákilligine berilgen basqa 

máselelerdi de sheshedi.  

Qala həkiminiń ekonomika həm isbilermenlik məseleleri boyınsha 

birinshi orınbasarınıń funkcional wazıypaları: 

(A.A.Ibragimov)

Ózbekstan Respublikası Nızamlarında həmde Ózbekstan Respublikası Prizidenti həm 

Ministrler Kabineti tərepinen qabıl etilgen hujjetlerde belgilenetuǵın ekonomikalıq həm 

isbilermenlik tarawınıń eń əhmiyetli wazıypalarına muwapıq aymaqtı kompleks 

rawajlandırıw boyınsha usınıs islep shıǵadı; 

Qala kóleminde islep shıǵılǵan həm tastıyqlanǵan maqsetli dəsturlerdiń orınlanıwın 

təmiynleydi;

Makroekonomikalıq kórsetkishlerdi sonnan, jalpı aymaqlıq ónim, sanaat, investiciya, 

xızmet kórsetiw, usaqlap satıw aylanbası, eksport, infliyaciya, xalıqtıń bəntligi, jergilikli 

byudjettiń hər jılǵı prognoz parametrlerin tiykarlanǵan islep shıǵıw həm onıń orınlanıwın 

nətiyjeli shólkemlestiriw, debitor-kreditor qarızdarlıqtıń jwzege keliuiniń aldın alıw 

boyınsha sistemalı jumıslardı əmelge asırıw həm qarızdarlıqtı saplastırıwdıń nətiyjeli 

usılların engizedi;

Ekonomika məseleleri boyınsha qaladaǵı kərxana, shólkem həm mekemeler, 

kommerciyalıq bankleri jumıs iskerligin muwapıqlastırıw, xalıqtı isbilermenlikke tartıw 

maqsetinde olar menen kommerciyalıq bankleri ortasında baylanıs ornatıw ushın hər bir 

shańaraqqa bank həm finanslıq xızmetlerin usınıw arqalı jeńilletilgen kreditlew 

dəsturlerin islep shıǵıw həm sózsiz əmelge asırıradı;  

tarmaq həm aymaqlıq basqarıw orgonların uzliksiz birge islesiwin jolǵa qoyıw, 

ekonomikanıń bərshe tarmaqların, sonnan, bazalıq tarmaqlardıń uzliksiz rawajlanıwın 

islep shıǵarıw həm miynet resursların aqılǵa muwapıq jaylastiriw is-ilajların 

modernizaciyalaw, quramlıq ózgerttiriw həm diversifikaciyalawdı əmelge asırıw, 

investiciyalardı, sonnan tuwrıdan-tuwrı shet el investiciyaların finanslıq qarjı həm de 

zamanagoy texnologiyalar tərizinde jalb qilish, karxanalar ortasinda kooperaciya 

baylanısların keńeyttiredi;

qala ekonomikası tarawın komleks rawajlandırıwdıń tiykarǵı dəsturlerin,

sonnan, sanaat, investiciya, jergiliklestiriw, əsirese paxta talshıǵı həm miywe-palızlardı 

qayta islew, xızmetler tarawın raqajlandırıw sıyaqlı maqsetli dəsturlerdi kepillengen 

finanslıq dereklerdi anıqlaǵan halda qala jergilikli byudjeti parametrleri menen uzliksiz 

---

tərizde islep shıǵıw həm sózsiz orınlanıwın təmiynleydi; 

kishi biznes həm jeke isbilermenlikti rawajlandırıwdı qollap-quwatlaw, olardıń huqıqların 

qorǵaw həm erkinlikleriniń kepilliklerin təmiynlew qolay isbilermenlik ortalıqtı 

qəliplestiriw, jańa karxanalar, sonnan, kishi biznes həm jeke isbilermenlik tarawında 

karxanaardı duziw dəsturlerin islep shıǵıw həm əmelge asırıw, jańa jumıs orınların jaratıw 

həm xalıqtıń turli qatlamları bəntligi məselelerin  sheshiw arqalı jergilikli byudjettke  

túsimler kólemin basqıshpa-basqısh qısqarttırıw həm saplastıradı; 

 məmleket xızmetlerin kórsetiw principi boyınsha isbilermenlik subektlarine məmleket 

xızmetleri kórsetiwshi oraylardıń həm məmleket xızmetleri kórsetiwshi basqa wəkillikli 

organlarniń iskerligin, sonday-aq, məmleket orgonları menen isbilermenlik jumısın 

subektleri ortasindaǵi óz-ara múnəsebetlerdiń turıdan tuwrı baylanıssız jəriyalawdıń 

jaǵdayın analiz qıladı; 

isbilermenlikti rawajlandırıwdaǵı eń əhmiyetli mashqalalar boyınsha seminarlar həm 

dógerek səwbetlerin turaqlı ótkiziw, sonday-aq, isbilermenlikti qollap-quwatlaw juzesinen 

kórilip atırǵan is-ilajlardıń samaradarlıǵı tuwrısındaǵı materiyallardı ǵalaba xabar 

qurallarında jəriyalaw jolı menen isbilermenlik subektlari arasında həm túsindiriw islerin 

shólkemlestiredi xabar həm túsindiriw islerin shólkemlestiredi;

tarawǵa tiyisli shólkem həmde mekemelerde atqarıw tərtibin bekkemlew is-ilajları 

orınlanıwın qadaǵalaw, is júritiw həm qadaǵalawdı shólkemlestiriw boyınsha normativ 

hújjetler talapları tiykarında isti shólkemlestiriw həm atqarıw tərtibin bekkemlewdi 

əmelge asıradı.

Qala hákiminiń sanaattı rawajlandırıw, kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám kommunal 

xojalıq máseleleri boyınsha 

orınbasarınıń funkcional wazıypaları:

(I.R.Otegenov)

a) kommunal xojalıǵın reformalastırıw hám rawajlandırıw tarawında;

ekonomikanı jánede reformalastırıw, quramlılıq ózgertiw hám diversifikaciyalaw 

dástúrine muwapıq kommunal xojalıǵı tarawında rformalardıń ámelge asrılıwın sistemalı 

hám kompleks wyreniwdi shólkemlestiredi hám ilájlar kóredi; 

kommunal xızmet kórsetiw tarawında rawajlanıw prognozların hám eń áhmiyetli 

dástúrlerdiń orınlanıwın támiyinleydi; 

kommunal tarawda monitoringti támiyinlew, bul tarawdaǵı hal hám jaǵdaydı analiz etedi; 

kommunal xızmet kórsetiw tarawında reformalardı tereńlestiriw, kommunal xızmet 

kórsetiw sistemasın rawajlandırıw hám jetilistiriw máseleleri boyınsha tapsırmalardı 

orınlaw boyınsha tiyisli shólkemler jumısların nátiyjeli muwapıqlastırılıwın támiyinleydi;

kommunal taraw kárxanalarında janılǵı-energetika resursların únemlewge baylanıslı 

shólkemlestiriw-texnikalıq ilájlar hám energiya sarpın kemeytiw tarmaq dástúrin ámelge 

