Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
124 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
балки «талабалар билан биргаликда фаолият кўрсатиш», «ўргатилганларни талабалар билан 
биргаликда бошдан кечиришдир». Бу таълим ва тарбияда ўзига хос инновацион ёндашув 
бўлиб, у қуйидаги имкониятларни беради: 

инновацион таълим келажак авлодни замонавий талаблар асосида ишлашга 
тайёрлайди ва бу йўналиш ўз навбатида истиқболли ҳамдир; 

инновацион таълим қисқа вақт ичида талаба кўникма ва малакаларида юзага 
келадиган билимларнинг асосини таъминлайди; 

инновацион таълимда ўқитувчи мавжуд ўқитиш технологиясидан фойдаланган 
ҳолда таълимнинг янада самаралироқ (замонавийроқ, ахборотлаштирилган) услубларини 
яратишга эришади; 

ўз устида мунтазам равишда ишлаб, таълим жараёнида юз берадиган муаммолар 
ечимига ижодий ёндашувчи ўқитувчига таълимда илғор технологияларни яратиш ва ижро 
этиш имкониятлари яратилади ва энг асосийси бундай ўқитувчига талабалар хавас 
қиладилар, айнан шу ўқитувчига унинг шогирдлари унга ўхшашга тақлид қиладилар. 
Маълумки, ҳар қандай педагогик технологиялар таълимнинг янги мазмунини 
шакллантирувчи таълим тамойилларига асосланади ва таълим олувчи шахсини тарбиялаш, 
унда меҳнат ва муайян йўналишларда касбий кўникмаларни ҳосил қилишга йўналтирилади. 
Таълим жараёнининг фаол субъектлари ўқитувчи ва талабалар бўлиб, уларнинг 
ҳамкорликдаги фаолиятлари муайян мавзу (ёки фанлар асослари) бўйича кам куч ва вақт 
сарфланган ҳолда назарий ва амалий билимларни чуқур ўзлаштириш имконини берувчи 
жараённинг умумий моҳиятини тавсифлайди [2]. 
Педагогик технологиянинг етакчи муаммоси талаба шахсини ривожлантириш орқали 
таълим мақсадига эришишни таъминлашдан иборатдир. 
Педагогик технология турларини танлаш шаклланаётган билим, кўникма ва 
малакалар, ташкил этилаётган машғулотларнинг шакли, қўлланилаётган методлар ва 
методик усулларнинг хусусиятига боғлиқ. Масалан, талабаларда ижодий тафаккурни 
ривожлантириш, ўқув материалларига танқидий ёндашиш кўникмасини шакллантириш 
ҳамда маҳсулдор фаолият турларини ташкил этиш билан бир қаторда анъанавий машғулот 
шакллари билан бирга конференция машғулоти, ишчанлик ўйинлари, интеграл (икки 
компонентли) машғулотлардан фойдаланиш лозим. 
Таълим технологияси уч босқичдан иборат кўплаб операцияларни қамраб олади: 
лойиҳалаштириш, амалга ошириш, назорат қилиш ва баҳолаш. 
Лойиҳалаш – мўлжалланган мақсад ва уни амалга ошириш усул ва воситалари 
йиғиндисини аниқлашдан иборат. Бу блок доирасида қуйидаги кетма-кетликда операциялар 
амалга оширилади: таълим технологиясини амалга ошириш вақтини аниқлаш (ўқув чораги, 
ярим йиллиги, йиллик ва бутун ўқитиш даври учун); ўқув материалларини таҳлил этиш; 
мақсад ва дидактик вазифаларни ажратиб олиш; ўқув материалини маълум тузулмага 
келтириш ва вақт бўйича тақсимлаш; билим, кўникма ва малакаларни ўзлаштириш 
босқичлари, шунингдек, шахснинг сифат ва фазилатларини ривожлантиришни аниқлаб 
олиш; ўқувчиларни қизиқтириш усули ва воситаларни аниқлаш. 
Амалга ошириш блоки – бу лойиҳалаш-тузиш блокида қўйилган мақсадни амалга 
ошириш жараёни. 
Назорат қилиш блокининг вазифаси – қўйилган мақсадни амалга ошириш мақсадида 
жорий, оралиқ ва якуний назоратларни ўтказиш, яъни мунтазам равишда тескари алоқани 
таъминлаш ва ахборатга қайта ишлов беришдан иборат [3]. 
Замонавий ўқитувчи талабаларга мурожаат қилишда фақат монолог шаклида таъсир 
қилиши мумкин эмас, чунки бундай ҳолда талаба пассив тингловчи бўлиб, улардаги 
ташаббускорлик ва эркин фикрлаш ҳамда таҳлилий фикр юритиш қобилиятлари 
ривожланмай қолади [4]. Бу борада кейинги вақтларда таълим жараёнида талабаларимизнинг 

---