Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika

 
 
 

---

 
75 
2.3. 3-4 sinf  matematika  darslarida  pedagogik texnologiyalaridan 
foydalanish 
“Aqliy  hujum”  texnologiyasini  qo‘llash  bir  muammoni  hal  qilish  yo‘lidan 
turlicha  va  iloji  boricha  ko‘proq  taklif,  fikr  –  mulohazalarni  yig‘ishdan  iborat. 
Avvaliga  har  qanday  takliflar  qabul  qilinadi.    Keyin  esa,  ularning  ichidan  eng 
ma‘qulini  tanlab  olinadi.  Bu  metodni  qo‘llashda  eng  nozik  tomoni  hamma 
takliflarni  ―Eslab‖  qolishdir.  Shuning  uchun  ularni  yozib  borish  kerak  bo‘ladi. 
O‘qituvchi  ularni  shartli  belgilar  va  qisqartirishlar  bilan  doska  yoki    vatman 
qog‘ozga yozib boradi. 
  Masalan:  3  –  sinfda  mavzuga    oid  quyidagi    mashqni  hal  qilish  yuzasidan 
hamma takliflarni yig‘ish mumkin. 
 ―Quyidagi shaklda nechta to‘rt burchak bor?‖ 
Bunda takliflar to‘rtburchaklar sonini sanash usuliga oid 
bo‘lib,  ularning  sonini  to‘g‘ridan  –  to‘g‘ri  aytish  talab 
qilinmaydi. 
     Bunda turli takliflar bildirish mumkin. Eng maqbuli avval 1 katakli, keyin 2, 3, 
4, 5, 6, 7, 8 katakdan tuzilgan to‘rtburchaklar sonini sanashni taklif qilish mumkin. 
3 – 4- sinf  matematika darslarida    Sinf xonasidan eng qulay kichik guruh – bu 
bir  nechtadan  o‘tirgan  o‘quvchilar    jufti    yoki,  ketma  –  ket    2  ta  partadagi  
o‘quvchilar  to‘rtligidir.  Ba‘zi    muammolarni    hal    qilish    ayniqsa,  shu  kichik  
guruhlar  kichik  foydalanish    sinfdan    alohida    tayyorlash  va  partalarni  surib, 
joylarni  o‘zgartirish  majburiyatidan    o‘qituvchini  ozod  qiladi.  Agar  shunday 
tartibda  ishlab  o‘rganilsa,  sinf    guruhlarga  bo‘lish  ,  guruhlarni  tuzish  va  ortiqcha 
vaqt sarflanmaydi. 
Kichik  guruhlarni  tashkil  etish  qoidalari: 
Guruhlarga  bo‘lishning  oddiy  usuli,  partada  (stulda),  o‘tirgan  joyida    1-  parta 
o‘quvchilari orqalaridagi 2- parta o‘quvchilariga o‘girilib oladi, 3- parta 4 – parta 
va  hokazo.  Shunday  qilib,  sinfda  6  yoki  7  guruh  hosil  bo‘lib,  ular  quyidagi  
tartibga amal qilishlari lozim: 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
76 
-  har  bir  guruhda  fanni  yaxshi  biladigan  o‘quvchi  bilan  birga  o‘zlashtirishi 
past bo‘lgan o‘quvchi ham bo‘lishi lozim; 
-  guruhdagi  o‘quvchilar bir – birini tushunadigan (inoq) bo‘lishlari  maqsadga 
muvofiqdir; 
-  guruhdagi  qatnashchilar  yuzma – yuz  o‘tirishlari kerak; 
-  vazifani    boshqa  guruhlarga  nisbatan  oldin  bajarib  bo‘lgan  guruh 
qatnashchilariga qo‘shimcha topshiriqlar ham oldindan tayyorlanishi va bu 
topshiriqlar  har  bir  o‘quvchiga  alohida  yoki  guruhga  umumiy  bo‘lishi 
mumkin; 
-  taqdimot  vaqtida  har  gal  har  xil  o‘quvchining  chiqishi  muhimligini 
o‘qituvchi inobatga olishi kerak. 
Hamkorlikka asoslangan  ta‘limni amalga oshirishda o‘qituvchining 
pedagogik  mahorati  asosiy  kuchdir. Chunki  o‘quvchilarni  jipslashtirish, 
hamkorlikka undash faollashtirish va bilim samaradorligini oshirish juda 
murakkab vazifa. Shuning uchun ilg‘or pedagogik texnologiyalarga oid 
noan‘anaviy  usullarni  boshlang‘ich  sinf  o‘qituvchilari  o‘z   faoliyatlarida 
qo‘llamoqdalar.   
    O‘quvchini  darsga  jalb  qilishning  eng  samaral  sinfga  taklif  qilish  vazifasi 
berilsa,  o‘quvchining  darsga  e‘tibori  oshadi,  fikri  uyg‘onadi,  agar  savol  tuzib 
berish,va  unga  to‘g‘ri  javobni  o‘zi  bilishi  ham  kerak  bo‘lsa,  (albatta  hamma 
vaqt    emas,  ba‘zi    muammoli  savollarning  javobini  o‘quvchi  bilmasligi 
mumkin)  bola    darsga  e‘tiborliroq  bo‘ladi,  berilayotgan  savollar  sifatini  tahlil 
qilishga o‘rganadi.