---

asırıw jumısların muwapıqlastıradı. 

b) transoprt hám transport kommunikaciyaları tarawında:

transport hám transport kommunikaciyalarınıń barlıq túrleri jumıslarınıń monitoringin 

támiyinleydt hámde analiz etedi ham bul tarawlarda mámleket siyasatın, basqarıw 

túrleri, usılları hám dúzilmesin jetilistiriwge baylanıslı usınıslar islep shıgadı; 

transport tarawınıń jumıs kórsetiwi hám transport kommunikaciyaların rawajlandırıw 

máseleleri boyınsha qabıl etilgen normativ-huqıqıy hújjetlerdiń orınlanıwın 

shólkemlestiredi; 

transport hám transport kommunikaciyaları tarawı jumısları máselelerinde kárxana, 

shólkem, mekemeler basqa idaralardıń óz-ara baylanısın támiyinleydi;  

baseki ortalıǵın qáliplestiriw, transport xızmetleri bazarınan keń paydalanıwdı támiyinlew 

júzesinen usınıslar islep shıǵadı; 

v) kapital kurılıs hám kesip alıp islew jumısları dástúrleri tarawında: 

kapital qurılısta, áhmiyetli xalıq xojalıǵı obektleri kurılısında, sonnan, sociallıq taraw, úy-

jay hám infrastruktura obektleri qurılıslarında kesip alıp islew jumısların shólkemlestiriw 

tarawında monitoringti támiyinleydi hámde hal hám jaǵdaydı analiz etedi; 

kapital qurılıs tarawında reformalardı tereńlestiriw máseleleri boyınsha Ózbekstan 

Respublikası nızamları, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń pármanları, kararları hám 

biylikleri, Ministrler Kabinetininń qararları hám biylikleri, Joqarǵı Keńestiń qararları hám 

basqa hújjetleri, Ministrler Keńesiniń qararları hám biylikleri, qala hákimi qararları, 

biylikleri hám basqa hújjetleriniń orınlanıwı boyınsha mámleket hám xojalıq basqarıwı 

organları, kárxana hám shólkemler jumısların nátiyjeli muwapıqlastırılıwın támiyinleydi;    

qurılıs tarawında jeke hám kishi isbilermenlikti, bazar infrastrukturasın rawajlandırıw 

boyınsha islep shıǵılǵan usınıslardıń monitoringin alıp baradı. 

kapital qurılıs hám arxitektura tarawında jeke múlk, kishi biznes hám jeke 

isbilermenliktiń isenimli qorǵalıwın támiyinleydi, olardı jedel rawajlandırıw jolındaǵı 

tosıqlardı saplastırıw is-ilájları dástúriniń ámelge asırılıwınıń monitoringin támiyinleydi 

hám analiz etedi;

g) qurılıs industriyası hám qurılıs materialları sanaatı tarawında:

qurılıs industriyası hám qurılıs materialları sanaatı rawajlandırıw tarawında kabıl etilgen 

qararlardıń ámelge asırılıwın támiyinleydi;

qurılıs materialları sanaatın jańa texnologiyalar, qurılıs asbap-úskeneler, texnika, 

materialar menen támiyinlewdiń kompleks dástúrlerin sáwlelendiredi; 

qurılıs materiallarınıń aldıńǵı túrlerin islep shıǵarıwdı ózlestiriw, qurılıs industriyası 

kárxanalarında zamanagóy texnologiyalardı engiziw boyınsha usınıslar islep shıǵadı; 

d) arxitektura hám qurılıs jumısların qadaǵalaw tarawında:

birden-bir arxitektura-qalasazlıq siyasatı ámelge asırılıwın hámde tiyisli kárxanalar 

tárepinen qalasazlıq jumısları tarawında ózlerine júklengen wazıypalardıń orınlanıwın 

támiyinleydi;

---

elatlı punktlerdi kompleks rawajlandırıw boyınsha qabıl qılınıp atırǵan joba sheshimleriniń 

dárejesi hám sıpatın asıradı;

qurılıs jumıslarınıń sıpatı júzesinen zárúr dárejede qadaǵalaw ornatadı;

tarawǵa tiyisli shólkem hám mekemelerde atqarıw tártibin bekkemlew is-ilájlarınıń 

orınlanıwın qadaǵalaydı, is júritiw hám qadaǵalawdı shólkemlestiriw boyınsha normativ 

hújjetler talapları tiykarında jumıstı shólkemlestiredi hám atqarıw tártibin bekkemleydi.

Qala hákiminiń investiciyalar, innovaciyalar, menshiklestirilgen 

kárxanalarǵa kómeklesiw, erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları 

hámde turizmdi rawajlandırıw máseleleri boyınsha orınbasarınıń 

funkcional wazıypaları

(P.A.Kudiyarov)

a) investiciya máseleleri boyınsha:

sırt el investiciyaların jalp etiw, ekonomika tarmaqlarına investiciyalar kólemin 

keńeyttiriwdi xoshametlewge qaratılǵan birden-bir mámleket investiiicion siyasattı 

qáliplestiriw hám ámelge asırıw jumıslarında qatnasıw, aymaqta investicion sharayattı 

jánede jetilistiriw, sırt el kapitalı qatnasındaǵı kárxanalardıń rawajlanıwın qollap-

quwatlaw;

 sırt el investiciyaların jalp etiw tarawında hám aymaqta investicion jumıslardı keńeytiw 

ushın jánede qolay sharayatlar jaratıw boyınsha normativ-huqıqıy bazanı jetilistiriwge 

qaratılǵan usınıslar kiritiw;

aymaqtıń ekonomikasına sırt el investiciyaların jalp etiw hám qolay investicion sharayat 

jaratıwǵa kómeklesiw, investicion joybarlardıń monitoring jumısların alıp barıw, sırt el 

investiciyalar qatnasındaǵı kárxanalardı shólkemlestiriwde hám nátiyjeli jumıs alıp 

barıwda kómeklesiw; 

sırt el investiciyaların jalp etiwdiń tiykarǵı jónelislerin belgilew hám ámelge engiziwde, 

sonday-aq xalıq aralıq finans institutları hám sırt el investorları menen investiciyalıq 

sheriklikti ámelge asırıwda kárxanalar hám shólkemler, Ózbekstan Respublikasınıń sırt 

eldegi diplomatik elshixanaları hám Ózbekstan Respublikasınınń xalıq aralıq 

shólkemlerdegi turaqlı wákilleriniń sawda-ekonomikalıq máseleler boyınsha 

másláhátshileri menen keń jumıslardı jolǵa qoyıw;   

