Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti texnologik ta

5-6.Rasm suyak plastinkasiga ishlangan rasmlar.

Sulton Uvays tog‘ining shimoli-g‘arbiy etaklarida joylashgan kumtepalar CHilpik, Qoratepa va Beshtepadagi qoyatoshlar yuzasi nihoyatda turli-tuman rasmlar, aniqrogi o‘yma belgilar bilan koplangan. Surxandaryo yerlari, Farg‘ona, Samarqand va Jizzax, Toshkent, Xorazm yerlarida shu davrlarga mansub yodgorliklardan Boysun, Termiz tumanlari, Angren va CHirChiq vohalari manzillari birmunCha keng o‘rganilgan. Bu yerlardan tasviriy va amaliy – bezak san’ati yodgorliklari, me’morlik majmualari o‘z ishlanish uslubi tarxi (plani) bilan betakror san’at asari sifatida e’tirof etish mumkin. SHu o‘rganilayotgan davr haqida gapirilganda rassomlik san’atiga alohida to‘xtalish zarur. CHunki bu san’atda avvalgi davr an’analari yanada rivojlanganligini, mavzu kengayib kishilar hayotidagi o‘zgarishlar xususiyatlarini ilg‘ash mumkin. Bu rasmlarning ko‘pChiligiga xos fazilat, voqelikni umumlashma shartli shakllarda, soddalashtirilganligida ko‘rinadi. Bu yerdagi rasmlarda yovvoyi hayvonlar bilan birga ko‘plab uy hayvonlari tasvirini ko‘ramiz. Tog‘ eChkilari, arharlar, kiyiklarning alohida yoki to‘dada paytdagi ko‘rinishi aks ettirilgan tasvirlar sodda bo‘lishiga qaramay hayvonlarga xos xususiyatlar, ularning gavda (tana) tuzilishi nisbatlari hamda hayvonlarning xatti-harakati nihoyatda jonli va ifodali ishlangan. SHu o‘rinda Toshkent yaqinidagi Xo‘jakent qoya rasmlar, Farg‘onadagi AyrimaCh tog‘ suratlari, Osh (Qirg‘iziston Respublikasi) yaqinidagi Surat-tosh rasmlari ko‘p san’at ixlosmandlariga tanish.

Ibtidoity davrning muhim yodgorliklari iChida sopol buyumlar(idishlar, bezak va pardoz buyumlari, taqinChoq, me’moriy bezak va x.k.) alohida o‘rinni egallaydi. Sopol pishirish texnologiyasining rivojlanib borishi yaratilgan