“O’zbekiston suv boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza
qilish” mavzusidagi didaktik o`yin texnologiyasining ijodiy o`yin metodidan
foydalanilgan darsning texnologik xaritasi.
Texnologik
bosqich
O`qituvchi faoliyati
O`quvchi faoliyati
I bosqich
Tashkiliy qism
5-minut
II bosqich
O`quvchilarning
bilish faoliyatini
tashkil etish.
5-minut
III bosqich
Yangi mavzuni
o`rganish.
O`quvchilarni dars
mavzusi, maqsadi, borishi
bilan tanishtiradi.
O`quv
topshiriqlarining
didaktik maqsadi, bajari-
ladigan o`quv topshiriqlari
bilan tanishtiradi.
O`quvchilardan
“olimlar”
guruhlarini
va
ularning
mustaqil ishini tashkil etadi.
Dars mavzusi, maqsadi,
borishi va unda bajariladi-
gan topshiriqlarni
anglaydi.
O`quv topshiriqlarining
didaktik maqsadi, bajari-
ladigan o`quv topshiriqla-
ri yuzasidan ko`rsatmalar-
ni anglaydi.
O`z o`quv faoliyatini tash-
kil etadi. “Olimlar” guruhi
35
30-minut
IV bosqich
Erishilgan natijani
tahlil
qilish
va
yakun yasash.
5-minut
O`quv
dasturidan
o`rin
olgan
topshiriqlarini
mustaqil
o`zlashtirilishini
ta`minlaydi.
“Olimlar” uchrashuvi guru-
hini tashkil etadi. Har bir
guruhda o`quv materiali
yuzasidan
tayyorlagan
ma`ru-zalarini tinglaydi.
O`quvchilar
faoliyatini
tahlil qiladi, o`quvchilarga
mustaqil
va
ijodiy
ish
topshiriqlarini beradi.
topshiriqlarini bajaradi.
1-guruh. “Gidrologlar”
2-guruh. “Iqlimshunoslar”
3-guruh. “Geograflar”
4-guruh. “Ekologlar”
“Olimlar” uchrashuvi
guru-hida ishtirok etadi.
Har bir guruh o`quv
materiali yuzasidan
ma`ruzalar tayyorlaydi
O`z o`quv faoliyati va
erish-gan natijasini tahlil
qiladi va baholaydi.
Mustaqil va ijodiy ish
topshiriqlarini oladi.
Ishbilarmonlar o`yini: Ishbilarmonlar o`yini ham boshqa o`yinlar kabi,
o`qituvchi va o`quvchilardan puxta tayyorgarlik ko`rishni talab etadi. Shu
sababli o`qituvchi quyidagi vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirishi
zarur: O’zbekiston tabiiy geografiyasi fanidan tabiiy geografik rayonlar
mavzulari bo’yicha o’tkazish maqsadga muvofiq. Ushbu didaktik o`yin
davomida o`quvchilar oldiga qo`yiladigan o`quv-bilish xarakteridagi muammoli
vaziyatlar tizimini vujudga keltirish yo`llarini aniqlash va loyihalash;
o`quvchilarni o`yinning maqsadi va vazifalar bilan tanishtirish, didaktik o`yin
talab etadigan vazifalarni taqsimlash va har bir o`quvchiga tegishli aniq
yo`llanmalar, ko`rsatmalar berish[15].
Konferentsiya darslari: Didaktik o`yinli darslar ichida konferentsiya darslari
muhim o`rin tutadi. Konferentsiya darslari o`quvchilarning bilish faoliyatini
faollashtirishda, ilmiy dunyoqarashni kengaytirishda, ularni qo`shimcha va
mahalliy materiallar bilan tanishtirishda, ilmiy va ilmiy-ommabop adabiyotlar
36
bilan mustaqil ishlash ko`nikma va malakalarini rivojlantirishda, yoshlarni
mustaqil hayotga tayyorlashda, eng asosiysi tanlangan mavzuning ekologik
ta’lim-tarbiya bilan uyg’unlashuvi ta’minlashda muvaffaqiyatli hisoblanadi.