Ózbekstan Respublikasında hám sırt ellerde sırt el investorlarına mámlekettiń 

ekonomikalıq hám investiciyalıq qábileti haqqında keń xabar (katalog, broshyura, 

flaer,videorolik) beriw maqsetinde xalıq aralıq konferenciyalar, seminarlar, investiciya 

forumların shólkemlestiriw hám qatnasıw arqalı óz-ara mápli jaqın sheriklikti jolǵa 

qoyıw;   

bul processlerde qatnasıwdı qálewshi isbilermenlik subektleriniń sırt el mámleketlerine 

maqsetli saparlar (joqarı dárejedegi rásmiy delegaciyalar, xalıq aralıq kórgizbe, biznes 

---

forum hám basqalar) jámlestiriwdi shólkemlestiredi;  

hár jılǵı aymaqlıq hám zonalıq investiciya dástúrlerin, sonnan sırt el investiciyalar 

qatnasındaǵı joybarlar bólimi boyınsha qáliplestiriw hám monitoring qılıwda qatnasıw;

aymaqlıq investiciya dástúrleriniń ámelge asırılıwın, qala ekonomikasın rawajlandırıwdıń 

ortasha hám uzaq múddetli dástúrlerge kiritilgen iri investiciya joybarların ámelge 

asırıwǵa kómeklesiw; 

sanaat tarawındaǵı investiciya dástúrleri, aymaqlardı sociallıq-ekonomikalıq 

rawajlandırıw kompleks dástúrleri, islep shıǵarıw, transpor hám baylanıs, sociallıq 

infrastrukturanı rawajlandırıw kompleks dástúrleri menen birge sırt el investiciyaların, 

ásirese tuwrıdan-tuwrı kreditlerdi jalp etiw hám finans-texnikalıq járdem kórsetiw;

sırt el investiciyaların jalp etiwdi sistemalı monitoring qılıw arqalı aymaq ekonomikasına 

jalp etilgen sırt el investiciyalardan paydalanıw nátiyjeliligin asırıw, sırt el kapital 

qatnasındaǵı kárxanalar jumısların, sonday-aq investor tárepinen investiciya 

májbúriyatlarınıń orınlanıwın analiz etiw, sırt el investiciyaları qatnasındaǵı investiciya 

joybarlarınıń óz waqtında hám nátiyjeli ámelge asırılıwına tosqınlıq etiwshi sebeplerdi 

anıqlaw, kárxanalar hám shólkemlerde tez qarar qabıl etiw boyınsha usınıslardı usınıw;  

Aymaqtıń resurs bazasın esapqa alǵan halda investiciya usınısların islep shıǵıw.

b) innovacion iskerlik boyınsha

kárxanalar hám shólkemlerde innovacion iskerlikti jetilistiriw boyınsha usınıslardı jıynaydı 

hám ulıwmalastıradı;

aldıńǵı texnologiyalardı birinshi dárejede engiziwdi talap etetuǵın tiyisli tarmaq hám 

tarawlardı rawajlandırıwdıń tiykarǵı jónelislerin belgiledi; 

aymaqlıq ekonomikanı modernizaciya ete alatuǵın ilimiy, joybar hám ilimiy-

texnologiyalıq shólkemlerdiń sistemasın rawajlandırıw, sonday-aq, ǵárezsiz ilimiy-

texnikalıq qábiletti túrlendiriw boyınsha dástúrlerdi islep shıǵadı; 

ekonomikanıń energiya hám resurs sarpı kólemin qısqartıw, energiya tejeytuǵın 

texnologiyalardı islep shıǵarıwǵa keń engiziw, janılǵı energiya dereklerinen paydalanıwdı 

keńeytiw boyınsha is-ilájlardı islep shıǵadı;

qorshaǵan ortalıqtıń pataslanıw dárejesin kemeytetuǵın ekologiyalıq taza 

texnologiyalardı qollaǵan halda islep shıǵarıw qábiletin asırıwdı názerde tutıwshı “jasıl 

ekonomika” texnologiyaların engiziwge kómeklesedi; 

xızmetler tarawın jedel rawajlandırıw hám onıń dúzilmesin túpten ózgertiwge, eń áwele, 

innovacion islenbeler hám texnologiyalardı engiziw esabına onın sıpatın hám jalpı 

aymaqlıq ónimdi túrlendiriwdegi rolin asırıwǵa kómeklesiwge;  

innovacion jandasıwlardı islep shıǵıw hám engiziw arqalı turizm tarawınıń básekeliligin 

asırıwǵa kómeklesedi;

agrar sektorda kárxanalardıń finanslıq kórsetkishlerin jaqsılaw, sonday-aq, mámleket 

azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlew imkánın beriwshi innovacion ideyalar, islenbeler hám 

texnologiyalardı engiziwge kómeklesiw; 

---

mápdar kárxanalar hám shólkemler menen óz-ara sheriklikte úzliksiz tálim, ásirese 

injener-texnik kadrlardı tayarlaw tarawındaǵı sistemanı túten jetilistiriw, tálim 

xızmetleriniń ulıwmalılıǵın hám sıpatın hámde texnik jónelistegi qániygelerdiń 

mártebesin asırıw boyınsha usınıslardı tayarlaydı;    

tálim sistemasında innovaciyalardı, sonnan oqıtıwdıń zamanagóy hám interaktiv 

metodların engiziw arqalı járiyalaydı, raqamlı texnologiyalardan keń paydalanıwdı 

názerde tutıwshı innovacion oqıw dástúrlerin islep shıǵıwdı támiyinleydi;    

den sawlıqtı saqlaw sistemasın jáhán standartların esapqa alǵan halda, sonnan 

keselliklerdi erte anıqlaw ham aralıqtan profilaktika qılıw, sonday-aq, xalıqtıń uzaq ómir 

kóriwi ushın qosımsha sharayatlar jaratıw hámde kesellik hám ólim kórsetkishlerin 

páseytiwdi támiyinleytuǵın aldıńǵı texnologiyalar, “Aqıllı medicina” hám “Birden-bir 

medicina málimleme orayı” koncepciyaların engiziw arqalı jedel rawajlandırıwǵa 

kómeklesiw; 

bul koncepciyalardı islep shıǵıwda xalıqaralıq shólkem hám sırt el mekemeleriniń grand 

qarjıların jalp etiwge itibar qaratıw; 

insan ómirinde ekologiyalıq qolaylı sharayatlar hám aymaqtı qorshaǵan ortalıqtıń 

transshegaralıq pataslanıwınan qorǵaw sistemasın jaratıw máselelerin sistemalı hám 

kompleks úyreniwlerdi shólkemlestiredi;

innovacion ideyalar, islenbeler hám texnologiyalardıń hár jılǵı aymaqlıq yarmarkaların 

shólkemlestiredi hám ótkeredi, sonday-aq olar sheńberinde dúzilgen shártnamalardıń 

orınlanıwın monitoring qıladı;

intellektual múlk obektine bolǵan huqıqtı tastıyıqlaytuǵın patent hám basqa hújjetlerdi 

