Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti texnologik ta

yigit boshi rasmi.

Qora-tepada buddizm bilan bog‘liq me’morChilik kompleksida oChilgan g‘or- ibodatxonalarning bezatilishi, u yerda mavjud bo‘lgan devoriy suratlar diqqatga sazovordir. Noma`lum rassom tomonidan ishlangan devoriy suratlarda mavzusida Budda va uning yaqinlari bilan bog‘liq rasmlar ishlangan bo‘lib noma`lum rassom o‘z asarida fazoviy kenglikni ifodalashga, hajmni tasvirlashga intilgani seziladi.

Qushon davri haykaltaroshligi ikki yo‘nalishda- mahobatli haykaltaroshlik va mayda sopol haykaltaroshligi tarzida namoyon bo‘ladi. Mahobatli haykaltaroshlik ko‘proq maxsus loy va qorishmalarda ishlangan va ko‘p xollarda bo‘yalgan bo‘lgan.Mayda haykaltaroshlikda sopol, tosh,bronza,ko‘mish ,oltin shuningdek yog‘oCh keng ishlatilgan,inkrustatsiya,kandakorlik uslublaridan ham dumaloq va bo‘rtma tasvirlar ishlashda qo‘llanilgan. Haykaltaroshlik mavzusi diniy va dunyoviy bo‘lib diniyo haykallar zardo‘shtlik va buddizm bilan bog‘liq xolda ishlangan.

Buddizmni O‘rta Osiyoda tarkalishi bevosita haykaltaroshlik yo‘nalishiga o‘z ta`sirini o‘tkazdi. Budda, bodisatva va boshqa diniy personalklarning haykallari ishlandi va ular ibodatxonalarning oldi va iChkari qismida urnatilgan.Bu haykallarning ishlanish printsiplari Xindistonda yaratilgan kanonlarga asoslangan.

XolChayondagi binoni bezashda haykallar keng ko‘llanilgan. Bu haykallar xonalarning devorlarining yo yuqori qismiga barel`ef va gorel`ef uslubi bajarilgan. Unda podshoh va uning yaqinlari shuningdek otliklar tasviri ishlangan.