O`qituvchi konferentsiya darsini o`tishdan avval dars mavzusini, maqsadi va
vazifalarini aniq belgilab olib shu mavzuga oid qo`shimcha ilmiy, ilmiy-
ommabop adabiyotlarni ko`zdan kechiradi. Mazkur dars o`tkazishdan 10 kun
oldin dars mavzusi e`lon etilib, unga tayyorgarlik ko`rish uchun adabiyotlar
tavsiya qilinadi. Asosan ushbu usul o’quv yili ohirida geografiya va biologiya
o’qirtuvchilarining o’zaro hamkorligida 7-sinf o’quvchilari bilan “Tabiat va
jamiyat o’zaro aloqadologi” mavzusida konfrensiya o’tkazish maqsadga
muofiqdir. Konfrensiya o’tkazishdan oldin insonning tabiatga ko’rsatayotgan
tasiri hususiyatlarini aniqlash maqsadida mahalliytabiiy komplekslarni o’rganish
bo’yicha amaliy mashg’ulotlar uyushtiriladi va quyidagi topshiriqlarga javob
tayyorlash tayinlanadi:
1. Inson xo’jalik faoliyatining o’lka tabiiy komplekslariga ko’rsatayotgan
sezilarli ta’sirini aniqlash.
2. Muhofaza qilishga muhtoj bo’lgan tabiiy obektlar mavjudmi?
3. Ularni tariflash, mahalliy yodgorlik sifatida hisobga olish mumkinmi?
4. Insonning tabiatga ko’rsatayotgan qaysi tasiri kuchli – ijobiymi yoki salbiy?
5. Ayrim tabiiy obektlarni muhofaza qilish uchun davlat muassasalariga murojat
qilish zarurati bormi?
Konfrensiyaga korxona, jamoa xo’jaliklari raxbarlarini, tabiatini muhofaza
qilish jamiyati hodimlarini, olim va yozuvchilarni taklif qilish mumkin.
Konfrensiyaga 1-2 oy ilgari tqyyorgarlik ko’rila boshlaydi. O’quvchilar alohida
guruhlarga bo’linib konfrensiya o’tkaziladigan honani jixozlaydilar, plakatlar
tayyorlaydilar, mavzuga doir she’rlar tanlaydilar va hakozo.
Konfrensiya
o’tkazish
rejasi
va
mavzulari:
konferensiyani
odatda
o’qituvchining kirish so’zi bilan boshlanadi. Taklif qilingan mehmonlarga so’z
beriladi. Keyin shu sinf o’quvchilaridan iborat hakamlar hayati a’zolari o’z
37
o’rinlarini egallaydilar va butun konfrensiya-ishiga rahbarlik qiladilar. Zarur
hollarda hakamlar hayatiga o’qituvchi ko’rsatmalar berib boradi.
Ma’ruzalar mavzsi:
1. Nima sababdan tabiiy muhitni muhofaza qilish zaruriyati paydo bo’lgan?
2. Sayyoramiz aholisi tabiiy n\muhit haqida havotirga tushmasligi mumkinmi?
3. Jaxondagi taraqqiyparvar ishlar tabiiy va jamiyatning o’zaro aloqadorligi
muommosiga qanday munosabat bildirmoqdalar?
4. Inson hayotida qazilma boyliklar qanday ahamiyatga ega?
5. Nima uchun toza havo va chuchuk suv insoniyat uchun eng zaruriy
hisoblanmoqda?
6. Inson qit’alar va okeanlar tabiatiga qanday ta’sir ko’rsatmoqda?
7. Sayyoramiz tabiatini muhofaza qilishda halqaro hamkorlik doirasida bizning
mamlakatimiz qanday tadbirlarni amalga oshirmoqda?
8. Bizning hayot sharoitimizga tabiat qanday ta’sir ko’rsatadi?
9. Nima sababdan Orol dengizi va Orol bo’yi tabiatini muhofaza qilish
muommosi vujudga keladi?
10. O’lkamiz tabiatini muhofaza qilishda o’quvchilar qanday tadbirlarni
amalga oshirishlari lozim?