alıw tártip-qaǵıydaların ápiwayılastırıw hám jedellestiriw imkánın beriwshi nızam hám 

normativ-huqıqıy hújjetlerdi islep shıǵıwda qatnasadı;

v) menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw boyınsha:

menshiklestirilgen kárxanalar jumıslarınıń finans-ekonomikalıq hám islep shıǵarıw 

kórsetkishleri, báseki komiteti, ekonomika, kadastr, statistika hám salıq organları 

maǵlıwmatları tiykarında turaqlı túrde analiz etip barıw, usı tiykardı jumıs alıp barmay 

atırǵan, pás rentabelli hám zıyan kórip islep atırǵan kárxanalardı, bos turǵan hám 

nátiyjesiz paylananılıp atırǵan obektler hámde jer uchastkaların anıqlaw;

jańa jumıs orınların jaratıw, islep shıǵarıw jumıslarınıń nátijeliligin asırıw hám 

modernizaciyalaw hámde básekeles ónip islep shıǵarıwdı jolǵa qoyıw, ruxsat beriwshi 

hújjetlerin alıwda, kommunikaciyalarǵa jalǵanıwda hám kommerciyalıq banklerden 

kreditler hámde menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw qorı qarjıları ajıratılıwında 

olarǵa kómeklesiw maqsetinde menshiklestirilgen kárxanalardı rawajlandırıwdıń “jol 

kartaları”n islep shıǵıw hám olardı ámelge asırılıwın támiyinlew;  

bul jol kartaların islep shıǵıwda xalıq aralıq shólkem hám sırt el mekemeleriniń grant 

qarjıların jalp etiw esabınan menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw máselelerine 

itibar qaratıw;

---

menshiklestirilgen obektler negizinde investiciya joybarların ámelge asırıp atırǵan 

isbilermenlerge biznem júritiw hám biznes-rejelerin islep shıǵıw tiykarları, isbilermenlik 

jumısları tarawındaǵı nızamshılıq, menejment, finans basqarıw hám basqa pánlerdi kásip-

óner kolledjleri bazasında ótkeriletuǵın kurslarda oqıtıwdı shólkemlestiriw, bunda tájriybe 

almasıw ushın qalamızda islep atırǵan, úlken jetiskenliklgen erisken isbilermenler hám 

sırt el qánigelerin jalp etiwge kómeklesiw;

jumısın jańadan baslap atırǵan isbilermenlik subektlerine biznes-reje tayarlaw, 

isbilermenlik jumısın ámelge asırıw menen baylanıslı ámeliy máselelerdi sheshiw hám 

kerekli maǵlıwmatlardı alıwda ekspertlik, huqıqıy hám másláhát kómegin kórsetiw ushın 

biznes-inkubatorlardı qamtıydı;   

burın menshiklestirilgen bos turǵan, nátiyjesiz paydalanılıp atırǵan obektler hám islep 

shıǵarıw maydanlar negizinde isbilermenlikti rawajlandırıw tarawındaǵı processlerdiń 

analizi tiykarında Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesine usınıslar kiritedi;

 “jol kartaları”n islep shıǵıw hám ámelge asırıwda payda bolatuǵın mashqalalardı olardıń 

wákilligi sheńberinde sheshiw júzesinen orınlanıwı májbúriy bolǵan talaplar jiberiw jolı 

menen menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw;

g) erkin ekonomikalıq hám kishi sanat zonaları boyınsha:

erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonalar aymaǵında, birinshi náwbette, klaster 

jandasıwlardan keń paydalanǵan halda erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonalar 

qatnasıwshılar ortasında jaqın kooperaciya baylanısların jolǵa qoyıw, jergilikli shiyki zat 

hám materiallar tiykarında básekilik tayar ónimler hám qadaqlawshı buyımlardı islep 

shıǵarıwdı jergiliklestiriw boyınsha joqarı texnologiyalı zamanagóy kárxanalar 

shólkemlestiriwdi támiyinlew;  

erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları aymaǵında jaylasqan sanaat kárxanaları 

hám infrastruktura obektlerinde jańa tájriybeli jumıs orınların shólkemlestiriwdi 

támiyinlew, sol tiykarda qala halqınıń bántlik dárejesin hám dáramatların asırıw;   

jergilikli mineral-shiyki zat resursların tereń qayta islew hám dúnyada tanılǵan brendler 

astında joqarı qosılǵan qunlı básekilik ónimler islep shıǵarıw ushın aymaqta erkin 

ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları shólkemlesken zonalar islep shıǵarıw hám resurs 

qábiletinen kompleks hám nátiyjeli paydalanıwdı támiyinlew;

jetekshi shel el kompaniya hám korporaciyalar qatnasında joqarı texnologiyalı 

zamanagóy innovacion islep shıǵarıwlardı shólkemlestiriw ushın sırt el investiciyalar, 

asirese, tuwrıdan-tuwrı shel el investiciyaların jalp etiw boyınsha eń qolaylı sharayatlar 

jaratıw;

islep shıǵarıw, injenerlik-kommunikaciya, jol-transport hám sociallıq infrastrukturanı 

jánede rawajlandırıw, sonday-aq, sıpatlı logistika xızmetlerin kórsetiw ushın zamanagóy 

infrastrukturanı qáliplestiriw boyınsha zárúr is-ilájlardı ámelge asırıw; 

erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları jónelisleri boyınsha kadrlarǵa bolǵan 

ámeldegi hám kelesheklegi zárúrliklerden kelip shıǵıp hám olardıń erkin ekonomikalıq 

---

hám kishi sanaat zonaları aymaǵında jaylasqan sanaat kárxanaları hám infrastruktura 

obktlerinde islep shıǵarıw ámeliyatın ótiwdi názerde tutqan halda, joqarı hám orta 

arnawlı kásip-óner tálimi mekemelerinde joqarı tájriybeli qániygeler tayarlawdı jolǵa 

qoyıwga buyırtpalardı qáliplestiriwdi támiyinlew; 

kárxanalar hám shólkemler, kommerciyalıq bankler hámde erkin ekonomikalıq hám kishi 

sanaat zonaları direkciyasınıń erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonalırınıń nátiyjeli 

jumıs kórsetiwi hám olardı rawajlandırıw menen baylanıslı máseleler boyınsha jumısların 

ámeliy muwapıqlastırıwdı támiyinlewge baylanıslı kompleks shólkemlesken is-ilájlardı 

