Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti texnologik ta

Buxoro Amirligi: Ashtarxoniylar hokimligining iChidagi ziddiyatlar uni asta-sekin parChalab bordi. XVIІ asr boshlarida Xorazm, so‘ngra Farg‘ona mustaqillikka erishib, Xiva va Qo‘qon xonliklari barpo etildi. Mamlakat iChidagi bunday o‘zgarishlar Dashti KipChokdan kelib ashtarxoniylarga suvoriy bo‘lib yollangan mangitlar sulolasiga qo‘l keldi. Bu sulola boshligi, ashtarxoniylarning so‘nggi vakili Abdulfayzxon (1711-1747)ning bosh vaziri lavozimiga ish yuritgan Muhammad Raxim saroy tuntarishiga erishib, xonni va uning o‘g‘lini yo‘q qiladi. Okibatda ashtarxoniylar sulola o‘rnini egallab Buxoro amirligini boshlab berdi. Bu amirlik 1753 yildan 1920 yilgaCha Markaziy Osiyo hududining katta qismini egallab o‘z hukmini o‘tkazgan. Buxoro amirligining yerlari Zarafshon, Qashqadaryo vodiysi, Surxondaryo viloyati, Tojikiston, Turkmaniston, Qozog‘iston yerlarining katta qismini egallab bu yerlardagi har qanday norozilik va g‘alayonlarni shafqatsizlarCha bostirilib bordi, shu yerdagi qator kabilalarni o‘z yerlaridan ko‘Chirib hukmronligini mustahkamlashga intildi.

Buxoro xonligi Markaziy Osiyo hududidagi katta, aholisi ham boshqa xonliklarga nisbatan ko‘p edi. Bu xonlikda o‘zbek, tojik, qozoq, turkman, hirg‘iz, qoraqalpoqlardan tashqari arab,eron, yakudiy va b. millatlar istiqomat qilar edi. Amirlikning poytaxti Buxoro esa Markaziy Osiyodagi xonliklarning diniy markazi edi. Me’morlikda an’anaviy qurilishlar davom etdi. 18-19 asrlarda barpo etilgan , Bolohovuz masjiti(18-20 asr),CHor Minor(1807), Sitorai Mohi xosa(1826-1920)

Buxoro rus qushinlari bosqinidan keyin rus podshohsining itoatkori ekanligini tan olib o‘z mulkining anChagina qismini Russiyaga berish shartiga ko‘l kuydi. SHu shartga binoan Samarqand, Jizzax, Kattaqo‘rg‘on, O‘ratepani Rossiya yerlari deb e`tirof etila boshlandi. Abdulaxad (1885-1910), nabirasi (Abdulaxadning ugli) Olimxon (І910-І920)….

Amir Olimxon faoliyati diqqatga sazovor. U rus podshohsi Nikolay 11 ma`ro‘zalarini tinglagan Peterburgda zodagonlar uChun tashkil etilgak maktabda ta`lim olgan. Yevropa hayoti haqida ozmi ko‘pmi tasavvurga ega bo‘lgan xonlardan edi. SHuning uChun ham u o‘zini rus podshohsidan minnatdorligini unga sidki dildan xizmat kilishni sharaf deb bildi. Nikolay II moddiy kiyin axvolga tushganida unga Bir milliondan ortiq pul yigib unga in`om kildi. Nikolay II ham uning xizmatlarini unutmadi. Olimxonga general ad`yu`ant rus oliy unvoni bilan takdirladi. Olimxon bu unvon va uning nishonini faxr bilan namoyish etib yurdi.