Konfrensiyani o’lkamiz, mamlakatimiz rang-barang tabiatini aks ettirilgan
kinofilimdan 2-3 daqiqali lavha tomosha qilish bilan boshlash yanada muhim
ahamiyat kasb qiladi. Maruzalar va konfrentsiya ishini hakamlar hayati a’zolari
olib boradilar. Ular ma’ruzachilarga savollar beradilar va barcha ishlarning
sifatini baholaydilar. Hay’at raisi so’zga chiquvchilarning belgilangan vaqtga
rioya qilishlarini kuzatib boradi, agar ma’ruzachi bir daqiqa ortiq vaqt sarflasa
ham ishining bahosi pasaytiriladi. Konfrensiya yakunida o’quvchilar faoliyati
baholanib sinf jurnaliga qo’yiladi. Ushbu didaktik o’yin turining muvaffaqiyati
o`qituvchining ilmiy-metodik saviyasiga va pedagogik mahoratining yuqori
darajada bo`lishi, zamon bilan hamnafasligi, o`quvchilarning bilish faoliyatini
faollashtirish va boshqarish ko`nikmalariga bog’liq bo`ladi shuningdek, yuqori
O’zbekiston tabiiy geografiyasi fanini o’qitishda o’lkamizning dolzarb ekologik
38
muommolariga bag’ishlangan (“Orolim mening – dardim mening” , “Orol bo’yi
– muhofazaga muxtoj”) konfrensiyalar uyushturish o’quvchilarda ekologik
madaniyatini shakillantirishiga yordam beradi. O’zbekiston tabiiy geografiyasi
fanini o’qitishda ekologik ta’lim-tarbiya berish dars jarayonida, boshqa didaktik
o`yinlar bilan bir qatorda o`yin mashqlardan o`z o`rinda va samarali foydalanish
maqsadga muvofiq. O`yin mashqlari uchun televidenie va matbuot orqali berib
borilayotgan va o`quvchi yoshlarning eng qiziq mashg’ulotiga aylangan
o`yinlarni andoza qilib olish mumkin. Bular jumlasiga “Zakovat”, “Zinama-
zina”, “Kim millioner bo`lishni xoxlaydi?” kabilarni kiritish mumkin. Mazkur
o`yinlarda o`quvchilar avvalo o`z kuchi va bilimlarini sinab ko`radilar va yana
ularning aksariyati shu o`yinlar ishtirokchisi bo`lishni orzu qiladilar[15].
Zamon bilan hamnafas ishlayotgan har bir o`qituvchi o`quvchilardagi bu
istak va orzularni amalga oshirish uchun ta`lim jarayonida shunga o`xshash
o`yinlarni o`z vaqtida o`tkazishi o`quvchilarning ekologik bilim olishga bo`lgan
qiziqishlarini orttirish va bilish faoliyatini faollashtirishga zamin tayyorlaydi.
39
2.2 Hamkorlikda o’qitish darslarida ekologik ta’lim tarbiya berish usullari
Hamkorlikda o`qitish texnologiyasi har bir o`quvchining tahsil olishdagi
muvaffaqiyati guruh muvaffaqiyatiga olib kelishini anglagan holda muntazam
va sidqidildan aqliy mehnat qilishga, o`quv topshiriqlarini sifatli bajarishga,
o`quv materialini puxta o`zlashtirishiga, o`rtoqlariga hamkor bo`lib, o`zaro
yordam uyushtirilishiga zamin tayyorlaydi. Bu esa o’z navbatida O’zbekiston
tabiiy geografiyasi fanini o’qitishda ekologik-ta’lim-tarbiya berish uyg’unligini
tashkil etishda dars samaradorligini o’z-o’zidan oshirishga imkon beradi[15].
Geografiya
o`qituvchi
jarayonida
hamkorlikda
o`qitish
metodlaridan
foydalanish maqsadida qaysi mavzularni hamkorlikda o`qitish metodlaridan
foydalanib, o`rganish mumkinligini aniqlashi va mazkur darslarni taqvim-rejada
belgilashi;
tanlagan mavzu bo`yicha o`quvchilarga tavsiya etiladigan o`quv topshiriqlari va
ularni bajarish yuzasidan ko`rsatmalarni tayyorlashi; hamkorlikda o`qitish
metodlaridan foydalanib, o`tiladigan dars turi, dars tuzilishi va borishini
loyihalashi; o`tgan va yangi mavzular yuzasidan o`quvchilar bilimini nazorat
qilish uchun test topshiriqlarini tuzishi kerak. Mazkur metodlardan
foydalanganda shuni nazarda tutish kerakki, o`quvchilar o`z sheriklari bilan
hamkorlikda o`quv topshiriqlarni to`g’ri bajarishlari barobarida guruh
a`zolarining faolligi, hamkorlikning vujudga kelishi, ular o`rtasidagi muloqotda
ekologik madaniyatni shakllantirishi, amal qilinishi ham hisobga olinadi.
Shunday qilib, guruh a`zolari bir vaqtning o`zida ikkita topshiriqni bajaradi:
1. akademik topshiriq - bilish va ijodiy izlanish orqali o`quv topshiriqlaridan
ko`zlangan maqsadga erishish;
40
2. ijtimoiy-psixologik topshiriq - dars davomida yuksak ekologik madaniyatiga
ega bo`lishi, odob osoyishtaligini saqlashi;
O`qituvchi har ikkala topshiriqning yuqori saviyada bajarilishini nazorat qiladi.
O`qituvchi dars jarayonida hamkorlikda o`qitish metodlaridan foydalanishi
uchun ushbu texnologiyaning o`ziga xos xususiyatlariga oid bilim, ko`nikma va
malakalarni, o`quvchilarning mustaqil ishlari, o`quv bahsi va munozaralarni
samarali tashkil etish yo`llarini egallagan, o`quvchilarda esa darslik, ilmiy-
ommabop adabiyotlar ustida mustaqil va ijodiy ishlash, o`z fikrini qisqa va aniq
bayon etish, fikrlarni asoslash va dalillash, mantiqiy fikr yuritish, o`quv bahsi va
munozaralarda faol qatnashish ko`nikmalari shakllangan va ongli intizom
vujudga kelgan bo`lishi lozim. Hamkorlikda o`qitish texnologiyasining bir
nechta metodlari mavjud:
-Komandada o`qitish metodida o`quvchilar teng sonli ikkita komandaga
ajratiladi. Har ikkala komanda bir xil topshiriqni bajaradi. Komanda a`zolari
o`quv topshiriqlarini hamkorlikda bajarib, har bir o`quvchi mavzudan ko`zda
tutilgan bilim, ko`nikma va malakalarni o`zlashtirishiga e`tiborni qaratadi.
Ammo o`quvchilarga topshiriqlarni hamkorlikda bajarish bo`yicha ko`rsatma
berilishi etarli emas. O`quvchilar o`rtasida tom ma`nodagi hamkorlik, har bir
o`quvchining qo`lga kiritgan muvaffaqiyatidan quvonish, bir-biriga sidqidildan
yordam berish hissi, qulay ijtimoiy-psixologik muhit vujudga kelishi zarur.
Mazkur texnologiyada o`quvchilarning bilimlarni o`zlashtirish sifatini
aniqlashda ularni bir-biri bilan emas, balki har bir o`quvchining kundalik
natijasi, avval qo`lga kiritilgan natija bilan taqqoslanadi. Shundagina o`quvchilar
o`zining dars davomida erishgan natijasi komandaga foyda keltirishini anglagan
holda ma`suliyatni his qilib, ko`proq izlanishga, bilim, ko`nikma va malakalarni
puxta o`zlashtirishga intiladi, shu bilan birga mashg’ulotlar jarayonida ekologik
ta’lim-tarbiya uzviyligi ta’minlanib, o’quvchilarda ekologik madaniyatning
rivojlanib borishi imkoniyatlari vujudga keladi.
Darsning mavzu: O’zbekiston iqlimi.
41
Darsning ta`limiy maqsadi: O`quvchilarni mamlakatimizning iqlimi, iqlim hosil
qiluvchi va unga ta’sir etuvchi omillarni, iqlimining o`ziga xos xususiyatlari,
iqlimning o’zgarish sabablari bilan tanishtirish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi: mamlakatimizning iqlimi mintaqalararo
tafovutlarini tushuntirish orqali o`quvchilarning ilmiy dunyoqarashini
kengaytirish, ahloqiy, ekologik ta’lim- tarbiya berish.
Darsning
rivojlantiruvchi
maqsadi:
O`quvchilarning
havo
harorati,
taqsimlanishi, yog’inlarning yillik o’zgarishi, shamollar,yil fasllari bilan
tanishish va kuzatish, darslik ustida mustaqil ishlash ko`nikmalari, nutq va
muloqot madaniyatini, ekologik madaniyatini rivojlantirish.
Darsni jihozlash:O’zbekistonning tabiiy kartasi, 7-sinf atlasi va kontur kartasi.
Darsda foydalaniladigan texnologiya: Hamkorlikda o`qitish texnologiyasi
(komandada o`qitish metodi)
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism
II. O`tgan mavzu (ya’ni “O’zbekistonning yer yuzasi, geologik tuzilishi, foydali
qazilmalari”) yuzasidan o`quvchilarning o`zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish
va baholash.
III. O`quvchilarni dars mavzusi, maqsadi, borishi bilan tanishtirish.
IV.Yangi mavzuni o`rganish:
a) o`quvchilarni komandaga ajratib bir necha kichik guruhlarni tashkil etish
hamda, har bir komanda a`zolari tomonidan belgilangan o`quv topshiriqlarini
mustaqil ravishda sifatli bajarilishiga, ekologik ta’lim-tarbiya uyg’unligiga
erishish;
Topshiriqning didaktik maqsadi: O’zbekiston iqlimini vujudga kelishi, o`ziga
xos xususiyatlari, mintaqalararo taqsimlanishi, yil sayin iqlimning o’zgarish
sabablari, ularning oqibatlarini ekologik baholash va o`rganish.
№
O`quvchilar o`zlashtirishi lozim bo`lgan
materiallar yuzasidan o`quv topshiriqlari
Topshiriqni
bajarish
bo`yicha ko`rsatmalar
Izoh
Darslikdagi mavzunini diqqat bilan o`qing,
42
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
atlasda iqlim bo’limini ko’zdan kechirib
quyidagi savollarga javob tayyorlang.
O’zbekiston
qaysi
iqlim
mintaqasida
joylashgan?
Iqlimni hosil qiluvchi omillarni ayting
Atlasdan
o’rtacha
yillik
Quyosh
radiatsiyasi va quyoshning nur sochib
turish muddati o’rganing
Yog’inlarning hudud bo’ylab va yil
fasllari bo’yicha taqsimlanishini o`rganing.
Qanday shamollar borligini va ularning
xususiyatlarini aniqlang.
Yillik o’rtacha harorat qanday aniqlanadi?
Darslikdagi
mavzu
oxirida
berilgan
savollarga javob toping va topshiriqlarni
bajaring.
Topshiriq
asosida
jadvalni
to`ldiring.
O`quvchilar
guruhi
bilan
hamkorlikda
ishlang.
O`quvchilar
bilan
o`tkaziladigan savol-
javobda faol ishtirok
eting
O`zlashtirgan bilimlaringiz asosida, darslik va iqlim kartasidan foydalanib
quyidagi jadvalni to`ldiring.
Taqqoslanadigan jihatlar
Tekisliklar
Tog’ mintaqasi
Quyosh
radiatsiyasi,
yog’inlarning taqsimlanishi,
Shamollar
Yil fasllari bo’yicha: Qish
Bahor
Yoz
Kuz
Atmosferani ifloslanishi
43
b) o`quv materialini yaxlit holda qayta ishlab chiqilishini amalga oshirish.
V. Yangi mavzu yuzasidan komandalar o`rtasida savol-javob, o`quv bahsi
uyushtirish.
VI. O`quvchilar bilimini test savollari yordamida nazorat qilish va baholash.
VII. Yangi mavzuni qayta ishlash va yakunlash.
VIII.Uyga vazifa berish.
“O’zbekiston iqlimi” mavzusidagi hamkorlikda o`qitish texnologiyasining
komandada o`qitish metodidan foydalanilgan darsning texnologik xaritasi.
Texnologik
bosqichlar
O`qituvchining faoliyati
O`quvchi faoliyati
I bosqich
Tashkiliy qism
3-minut
II bosqich
O`tgan mavzu yuza-
sidan o`quvchilarning
bilimlarini nazorat
qilish va baholash
3-minut
III bosqich
O`quvchilarning bilish
faoliyatini tashkil
etish. 5-minut
IV bosqich
Yangi mavzuni
o`rganish. 30-minut
O`quvchilarni dars mavzusi,
maqsadi, borishi bilan
tanishtiradi.
O`tgan
mavzu
yuzasidan
tuzil-gan test topshiriqlari
yorda-mida o`quvchilarning
bilimlarini nazorat qiladi va
baholaydi.
O`quv dasturining didaktik
maqsadi,bajariladigan o`quv
topshiriqlari bilan tanish-
tiradi.
O`quvchilarning
komandalarda mustaqil ishini
tashkil etadi.
O`quv dasturidan o`rin olgan
Dars mavzusi, maqsadi,
borishi va unda
bajariladigan topshiriqlarni
anglaydi.
O`tgan mavzu yuzasidan
tuzilgan test topshiriqlarini
bajaradi.
O`quv dasturining didaktik
maqsadi, bajariladigan
o`quv topshiriqlari yuzasi-
dan ko`rsatmani anglaydi.