ámelge asırıw; 

barlıq mámleket basqarıwı organları, qadaǵalawgı organlar, kommerciyalıq banklerdiń 

erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları aymaǵında belgilengen ayrıqsha salıq, 

bajıxana hám valyuta tártip-qaǵıydalarınıń qollanılıwı boyınsha huqıqıy normalar hám 

nızamshılıq qaǵıydalarınıń sózsiz orınlanıwın, investiciya joybarların tez pátte ilgeri súriw, 

byurokratik tosıq hám mashqalalardıń saplastırılıwın sistemalı kadaǵalaw;  

erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonalar aymaǵında investiciya joybarların ámelge 

asırılıwın, erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları qatnasıwshısı bolǵan xojalıq 

subektleriniń finans-xojalıq jumısları nátiyjeliligin turaqlı monitoring qılıw, kárxanalar hám 

shólkemler, kommerciyalıq bankler, erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonaları 

direkciyasınıń olar juwapkershiligine júkletilgen wazıypalarǵa muwapıq ámelge asırılıp 

atırǵan jumıslar boyınsha esabatlardı turaqlı esitiw;

hár bir erkin ekonomikalıq hám kishi sanaat zonalarınıń tarmaq qániygelesiwin esapqa 

alǵan halda bul zonalarǵa sırt el investorların jalp etiw boyınsha “jol kartaları”n islep 

shıǵıw; 

d) turizmdi rawajlandırıw máseleleri boyınsha:

aymaqta turizm tarawında mámleket siyasatın ámelge asırıw, taraw boyınsha qabıl 

etilgen koncepciya hám dástúrlerdiń orınlanıwın támiyinlewge qaratılǵan ilájlardı 

belgilew hám ámelge asırılıwın monitoring qılıw hámde ulıwmalastırıwdı támiyinlew;

sırt el mámleketleri menen turizm tarawında, ásirese, turistler aǵımın kóbeytiw hámde 

olardı jalp etiw boyınsha sheriklik hám kelisiwlerdi wákillikli organlar menen birgelikte 

ámelge asırıw;

turizm tarawınıń ekonomikalıq, ekologiyalıq, sociallıq, mádeniy hám basqa jónelislerdegi 

infrastrukturasın jetilistiriw hám turizm jónelisindegi dıqqatqa ılayıq orınlar, olardıń 

jaǵdayın jaqsılaw boyınsha anıq is-ilájlardı belgilew, islep shıǵıp, tastıyıqlawǵa kiritiw hám 

ámelge asırılıwın qadaǵalaw (monitoring) qılıw; 

qosımsha turizm mashrutların islep shıǵıu, sırt el jasların keń jalp etiw maqsetinde 

kewilashar kompleksler jaratıw, mádeniy miyras obektlerinde xalqımızdıń tariyxıy, turmıs 

tárizi, úrp-ádetleri, dástúrlerin ózinde sáwlelendirgen ekspoziciyalardı shólkemlestiriw 

boyınsha is-ilájlardı belgilew;   

turizm tarawında turizmdi rawajlandırıwdıń aymaqlıq dástúrlerin islep shıǵıw hám ámelge 

---

asırıwdı muwapıqlastırıw;

turizm tarawındaǵı joybarlarǵa investiciya jalp etiw ushın joybarlardıń pasportların 

qáliplestiriw hám tiyisli kórgizbeli materiallardı mámleket hám zárúr shet tillerde 

tayarlaw hámde investiciya jalp etiw boyınsha basqa sharalardı kóriw; 

juwapker kárxanalar hám shólkemlerdiń jumısların turizmdi rawajlandırıw máseleleri 

boyınsha muwapıqlastırıw;

Turizm tarawına zamanagóy málimleme-kommunikaciya quralların jalp etiw, sırt el 

turoperatorlar hám ǵalaba-xabar quralları menen sheriklik arqalı aymaqtıń turistlik 

qábiletin keń jarıtıw boyınsha usınıslar tayarlaw hám ámelge asırıw ilájların kóredi. 

Qala hákiminiń jaslar siyasatı, sociallıq rawajlandırıw hám ruwxıy-aǵartıwshılıw máseleleri 

boyınsha orınbasarınıń 

funkcional wazıypaları:

(E.O.Allanov)

a) Jaslar siyasatı tarawında:

jaslar, yaǵnıy otız jastan aspaǵan shaxslar, ásirese, tálim menen jámlep alınǵan jaslar, 

jámlespegen jaslar, jas qánigeler, isbilermen jaslar, jas shańaraqlardı hár tárepleme 

qollap-quwatlaw boyınsha is-ilájlardı ámelge asırıw;

ulıwma bilim beriw mektepleriniń 9-klass pitiriwshilerin kásipke baǵdarlaw hám olardı 

keyinshelik orta arnawlı, kásip-óner tálim sistemasında oqıtıw menen tolıq qamtıw, kásip-

óner kollejleri pitiritiwshilerin jumısqa ornalastırıw boyınsha sistemalı jumıslardı 

shólkemlestiriw;  

joqarı tálim jónelisleri hám joqarı maǵlıwmatlı kadrlar tayarlaw kórsetkishleriniń 

aymaqlar boyınsha optimal bóliniwi júzesinen tiykarlanǵan usınıslar islep shıǵıw, 

pitiriwshilerdi tereń professional bilimlerge iye bolıwlarına qaratılǵan is-ilájlardı ámelge 

asırıw;  

tálim sistemasınıń barlıq basqıshlarında oqıw processi sıpatın, oqıwshı talabanlardıń 

qatnasın támiyinlew júzesinen anıq sharalar kóriw hám qadaǵalaw, bul boyınsha tálim 

mekemesi, máhálle, mámleketlik emes hám kommerciyalıq emes shólkemler, 

profilaktika inspektorları hám ata-analarınıń óz-ara sherikliktegi jumısların 

muwapıqlastırıw;

xalıq, jaslardıń kitap qumarlıq mádeniyatın jetilistiriw, milliy ádebiyatımız hám jáhán 

ádebiyatınıń eń jaqsı úlgilerin keń úgit-násiyatlaw, “ǵalabalıq mádeniyat”tıń kórinislerine 

qarsı ruwxıy profilaktika jumıslarına basshılıq etiw;

tálim sistemasınıń barlıq basqıshlarıda shet tillerge, kompyuter texnologiyaları hám 

internet-resurslarınan paydalanıwdıń aldıńǵı kónlikpelerine úyretiw boyınsha kompleks is-

ilájlardıń orınlanıwın qadaǵalaw;

---

jaslardıń bos waqıtların mazmunlı shólkemlestiriw boyınsha olardıń pikir hám usınısların 

inábatqa alǵan halda anıq hám mánzilli is-ilájlar dástúrlerin islep shıǵıw, túrli 

dógereklerge, sonnan, balalan muzıka hám kórkem-óner, balalar hám óspirimler sport 

mekteplerine qamtıp alıw jumısların sistemalı shólkemlestiriw;

jaslardı joqarı ádeplilikke tárbiyalaw, olardı ideologiyalıq basımlardan qorǵaw hám 

jámiyette joqarı ruwxıyattı qarar taptırıw barısındaǵı jumıslarǵa basshılıq etiw; 

jaslardı jeke turmısqa tayarlaw, xalıqtıń sociallıq belsendiligin asırıw, jaslar tárbiyası 

máselesinde jámáátshilik qadaǵalawın shólkemlestiriw, jámiyette tınıshlıq hám 

paraxatshılıqtı támiyinlew tarawındaǵı wazıypalardı nátiyjeli orınlawǵa qaratılǵan is-

ilájlardı ámelge asırıw;  

ata-analardıń pedagogikalıq mádeniyatın jetilistiriwge, bárkamal áwlad tárbiyasında 

