Nizomiy nomidagi toshkent davlat

 

N.L.Glinkaning  Umumiy  kimyo

2

  darsligida  XV  bobi  4  guruh  bosh 

guruhcha  elementlari  deb  nomlangan.  Ushbu  bobda  uglerod,  kremniy,  germaniy, 

qalay,  qo’rg’oshin  kabi  to’rtinchi  guruh  elementlari  haqida  ma’lumot  berilgan. 

Uglerodning  organik  birikmalaridan  aldegid  va  ketonlar  171  mavzu  sifatida 

berilgan. Unda aldegidlarning oksidlanishi, “Kumush ko’zgu” reaksiyasining Ag

2

O 

va CuO ishtirokida borish reaksiya tenglamalari keltirilgan. Birlamchi spirtlarning 

kislotali  muhitda  oksidlanishidan  aldegid,  ikkilamchi  spirtlarning  oksidlanishidan 

esa ketonlar hosil bo’lish reaksiyasi tushuntirilgan. Aldegidlarning muhim vakillari 

                                                           

1

 Asqarov I.R. Organik  kimyo T.: “O’qituvchi” 2011. 

2

Glinka N.L. Umumiy kimyo“O`qituvchi” nahriyoti 1968.- 770b 

 

---

 

 

12 

 

orasidan formaldegid, asetaldegid, ketonlardan aseton haqida qisqacha ma’lumotlar 

berilgan.  Kitobda  aldegid  va  ketonlarga  xos  fizik  xossalar  bayon  etilmagan. 

Kimyoviy xossalariga oid reaksiya tenglamalari berilmagan. Olinish usullari to’liq 

ifodalanmagan.