Nizompv nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti bolalar psixologiyasini va uni


Ш .2. A.N.Leontyevning faoliyat nazariyasi



Download 4,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/196
Sana15.01.2022
Hajmi4,03 Mb.
#366205
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   196
Bog'liq
Bolalar psixologiyasi va uni o'qitish metodikasi

Ш .2. A.N.Leontyevning faoliyat nazariyasi
A.N.Leontyev  (1903-1979)  -   mashhur  rus  psixologi,  faoliyat 
nazariyasining asoschilaidan biri. Faoliyat nazariyasi ong va faoliyat 
birligi  tamoili  bilan  bog’liq.Ushbu  nazariyaga  ko’ra,  faoliyat 
sub’ektning  predmetli  olam  bilan  bo’lgan  ta ’sirlashishi  jarayoni 
bo’lib, bu jarayon unga o ’z ehtiyojlarini qondirishi uchun imkoniyat 
beradi. 
Faoliyat 
-  
bu 
faol, 
maqsadga 
yo’naltirilgan 
jarayondir.Predmetlilik  faolyat  bilan  bog’liq.  Ehtiyoj-individdan 
tashqarida  bo’lgan,  ammo  individ  normal  hayot  kechirishi, 
shaxsning  rivojlanishi  uchun  kerak  bo’lgan  narsalarga  nisbatan 
zamratni  his  etish  holati.  Motiv-ehtiyojning  namoyon  bo’lish 
shakli,insonni  faolyatga  undaydigan  sabab,  yani  faolyatning  nima 
uchun  amalga  oshrilayotganligidir.  U  yoki  bu  motiv  insonni 
muayyan 
maqsadni 
qoyishga 
undaydi. 
Maqsad-faolyatning 
kutilayotgan natijasi. Faoliyat quyidagi darajalarga ega bo’ladi.
1. Maxsus faoliyat turlari darajasi.
2. Harakatlar darajasi.
3.0peratsiyalar darajasi.
4.Psixofiziologik funksiyalar darajasi.
Har  qanday  faoliyat m a’lum  harakatlar  ketma-ketligi  shaklida 
amalga 
oshadi. 
Harakat-ongli 
maqsadga 
erishish 
uchun 
yo ’naltirilgan 
faollik,faolyatning 
asosiy 
tarkibiy 
birligidir. 
Usharoitga  bog’liq  ravishda  turli  usullar  bilan  amalga  oshiriladi. 
Harakatni  amalga  oshirish  usullari  operasiyalar,  deb  ataladi. 
Operasiyalar-avtomatlashgan, odatda anglanmaydigan harakatlardir. 
Faoliyat  o’z  motivini  yo’qotish  va harakatga  aylanishi,  harakat  esa 
maqsadi  o’garishi  bilan  operasiyaga  aylanishi  mumkin  .Muayyan 
sharoitda harakatdan ko’zlangan maqsad butun faoliyat maqsadidan 
muhimroq ahamiyat kasb etishi va natijada maqsad motivga aylanib 
qolishi kuzatiladi.
Faoliyat  nazariyasi  nuqtai  nazaridan  faoliyat  inson  ongi 
shakillanishining  sharti  va  omil,  ong  faolligining  shaklidir.  A.N. 
Leontyev  o ’z  izlanishlarida  faoliyatnng  bola  taraqqiyotiga  ta’siri 
muammosini  ham  chuqur  o ’rgangan.  Tadqiqot  natijasida  faoliyat 
nazariyasi 
doirasida 
“yetakchi 
faoliyat” 
tushunchasi
-
1 8
-


shakllandi.Yetakchi  faoliyat  deganda  taraqiqotning  muayyan 
davrida  bola  shaxsidagi  asosiy  psixologik  o’zgarishlarga  sabab 
bo’luvchi  faoliyat  tushuniladi.  Maktabgacha  yosh  davrida  yetakchi 
faoliyat  o’yin  faoliyatidir.  Bir  yosh  davridan  ikkinchisiga  o ’tishda 
yetakchi  faoliyat turi  o ’zgaradi,  bunda  bola  faoliyatida  maqsadning 
motivga  aylanishi,  A.N.Leontyev  ta’biri  bilan  aytganda  “motivning 
maqsadga  ko’chishi  “kuzatiladi.  Yangi  faoliyat  turi  yangi  motivlar 
paydo bo’lgach,  vujudga keladi.  A.N.  Leontyev fikricha, shaxs  ikki 
marta  tug’uladi,shaxsning  birinchi  tug’ulishi 
maktabgacha  yosh 
davriga  to’g ’ri  keladi.  Bu  hodisa  insonning  o ’z  impulsiv  xatti- 
harakatlarini  ijtimoiy meyorlarga bo’ysundirishga  ilk bora urinishi, 
motivlar  o’rtasida  ierarxik  munosabatlaming  tartib  topa  boshlashi 
bilan  bog’liq  bo’Iadi.  Shaxsning  ikkinchi  tug’ulishi  o’smirlik 
davriga  yuz  beradi.  Bu  hodisa  insonning  o’z  motivlarini  va 
intilishlarini anglashi va ulami bo’sundishi bilan bog’liqdir.
Shunday  qilib,  A.N.  Leontyevning  ilmiy 
qarashlari  jahon 
psixologiya  fani  taraqqiyotida  ulkan  xissa  bo’lib  qo’shildi,  ular 
bolalar 
psixlogiyasi 
sohasida 
ko’lab 
nazariy 
va 
amaliy 
muammolarni  hal  etish  uchun  ham  zamin  bo’lib  xizmat  qilib 
kelmoqda.

Download 4,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish