Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz filiali

2. Agglyutinativ (ing. agglutinative – “yelimlangan”, “yopishtirilgan” degani) tillarda qo`shimchalar o`zgarmas asosga qo`shilib keladi va shu tariqa so`zlar o`zaro bir birlariga bog`lanadi.

Agglyutinativ tillarga turkiy tillar, shu jumladan, o`zbek tili, fin-ugor tillari, dravid, indonez, hindu tillari va boshqalar, shuningdek, alohida tillar hisoblanmish yapon va koreys tillari kiradi.

Agglyutinativ tillarning o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:

1) qo`shimchalar asosdan keyin qo`shiladi: kitob-lar-ning.

2) har bir qo`shimcha asosan bitta grammatik ma’noni ifodalaydi: maktablarga so`z shakli tarkibidagi –lar qo`shimchasi ko`plik ma’nosini, -ga affiksi yo`nalish ma’nosini ifodalaydi.

3) o`zak va qo`shimchaning chegarasi aniq bilinib turadi, ya’ni ular qo`shilib ketmaydi.

4) qo`shimchalarning qo`shilishida ham o`ziga xos tartib mavjud: oldin so`z yasovchi, keyin shakl yasovchi, undan keyin so`z o`zgartuvchi qo`shimcha qo`shiladi: gul-zor-lar-dan.