Nizoviiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Qobiliyat insonning shunday psixologik xususiyatidirki, bilim. ko'nikma, malakalarini egallash shu xususiyatlarga bog'hq bo'ladi. Lekin. bu xususiyatlaming o‘zi bu bilim va ko’nikmalaiga taalluqh bo'lmaydi Malaka, ko'nikma va bilimlarga nisbatan odamning qobi 1 lyatlan qandaydir imkoniyat tarzida namoyon bo'ladi. Qobiliyatlar imkoniyatlardan iborat bo'lib. biror bir ishdagi mahorat darajasi haqiqatdir
Qobiliyatlar faqat faoliyatda namoyon bo'ladi. Shuning uchun ham faqat ana shu qobiliyatlarsiz amalga oshirilishi mumkin bo'lmagan faoliyatlardagina namoyon bo'ladi
Qobiliyatlaming sifat jihatdan tavsifi odam mehnat faoliyatining qaysi sohasida (pedagog, sport, savdo va boshqalar) yengillik bilan «o'zini topa oladi» va qanday qilib katta yutuq va natijalarga erisha oladi degan savolga javob bensh imkoniyatini beradi Qobiliyatlami miqdor tavsifi va ulann o'lchash muammosi bilan ko'proq chet el psixologlan (Kettell, Termen, Spirmen) va boshqalar shug'ulianganlar
Psixologiya fanida qobiliyatlar quyidagicha tavsiflanadi.
I Tabiiy qobiliyatlar odamlar va hayvonlar uchun xos bo'lib, idrok qilish xotirada saqlash, oddiy muloqotga kirisha olish shular jumlasidandir. Biologik jihatdan asoslangan bu qobiliyatlar asosini sharth reflekslar hosil bo'lish jaravoni tashkil etadi. Insondagi vayuksak darajada nvojlangan hayvonlardagi bu qobiliyatlar bir-biridan farq qiladi

2. 
   Maxstis insoniy qobiliyatlar ijtimoiy-tarixiy tabiatga ega bo'lib, ijtimoiy hayot va taraqqiyotni ta'minlaydi Maxsus insoniy qobiliyatlar o'z navbatida umumiy vaxususiy qobiliyatlarga bo'linadi
   
3. 
   Uniuniiy qobiliyatlar insonning turh faoliyatlan muvaffaqivatini ta’ininlovchi aqliy qobiliyatlar xotira va nutqning rivojianganligi, qo‘l harakatlanni aniqhgi va boshqa xususiyatlardan iborat Xususiy qobiliyatlar alohida olmgan bir faoliyatnmg muvaffaqiyatini ta’minlaydi
   

Ilmiy qobiliyat abstrakt, evristik fikrlashnmg yuksak nvojlangan bo'hshini, og'zaki mantiqiy xotirani, qat'iyat va sabr-toqatm talab qiladi Bu qobilivatga quvidagi mayda qobiliyatlar kiradi fizik, matematik qobiliyat, ximiya, filosofiya, tanx, biologiya fanlariga nisbatan bo'lgan qobiliyatlar