“shańaraq-máhálle-tálim mekemesi” jámáát keńesi jumısdarın ámelge asırıwǵa basshılıq 

etiw;

jámlespegen jaslardıń máplerin jarıqqa shıǵarıwda qatnasıwshı mámleket organları, 

muassasalar hám mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkemlerdiń jumısların 

muwapıqlastırıw hámde jaslardıń sociallıq belsendiligin asırıwǵa qaratılǵan áhmiyetli 

jónelislerdi belgilew;

jámlespegen jaslardıń mashqalaların anıqlaw hám sheshiw ushın olardıń zárúriyatların 

anıqlaw boyınsha monitoring alıp barıw hám bahalaw, kásipke úyretiw, jumısqa 

ornalastırıw, sonnan, kishi hám orta biznes hám shańaraqlıq isbilermenlikke keń jalp 

etiw, huqıqbuzarlıq hám jınayatshılıqtıń aldın alıwǵa qaratılǵan is-ilájlardı belgilew; 

jaslar isbilermenler jumısların rawajlandırıw ushın qolaylı shart-sharayatlar jaratıw, jaslar 

isbilermenligin shólkemlestiriwde kómeklesiw, imtiyazlı kreditler beriw, orın ajıratıw, 

materiallıq hám texnikalık qurallar menen támiyinlewge baylanıslı dástúrlerdi islep shıǵıw 

hám júzege shıǵarıw;

jas shańaraqlardı ruwxıy hám materiallıq tárepleme qollap-quwatlaw, olar ushın múnásip 

turaq jay ham sociallıq-turmıslıq sharayatlardı shólkemlestiriw boyınsha is-ilájlar 

sistemasın ámelge asırıw, kem támiyinlengen jas shańaraqlarǵa nızam hújjetlerinde 

belgilengen tártipte materiallıq járdem beriw ilájların kóriw;  

b) Sociallıq rawajlandırıw tarawında:

xalıqqa sociallıq xızmet kórsetiw dárejesi hám sıpatın asırıw, turmıs hám miynet iskerligi, 

tájriybeli medicinalıq járdem alıw, mádeniy miyraslardan zawıqlanıw, dene tárbiya hám 

sport penen shuǵıllanıw, lem alıwın shólkemlestiriw ushın qolaylı shólkeslesken-huqıqıy 

hám sociallıq shárt-sharayatlardı jaratıw hámde sıpat jaǵınan jańa dárejege kóteriw 

boyınsha sistemalı jumıslardı ámelge asırıw;

xalıqtıń sociallıq zárúrlik hám talapların úyreniw tiykarında aymaqlarda sociallıq 

rawajlandırw dástúrlerin islep shıǵıw hám orınlarınıwın monitoring qılıw;

den sawlıqtı saqlaw sistemasın reformalastırıw, xalıqqa joqarı tájriybeli medicinalıq 

járdemdi kórsetiw, den sawlıqtı saqlaw mekemeleriniń materiallıq-texnikalık bazasın 

---

bekkemlew, olardı zamanagóy medicinalıq ásbap-úskeneler menen támiyinlew hám 

kadrlar qábiletin asırırıw barısında sistemalı jumıslardı ámelge asırıw;  

xalıqtıń reproduktiv salamatlıǵın bekkemlew, analar, balalar hám óspirimler den sawlıǵın 

qorǵaw, tuwma hám násillik keselliklerdiń aldın alıw, rawajlanıw nuqsanı bolǵan balalardı 

medicinalıq-sociallıq reabilitaciya qılıw sıpatın asırıw, olardıń jámiyet turmısında tolıq 

qatnasıwları ushın zárúr shárt-sharayalar jaratıw;  

sport tarawında alıp barılıp atırǵan jumıslar kolemin jánede keńeytiw, sporttıń ǵalabalıǵın 

asırıw, qızlar ortasında sporttı rawajlandırıw;  

xalıqtıń turmıs mádeniyatın, turmıs sıpatın asırıwǵa qaratılǵán tálim, dem alıw, bántlik, 

turmıslıq xızmetler kórsetiw, mádeniyat, kórkem-óner hám sport tarawları 

mekemelerinen paydalanıw kólemin keńeytiwge qaratılǵan kompleks is-ilájlar ámelge 

asırıw; 

“Nuranıy” qorı hám “Máhálle” qayırqomlıq fondı shólkemleriniń jumısların 

muwapıqlastırıw, olarǵá hár tárepleme ámeliy járdem kórsetiw;

máhálle, hayal-qızlar, nuranıylar, jaslar shólkemleri, puqaralıq jámiyetleri institutları, 

ǵalaba habar qurallarınıń tınısh paraxat turmısımızdı asıraw hám bekkemlewge 

qaratılǵan wazıypalardıń orınlanıwın muwapıqlastırıw.

v) Ruwxıy-aǵartıwshılıq jumıslar tarawında:

xalıq ortasında mámleketimizde ámelge asırılıp atırǵán mámleket siyasatınıń áhmiyetlik 

jónelisleri, keń kólemli reformalardıń mazmunı, qabıl etilgen nızam hújjetleri hám 

mámleket dástúrleri áhmiyetin úgit-násiyatlawdı shólkemlestiriw;

xalıqtıń ruwxıy-ikramlılıq, diniy-aǵartıwshılıq, mádeniy dárejesin asırıw hám onıń turaqlı 

ráwishte ósip barıp atırǵan intellektual, estetik hám mádeniy zárúrligin támiyinlew, 

ruwxıy-aǵartıwshılıq miyrastı, úrp-ádet hám qádiriyatların saqlaw, úgit-násiyat 

jumıslarına basshılıq etiw;  

aymaqta salamat turmıs tárizi, milletlerara tatıwlıq, óz-ara mehir-aqıbet ortalıǵın 

bekkemlewge qaratılǵan ǵalabalıq ilájlardı tayarlaw hám shólkemlestiriw máselelerin 

muwapıqlastırıw, ilájlardıń maqsetli, rejeli, tártipli shólkemlestiriw hám tárbiyalılıq 

nátiyjeliligin támiyinlew is-ilájların kóriw; 

aymaqta jınayatshılıq hám huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıw, adamlardı sergeklikke shaqırıw, 

jaslarda jat ideyalarǵa qarsı ideologiyalıq immunitetti bekkemlew, huqıkıy mádeniyattı 

rawajlandırıw, puqaralarda nızamǵa húrmet, huqıqbuzarlıq halatlarına murosasozlik 

tuyǵısın qúsheyittiriwge qaratılǵán nátiyjeli úgit-násiyat sistemasın jolǵa qoyıw;   

xalıq arasında diniy ekstremizm, terrorizm, náshebentlik, adam sawdası, nızamsız 

migraciya, “ǵalabalıq mádeniyat” basımlardan saq bolıwga qaratılǵan profilaktik 

aǵartıwshılıq, tárbiyalıq is-ilájlarǵa basshılıq etiw; 

xalıq arasında mexir-aqıbet, miriwbet hám saqawat, insap-diyanat, hújdanlıq, hám 

tatıwlıq, pidayılıq, watan súyiwshilik, keń peyillik hám basqa pazıyletlerdi úgit-násiyatlaw 

hámde ruwxıy-aǵartıwshılıq jumıslardı rawajlandırıwda máhálle institutınıń ornı hám rolin 