O`quvchilar bilan hamkor-
likda o`quv faoliyatini
tashkil etadi.
O`quv dasturidan o`rin
44
V bosqich
O`quvchilar
bilimini
nazorat qilish va baho-
lash. 2-minut
VI bosqich
Erishilgan
natijani
tahlil qi-lish va yakun
yasash. 2-minut
topshiriqlarni mustaqil o`z-
lashtirilishini va ekologik
ta’limni ta`minlaydi.
Topshiriq
yakunida
komandalar o`rtasida savol-
javob, o`quv bahsi, munozara
o`tkazadi.Tegishli
hollarda
yordam uyushtiradi.
O`rganilgan mavzuga oid
test topshiriqlari, savollar,
ekologik
so’rovlar
va
didaktik jadvallar beradi.
Komandalar faoliyatini tahlil
qiladi,o`quvchilarga mustaqil
va ijodiy ish topshiriqlarini
beradi
olgan ekologik
topshiriqlarni mustaqil
o`zlashtiradi.
Komandalar o`rtasida o`tka-
ziladigan savol-javob,
o`quv bahsi, munozarada
faol ishtirok etadi.
Test topshiriqlari, savollar,
ekologik so’rovlarni va
didaktik jadvallarni
bajaradi.
Mustaqil va ijodiy ish
topshiriqlarini belgilaydi.
Kichik guruhlarda hamkorlikda o`qitish metodi. Bu yondashuvda kichik
guruhlar 4 ta o`quvchidan tashkil topadi. O`qituvchi avval mavzuni tushuntiradi,
so`ngra o`quvchilarning mustaqil ishlari tashkil etiladi. O`quvchilarga berilgan
o`quv topshiriqlari 4 qismga ajratilib, har bir o`quvchi topshiriqning ma`lum
qismini bajaradi. Topshiriq yakunida har bir o`quvchi o`zi bajargan qism
yuzasidan fikr yuritib, o`rtoqlarini o`qitadi, so`ngra guruh a`zolari tomonidan
topshiriq yuzasidan umumiy xulosa chiqariladi. O`qituvchi har bir kichik guruh
axborotini, qo’shimcha ekologik bashoratlash bo’yicha fikrlarini tinglaydi va
test topshiriqlari yordamida bilimlarni nazorat qilib baholaydi.
O`quvchilarning kichik guruhlardagi o`quv faoliyati o`yin (turnir, musobaqa)
shaklida, individual tarzda xam tashkil etilishi mumkin.
Dars mavzusi: O’zbekistonning tabiiy boyliklari va ularni muhofaza qilish.
45
Darsning ta`limiy maqsadi: O`quvchilarni tabiiy resurslar, ularning turlari,
tabiat va tabiiy boyliklarni muhofaza qilish bo’yicha dalillari bilan tanishtirish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi:O`quvchilarni O’zbekiston tabiati va tabiiy
boyliklarini muhofaza qilish, ba’zi hududlarning ekologik holati bilan
tanishtirish orqali ilmiy-ekologik dunyoqarashini kengaytirish.
Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: O`quvchilarning tabiiy boyliklar, ekologik
holati va amalga oshirilayotgan ishlar haqidagi bilimlari, darslik ustida
mustaqil ishlash ko`nikmalarini rivojlantirish.
Darsni jihozlash: O’zbekiston tabiiy xaritasi, tabiatni muhofaza qilish
xaritasi,7-sinf atlasi-kontur kartasi, Qo’riqxona, milliy bog’, buyritmaxonalar
jadvali.
Darsda foydalaniladigan texnologiya: Hamkorlikda o`qitish texnologiyasi
(kichik guruhlarda o`qitish metodi)
Asosiy tushunchalar va tayanch bilimlar:
Tabiiy boylik (resurs), qo’riqxona, milliy bog’, buyritmaxona, rezervat, tabiat
yodgorliklari, O’zbekiston “Qizil kitob”i, tabiatni muhofaza qilish, alohida
muhofaza qilinadigan hududlar.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism
II. O`tgan mavzu yuzasidan o`quvchilarning bilimlarini test savollari
yordamida nazorat qilish va baholash.
III. O`quvchilarni dars mavzusi, maqsadi, borishi bilan tanishtirish.
IV. Yangi mavzu bo`yicha o`qituvchining axboroti:
Do'stlaringiz bilan baham: |