Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

48-rasm
49-rasm
50-rcism

---

Q oplam a c h o 'n ta k n in g  yuqori  qismi  listochkali  b o ‘lsa  (49  rasm ), 
ch o 'n tak n in g  yuqori qirqim iga listochkaning o ‘ngini c h o ‘ntak teskari 
tom oniga qaratib  q o ‘yiladi.  Ikkala detal  biriktirib  tikiladi.  Listochka 
detal  o ‘ngiga  aylantirib  o ‘tkaziladi.  Listochka  detalidan  0 ,1 -0 ,2  sm 
kenglikda kant hosil qilib, c h o ‘ntak yuqori tom oni bukib dazmollanadi. 
Listochkaning ikkinchi ochiq qirqimi tom o ni baxyaqator kengligidan 
0,5-0,7  sm  ortiqroq  qilib  teskari  tom oniga  bukiladi  va  c h o ‘ntakka 
m odel  b o ‘yicha  baxyaqator  kengligida  bostirib  tikiladi.
Yuqori  tom oniga  m ag‘iz  q o ‘yilgan  qoplam a  c h o ‘ntakni  tikishda 
(5 0 -rasm )  m ag‘izni  u n in g   o ‘ngini  tashqariga  q aratib  ikki  bukib 
d azm o llan ad i.  K eyin  m ag ‘izni  asosiy  d etal  o ‘ngiga  0 ,5 -0 ,7   sm 
kenglikdagi  ch ok   bilan  biriktirib  tikiladi.  M ag‘iz  detal  teskarisiga 
aylantirib o ‘tkaziladi.  M ag‘izdan  m odelda ko‘rsatilgan  kenglikda kant 
hosil  qilib,  m ag‘iz ulangan  ch o k d an   0 ,1 -0 ,2   sm  oraliqda baxyaqator 
yuritib,  mag‘izning ikkinchi uchi ham  tikib ketiladi.  Q oplam a c h o ‘ntak 
atrofida  bezak  kant  q o ‘yib  tikishda  (51-rasm ),  gazlam a  parchasini 
uning
o ‘ngini tashqariga qaratib uzunasiga ikki bukib dazmollanadi.  Bezak 
kantning c h o ‘ntak yuqori  tom oniga to ‘g‘ri keladigan qirqim ini teskari 
to m onga  0,5-0,7  sm  bukib dazm ollanadi  yoki  burchaklari  ag‘darm a 
chok  bilan  tikib  olinadi.  Bezak  kantni  qirqim ini  c h o ‘ntak  qirqim iga 
to ‘g ‘rilab,  bukilgan  ziydan  tayyor  kant  kengligida  biriktirib  tikiladi.
74

---

Kant ulangan chok tekislab dazm ollanadi va c h o ‘ntak asosiy detalga 
bostirib  tikiladi.
Qoplama cho‘ntak atrofiga qo‘yma burma yoki to ‘r qo‘yib tikiladigan 
bo‘lsa  (52-rasm ),  bezak  detallarda  burm a  hosil  qilib  olinadi.  Keyin 
to ‘r yoki  q o ‘ym a  burm a  biriktirm a  chok  bilan  qoplam a  c h o ‘ntakka 
ulanadi.  Tayyor c h o ‘ntak  asosiy detalga  bostirib tikiladi.
Q oplam a  c h o ‘ntak  atrofi  ham   m ag‘iz  chok  bilan  ham  ishlangan 
boMishi  m um kin.
Buning  uchun  c h o ‘ntakning  yon  tom onlari  va  pastki  qismi  bir 
tom oni  ochiq  qirqimli  m ag‘iz  chok  bilan  ishlov  beriladi,  so‘ngra 
asosiy detalga bostirib  tikib  biriktiriladi.  (53-rasm ).