Nutq faoliyati - odam tomonidan ijtimoiy-tarixiy tajribani o'zlashtinsh va avlodlarga berish yoki kommunikatsiya o'rnatish, o'z harakatlarim rejalashtirish maqsadidatildan foydalanish jarayonidir.
Nutq faoliyatining faol va passiv turlari farqlanadi. So'zlovchining nutqi faol nutq, tinglovchining nutqi passiv nutq hisoblanadi
Nutq ichki va tashqi nutqqa bo'linadi Tashqi nutq - yozma va og'zaki nutqqa. og'zaki nutq esa monolog va dialogik nutqqa bo'linadi
Monolog - bir kishining o'ziga yoki boshqalarga qaratilgan nutqidir. Ikki yoki undan ortiq kishilar o'rtasidagi nutq - dialog deyiladi
Nutqning ichki nutq deb atalgan turi nutq faoliyatining alohida turi hisoblanadi Ichki nutq amaliy va nazariy faoliyatni rejalashtirish fazasi sifatida namoyon bo'ladi Biz so'zni chala-yanm aytishimiz bilanoq tushunaveramiz
Buyuk frantsuz yozuvchisi Antuan Sent Ekzyuperi «Mtdoqoi - shunday ne matki, и orqali inson lazzailanadi», deb yozgan edi
So'zning mohiyati haqida Sa'diy «Aqllimisan yoki ahmoq kattamisan yoki kichik buni bir so'z aytmaguncha bila olmaymiz > degan edi
Noverbal kommunikatsiya vositalariga yuz ifodasi, miniika, ohang, pauza, poza (holat), ko'z yosh, kulgu va boshqaiar kiradi Bu vositalar verbal
kommunikatsiya - so'zni to'ldiradi, kuchaytiradi va ba’zan uning o'mmi bosadi Jestlar - insonning qo‘I harakatlari bo'lib, u orqali insonning ichki holati. biror bir ob’ektga munosabati va tashqi olamga yo'nalganligi ifodalanadi U yoki bu xalqlarda jestlar turlicha qabul qilinadi Noverbal kommunikatsiya og'zaki nutqda aytilmay qolgan fikrlami ifoda etish imkonim beradi
Mimika - inson yuz harakatlarining bir qismi bo’lib, и orqali insonning o'ylari, xatti-harakatlari, tasavvurlari, xotirlashi, taajjubi va hokazolarda namoyon bo'ladi
Pantomimika - inson tanasi yoki uning qismlari yordamida ifodalanadigan harakatlar tizimidir
Muloqotning interaktiv to mon i deganda, birgalikdagi faoliyatni tashkil etish va amalga oshirishda muloqot ishtirokchitanning bir-biriga ta'sir o'tkazishi tushuniladi.
Muloqot jarayomda nizoning odatda ikki xil turi farqlanadi
Destruktiv nizo
Produktiv
Kishilannng bir-birini idrok etish jarayom muloqotning ajralmas qismi bo'lib. u muloqotning pertseptiv tomonini tashkil etadi
Insonning inson tomonidan idrok etilishi «ijtimoiy pertseptsiya» deyiladi Dastlab bu atama Dj,Bruner tomonidan 1947 yi] ishlatiIgan.
Muloqot larayonida bir-birini idrok etayotgan odamlar bir-birini tushunishga harakat qiladilar Buning uchun quvidagi mexanizm ishga solinadi
Do'stlaringiz bilan baham: |