Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
269 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
технологиясининг ва унда инсон омили, муносабат, қўйилган талаблар, усул ва услублар, 
педагогик тизимнинг натижасини озгина бўлса ҳам самарали томонга силжишига қаратилган 
бўлиб, 15-20 % га ўстиришга олиб келишдан иборатдир. 
Таълим жараёнига илғор педагогик ва ахборот технологиясини олиб кириш зарурияти 
70-80 йиллардан бошлаб(ўқувчиларни машғулотга қизиқиб кетиши пасайиб кетгач) дарс 
методларини шакл ва типларини ўзгартириш, янгилик киритишдан бошланди. Дарсларга 
ахборот технологиясини (компьютер, фильмоскоп, кадаскоп ва ҳ.к) олиб кириш ҳозирда 
таълим муассасаларда тўлиқ ахборот технологиясига ўтиш (интернет, мультимедия, 
электрон почта ва ҳ.к) интерфаол усулларни жорий этиш билан давом этмоқда. 
Технология таълими дарсларида компьютерли ахборот технологияларидан 
фойдаланилганда тайёрланадиган буюмларни кенг ассортименти намуналарини ўқувчиларга 
кўрсатиш имконияти мавжуд бўлиб, ўқувчиларнинг тасаввурини бойитади ва ижодкорлик 
қобилиятларини шакллантиришга ёрдам беради.
Машғулотларда ўқувчиларни ишлаб чиқаришнинг технологик жараёнлари билан 
яқиндан таништириш, видеоролик ва аудиовизуал воситаларни қўллаш ўқувчилар кўз ўнгида 
меҳнат жараёнини яққол намойиш этиш уларнинг амалий топшириқни бажаришлари учун 
аҳамиятлидир. 
Айрим умумтаълим мактабларида баъзи бир амалий топшириқларни бажаришнинг 
имкони етарли бўлмаган шароитда компьютерли таълим воситалардан фойдаланиб, 
технологик жараёнларни анимация кўринишлари тақдим этилганда, ўқувчиларнинг 
жараённи тушуниш ва тасаввур қилиш имконияти яратилади. 
Демак, технология таълим машғулотларини ташкил этишда ўқитувчининг компьютер 
воситаларидан кенг фойдаланиши самарали бўлиши табиий бўлиб, бу ўқитувчи ва ўқувчи 
учун кенг имкониятларни яратади. 
Ўқитишнинг ахборот технологияларидан дидактик восита сифатида таълим тизимида 
фойдаланишнинг самарадорлиги қуйидаги ҳолатлар билан белгиланади: 
1. Замонавий ўқитишнинг ахборот технологиялари ўқувчиларга ахборотларнинг 
ноанъанавий манбааларига мурожаат қилиш имкониятларини очиб беради, мустақил ишлар 
самарадорлигини оширади ва ижодий фаолият билан шуғулланиш учун кенг имкониятлар 
яратади. 
2. Ўқитишнинг ахборот технологиялари қўйилган методик мақсадларни амалга 
ошириши учун ўқитувчига ўқитишнинг турли шаклларидан ва уларнинг мажмуасидан 
фойдаланиш, яъни зарурий таълим муҳитини барпо этиш имконини беради. Ўқитишнинг 
ахборот технологияларидан фойдаланишда ўқитувчи компьютерлаштирилган ўқитиш ва 
назорат қилиш дастурларини шароитдан келиб чиқиб ўзгартириш имконига эга бўлади. 
3. Автоматлаштирилган ўқув-ахборот тизимида фойдаланишга асосланган 
ўқитишнинг ахборот технологияларини қўллаш натижасида ўқитувчилар ўзларининг 
ахборот билан таъминланганлик даражаларини оширибгина қолмай, балки деярли бутун 
дунёдаги ахборот жамламаларидан фойдаланиш имкониятига эга бўладилар.
Ўқувчиларга эса қуйидаги имкониятларни яратади: 

Ўқувчининг мустақил ҳолда эркин фикрлаш малакасини шакллантиради; 

Ижодкорлик ва ташаббускорлик муҳитини вужудга келтиради; 

Ўқувчини фаоллаштиради; 

Ўзлаштириш ортади;(визуал маълумот хотирада яхши сақланади) 

Ўқувчи олган билимларини ҳаётга тадбиқ этишга имконият яратади. 
Технология таълими фанини ўқитишда методларнинг ва усулларнинг ўзаро ўрин 
алмашиб туриши дарснинг жозибадорлиги, унинг қизиқарли бўлишини таъминлайдиган 
муҳим омиллардан бири бўлиб, бунда ўқитишнинг замонавий метод ва усулларидан 
самарали фойдалана билмасдан дарсни зерикарли ва самарасиз ўтишига сабаб бўлиш 
мумкин. 

---