Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
479 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
III. босқич – моддий ҳаракат босқичи бўлиб, бунда ҳаракат ё предметларда ёки 
уларнинг тасвирларида (схема, чизмалар, макетлар ва ҳ.) олиб борилади, уларни нарсалар 
билан таққосланилади. 
IV. босқич – кейин шу ҳаракатларнинг ўзини нарсаларга таянмай баланд овоз (нутқ) 
воситасида бажарилади. 
V. босқич – баланд овоз воситасида ҳаракат қилишни ички режага кўчириш – бу худди 
ўша ташқи нутқнинг ўзи, лекин “ўз ичида” ҳаракат қилишдир. 
VI. босқичда – ички нуткдаги “ўзи учун” ҳаракат қилишдир. Ақлий ҳаракатларни 
босқичма-босқич таркиб топтириш шу жараён қайси шарт ва усуллар ёрдамида таркиб 
топган бўлса, ана шу шарт ва усуллар тизими томонидан детерминлаштирилган экан, бу 
уларни эгаллаш, бошқариши мумкин эканлигини англатади. П.Я.Гальперин раҳбарлигида 
ўтказилган тадқиқотлар фикрлаш ҳаракатларини кўрсатиб ўтилган тамойил бўйича таркиб 
топтириши касбий таълим жараёнини самарали бошқариш имконини беради, деб кўрсатади. 
.[1] 
Касбий таълим жараёни бошланғич синф ўқувчиларининг ақлий ривожланишини 
таъминлаши мақсадга мувофиқ. Чунки, ақлий ривожланиш – бу касбий таълимнинг 
мазмунини фаол идрок қилиш орқали уқиб олиш; уларни тезлик билан мнемик йўллар 
асосида хотирада қолдириш, фикр юритиш жараёнлари орқали уни қайта ишлаб чиқишнинг 
ривожланишидир. Яъни бу – умумий интеллектни ривожланишидир. Бу шундай 
фаолиятдирки ўқишдаги муваффақият ана шунга боғлиқдир. 
Ўқиш фаолияти жараёнида ўқиш, ўрганиш мотиви ўзгаради ва таркиб топади. Ўқиш 
фаолиятининг дастлабки йилларида олий ўқув юртларида бошланғич синф ўқувчилариларда 
ўқув предметларига дифференциал қизиқиш юзага келади ва натижада ўсмирларда билишга 
бўлган қизиқишларни қондиришга қаратилган билимларни эгаллаш мотивлари пайдо бўлади 
ва у ижтимоий мотивларга айланади. 
Меҳнат ва ўқув фаолияти мотивларини шаклланиб бориши ва уни бошланғич синф 
ўқувчилари шахсининг эҳтиёжларига ва касбий қизиқишларига мос келиши шу фаолиятнинг 
муваффақиятини таъминлайди. 
Шундай қилиб, ўқув фаолияти мотивларини мазмун жиҳатидан такомиллашиб бориши 
бошланғич синф ўқувчилари фанлар асосларини чуқурроқ, мукаммалроқ ўзлаштиришига 
сабаб бўлади, ўқишга қизиқишни барқарорроқ бўлишига ва ҳатто келгуси ҳаёт режаларини 
тузишга, касб танлашга ундайди
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 
1. Гальперин П.Я. Введение в психологию: Учебное пособие для вузов . -- М.: Книжный 
дом «Университет», 1999. - 332 с. 
2. Салиева З.Т. педагогика олий таълим муассасалари талабаларининг маънавий 
маданиятини ривожлантириш механизмларини такомиллаштириш: Педагогика фанлари 
доктори. ...дисс. – Т., 2017. – 256 б.