Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

III. BOB. Pedagogik ekspriment va uning tahlili .

Bu bobda oldingi boblarda keltirilgan ma’lumotlarga tayangan holda o‘quvchi va talabalarga dars o‘tish va ularning o‘zlashtirish samaradorligini oshirish kerakligi haqida so‘z yuritilgan. Bitiruv malakaviy ishi mavzusiga binoan axborot texnologiyalarga asoslanganligi uchun dars o‘tish mobaynida slaydlar, ekran, proektor, komputer, internet ma’lumotlaridan foydalanish katta natijalarga olib keladi. Malakaviy pedagogik amaliyot vaqtida bitiruv malakaviy ishi mavzusini qo‘llab maktab o‘quvchilariga to‘yinmagan uglevodorodlar, atsetilen qatori uglevodorodlari mavzusida dars mashg‘ulotini o‘tkazildi. Bu jarayonda bir qancha kimyoviy dasturlardan foydalanildi. Masalan: “Orbital Viewer”, “PL Table”, “Portable Virtual Chemistry Lab”, “ChemOffice Ultra”, “Isis/Draw”, “ChemPen3D”, “HyperChem” kabilardan foydalanib mavzuni tushuntirdi. “Orbital Viewer” dasturi asosida atsitien qatori uglevodorodlarning fazoviy strukturasini ekranda ko‘rsatish o‘quvchilarda nafaqat eshitish balki ko‘rish va tasavvur etish imkoniyatini ham berdi. “Portable Virtual Chemistry Lab” dasturi asosida esa atsitien qatori uglevodorodlarning oid tajribalarni virtual bajarish mumkin, buning hisobiga xavfsizlik texnikasiniga to‘liq rioya qilinishi (chunki xato yozilsa kompyuter darxol ishni to‘xtatadi), o‘qituvchi ishtirokisiz ham amalga oshirilishi va eng muhimi reaktivlarning iqtisod qilinishiga olib keldi.

“PL Table” dasturi asosida o‘quvchilarga atsitien hosil qiluvchi C va H ning davriy sistemadagi o‘rni, atom massasi, valentligi, nomlanishi, elektron tuzilishi, qaynash va suyuqlanish harorati, kim tomonidan ochilganligi, yili, ochilgan davlati va yana bir qancha ma’lumotlarni berib o‘tish mumkin. Bu dasturlar bilan o‘quvchi vaqtini tejab, tezda berilgan topshiriqlarni xatosiz bajarishi mumkin.

Endi yuqorida sanab o‘tilgan dasturlardan foydalanib o‘tilgan mashg‘ulotimni qanchalik samara berganligini aniqlash maqsadida o‘quvchilarda o‘tkazgan eksperimental va an’anaviy darslarimni taqqoslab natijasini diogramma asosida ifoddalaymiz.