---

asırıw barısında jumıslarǵa basshılıq etiw; 

tarawǵa baylanıslı tiyisli shólkem hámde mekemelerde atqarıw tártibin bekkemlew is-

ilájlarınıń orınlanıwın qadaǵalaw, is júritiw hám qadaǵalawdı shólkemlestiriw boyınsha 

normativ hújjetler talapları tiykarında jumıstı shólkemlestiriw hám bekkemlew.  

Qala hákiminiń orınbasarı -  qalalıq hayal-qızlar komiteti baslıǵınıń funkcional wazıypaları

(G.G.Abibullaeva)

Tómendegiler hákim orınbasarınıń tiykarǵı wazıypaları esaplanadı: 

a) hayal-qızlardıń huqıqları hám máplerin qorǵaw, olardıń sociallıq-huqıqıy hám sociallıq-

siyasiy belsendiligin asrııw tarawında:

hayal-qızlardıń statusın, ruwxıy hám intellektual qábiletin asırıw, olardıń huqıqları hám 

máplerin qorǵawdı támiyinlew, shańaraqta hám jámiyette huqıqıy mádeniyatın, rolin 

asırıw;

mámleket hám jámiyetlik organlardı jalp etken halda jas shańaraqlardı sociallıq qollap-

quwatlaw, olar ushın múnásip turmıslıq sharayatlar jaratıw tarawında kompleks ilájlardı 

ámelge asırıw boyınsha sisitemalı jumıslardı shólkemlestiriw; 

hayal-qızlar máseleleri boyınsha normativ-huqıqıy hújjetler joybarların islep shıǵıwda, 

olardıń mazmunı hám áhmiyetin úgit-násiyatlaw hám túsindiriwde, olardıń orınlanıwı 

júzesinen jámáátshilik qadaǵalawdı jolǵa qoyıwda belsendi qatnasıw; 

qızlardıń dóretiwshilik hám intellektual qábiletin anıqlaw, rawajlandırıw hám 

xoshametlew, talantlı, qábiletli qızlar rezervi menen sistemalı jumıslardı shólkemlestiriw 

maqsetinde Zulfiya atındaǵı Mámleketlik sıylıǵına talabanlardı tayarlaw sistemasın 

jetilistiriw, Zulfiya atındaǵı Mamleketlik sıylıǵı boyınsha qalalıq qalalıq komissiyası 

jumısların jetilistiriw;

ámeliy jumıslarda tájiriybege iye bolǵan belsendi qızlar arasınan kadrlar rezervin 

qáliplestiriw hám tiyisli basshı lawazımlarǵa olardın kandidaturasın usınıw sistemasın 

jolǵa qoyıw; 

xotin-qizlarning nodavlat notijorat tashkilotlari faoliyati shaffofligini taminlash, ularning 

mamlakatning ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi faol ishtirokiga 

kwmaklashish hamda faoliyatini muvofiqlashtirish;

hayal-qızlardıń mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkemleri jumısların ayqınlıǵın 

támiyinlew, olardıń mámlekettiń sociallıq-siyasiy hám sociallıq-ekonomikalıq turmısındaǵı 

belsendi qatnasıwına kómeklesiw hámde jumısların muwapıqlastırıw; 

hayal-qızlar komitetleri hám puqaralı jámiyeti institutları, mámleket hákimiyatı hám 

basqarıw organları ortasında hayal-qızlardıń huqıqları hám máplerin, olardıń 

shańaraqların qorǵaw jumıslarında sociallıq sheriklikti keńeytiw, hayal-qızlarǵa mánzilli 

sociallıq járdem beriw boyınsha jumıslardı shólkemlestiriw;

---

b) analıq hám balalıqtı qorǵaw, shańaraqlarda sociallıq-ruwxıy ortalıqtı salamatlastırıw 

tarawında:

analıq hám balalıqtı qorǵaw tarawındaǵı normativ-huqıqıy hújjetlerdiń orınlanıwın 

támiyinlewde belsendi qatnasıw, olardı jetilistiriw boyınsha usınıslar tayarlaw;

hayal-qızlar, eń dáslep analar hám balalardıń salamatlıǵınıń qorǵalıwın támiyinlew, hayal-

qızlar arasında salamat turmıs ortalıǵın, turmıs mádeniyatın qaliplestiriw, olardıń 

reproduktiv salamatlıǵın bekkemlew, medicinalıq mádeniyatın asırıw, patronaj sistemasın 

rawajlandırıw jumısların jetilistiriw; 

shanaraqlıq hám hayal-qızlar sportın rawajlandırıw, olardıń ǵalabalılıǵı boyınsha ilájlar 

kompleksin islep shıǵıw hám ámelge asırıw;

shańaraqlarda sociallıq-ruwxıy ortalıqtı salamatlastırıw, hayal-qızlardıń hámde jámiyette 

húrmetke hám úlken abroyǵa iye bolǵan kekselerdiń turmıslıq tájriybesin belsendi jalp 

etken halda shanaraqlıq ajırasıwlardı saplastırıw boyınsha jumıslardı shólkemlestiriw, 

úlgili shańaraqlardıń turmıslıq úlgisin úgit-násiyatlaw;

shańaraq múnásibetlerin salamatlastırıw, neke hám shańaraq institutın bekkemlew, neke 

shártnamalarınıń qásiyetleri hám shártleri, perzentler tárbiyası ushın ata-analardıń 

tikkeley juwapkershiligi, qızlardı shańaraqlıq turmısqa tayarlaw menen baylanıslı 

sistemalı úgit-násiyat ilájların jolǵa qoyıw; 

máhállelerde hayallar hám jaslar qatnasında ruwxıylıqtı asırıw, olardı “ǵalabalıq 

mádeniyat”tıń unamsız tásirinen, milliy sanamızǵa tán bolmaǵan diniy separatizm, 

ekstremizm hám terrorizm, adamlar sawdası hám basqa jat ideyalardan qorǵaw;

hár tárepleme kamal tawıp atırǵan jas áwladtı watan súyiwshilik, keńpeyillik erteńgi 

kúnge isenim hám átirapta bolıp atırǵan hádiyselerge daxldorlik ruwxında tárbiyalaw, 

jaslardıń ǵárezsiz dunya qarasın, kúshli ishki qábiletin, milliy maqtanısh tuyǵısın hám 

ikramlılıq-ruwxıy immunitetin qáliplestiriw; 

v) hayal-qızlardı jumısqa ornalastırıw, olardıń socialıq hám miynet huqıqların támiyinlew 

tarawında:

bántlik dástúri sheńberinde hayal-kızlardı, ásirese kásip-óner kollejleri bitiriwshilerin 

jumısqa ornalastırıwǵa kómeklesiw, olar bántliginiń sıpatı, turaqlı jumıs ornı menen 

támiyinlengenligi júzesinen ámeliy qadaǵalawdı jolǵa qoyıw;

hayal-qızlardıń miynet huqıqların qorǵaw boyınsha jumıslardın jaǵdayın úyreniw hám 

qadaǵalaw, rásmiy emes jumıs penen bántliktiń aldın alıw, miynet múnásibetleri, sonnan 

hámledar hayallarǵa hámde kishi jastaǵı balaları bolǵan hayallarǵa qosımsha imtiyazlar 

beriwde mámleketlik hám mámleketlik emes shólkemlerdiń bekkem sherikligin jolǵa 

qoyıw;  

Isbilermenlik jumısları menen shuǵıllanıwdı qáleytuǵın hayallardı hár tárepleme qollap-

quwatlaw, olarǵa jeńilletilgen kreditler ajıratıwda kómeklesiw, berilgen jeńilliklerdi tuwrı 

qollanıw máselelerin tártipke salıwshı, mámleket diziminen hám basqa tártiplerden ótiw, 

miynet múnásibetlerine kirisiw boyınsha nızamshılıq hújjetleri júzesinen túsindiriwler 

---

alıwda olarǵa járdem beriw. 

 

Nókis qalası hákimliginde 30 xızmetker jumıs alıp baradı:

 

•qala hákimi;

•             qala hákimininiń ekonomika hám isbilermenlik máseleleri boyınsha birinshi 

orınbasarı; 

•qala hákiminiń sanaattı rawajlandırıw, kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám kommunal 

              xojalıǵı máseleleri boyınsha orınbasarı; 

•qala hákiminiń investiciyalar, innovaciyalar, menshiklestirilgen kárxanalarǵa 

kómeklesiw  

              hám kishi sanaat zonaları hámde turizmdi rawajlandırıw máseleleri boyınsha 

orınbasarı 

•qala hákiminiń jaslar siyasatı, sociallıq rawajlandırıw hám ruwxıy-aǵartıwshılıq  

             máseleleri boyınsha orınbasarı; 

•qala hákiminiń orınbasarı, hayal-qızlar komiteti baslıǵı;

•hákim járdemshisi;

•hákimlik huqıq-másláhátshisi;

•kancelyariya baslıǵı; 

•            kancelyariya jetekshi qanigesi; 

•            kancelyariya 1-dárejeli qánigesi;

•shólkemlestiriw-qadaǵalaw toparı basshısı;

•shólkemlestiriw-qadaǵalaw toparı jetekshi qánigesi;

•shólkemlestiriw-qadaǵalaw toparı 1-dárejeli qánigesi;

•            ekonomika hám isbilermenlik máseleleri boyınsha bas qánige;

•            ekonomika hám isbilermenlik máseleleri boyınsha jetekshi qánige;

•            ekonomika hám isbilermenlik máseleleri boyınsha 1-dárejeli qánige

•            sanaattı rawajlandırıw, kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám kommunal 

             xojalıǵı máseleleri boyınsha bas qánige;

•             sanaattı rawajlandırıw, kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám kommunal  

xojalıǵı  

              máseleleri boyınsha jetekshi qánige;

•            sanaattı rawajlandırıw, kapital qurılıs, kommunikaciyalar hám kommunal 

              xojalıǵı máseleleri boyınsha 1-dárejeli qánige; 

•             investiciyalar, innovaciyalar, menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw  

              hám kishi sanaat zonaları hámde turizmdi rawajlandırıw máseleleri boyınsha bas 

qánige 

• investiciyalar, innovaciyalar, menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw  

              hám kishi sanaat zonaları hámde turizmdi rawajlandırıw máseleleri boyınsha 

---

jetekshi 

              qánige; 

•             jaslar siyasatı, sociallıq rawajlandırıw hám ruwxıy-aǵartıwshılıq máseleleri 

boyınsha         

              bas qánige; 

•             jaslar siyasatı, sociallıq rawajlandırıw hám ruwxıy-aǵartıwshılıq máseleleri 

boyınsha      

              jetekshi qánige;

•hayal-qızlar komiteti bas qánigesi;

•hayal-qızlar komiteti jetekshi qánigesi;

•hayal-qızlar komiteti 1-dárejeli qánigesi;

•            áskeriy xızmetke tartıw hám ayrıqsha jaǵdaylar boyınsha qánige;

•jámáátlik shólkemler hám diniy shólkemler menen baylanıslar boyınsha bas qánige; 

•           hákimlik janındaǵı jas óspirimler menen islesiw komissiyası juwaplı xatkeri; 

 

 

Nókis qalası haqqında qısqasha maǵlıwmat

Nókis qalası 1932 jıl 1-aprelden baslap Qaraqalpaqstan Respublikasınıń paytaxtı bolıp 

belgilengen. Nókis qalası Respublikanıń ekonomikalıq, siyasiy hám mádeniy orayı. 

Qalanıń geografilıq jaylasqan ornı Ózbekstannıń arqa-batıs tárepinde Qaraqalpaqstan 

Respublikasınıń orayında jaylasqan. Qalanıń shıǵıs tárepinde Qızıl-qum shólistanlıǵı bar. 

Sonlıqtan qalanıń ıqlımı kontinental bolıp, jazı qurǵaq ıssı hám qısı suwıq. 

Qalanıń jer maydanı 221 kv.km, xalıq sanı 2018-jıldıń 1-aprel halatına 312,1 mıń adam. 

Qalada 58 mákan puqaralar jıyını bar. 

Nókis qalasında iri imáratlar hám arxitekturalıq estelikler boy tiklegen. Berdaq atındaǵı 

Qaraqalpaq mámleketlik universiteti, Berdaq muzeyi, Oqıwshılar hám spor sarayları, 

Nókis Aeroportı, Temir jol vokzalı, Akademiyalıq liceyler hám kásip-óner kolledjleri, 

«Savickiy» atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik muzeyi, «Tashkent» miymanxanası 

imáratları, Ulıǵbek esteligi hám basqalar. 

2003 jılı Nókis qalası óziniń 70-jıllıǵın nıshanlap, onda birinshi Prezidentimiz I.A.Karimov 

qatnastı hám usı múnásibet penen qalanı «Doslıq» ordeni menen sıylıqladı.

Image not found or type unknown