Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

2.8.XaIqasimon  qaviqlar
Xalqasimon qaviqqatorlar mashinada  tikish qiyin bo‘lgan hollaida ikki 
detalni bir-biriga doimiy qilib biriktirish yoki kiyimlami yakka tartibda tikishda 
cho‘ziluvchan chok  hosil qilish uchun biriktirishga  ishlatiladi (12-rasm).
Xalqasimon  qaviq  hosil  qilishda  ip  gazlama  qalinligidan  to ‘la 
o'tib qaytadi va yana gazlamalaiga oldingi teshikdan o'tadi. Xalqasimon 
qaviqning  gazlam a  o ‘ng  tom onidagi  tashqi  ko‘rinishi  mashina 
baxyaqatoriga o ‘xshaydi.
12-rasm 
13-rasm
21

---

Qaviqning teskari tomonidagi uzunligi o‘ng tomonidagiga nisbatan 
ikki baravar ortiq  bo‘ladi.  Qaviq uzunligi gazlama qalinligiga bog‘liq 
bo4ib,  0,1  -  0,4  sm  ga  yetadi  (13-rasm).
Yashirin  biriktirma  qaviq  qatorlar  (13-rasm).  Yakka  tartibda  ust 
kiyimlar tikishda berk qirqimli detallaming bukilgan chetlarini asosiy 
gazlamaga biriktirish  uchun,  masalan,  ko‘ylak etagini qaytarib tikish 
uchun  ishlatiladi.  Yashirin  qaviqqator solish  uchun  ignani  detaining 
buklangan  joyidan  0,1  -  0,5  sm  masofada  o'tkazib  olib,  shu  joy 
ro‘parasida asosiy gazlamaning yarim  qalinligi  ilib olinadi.  Har  1  sm 
da  2  -  3  qaviq  boMadi.
Petlya  qaviqlari  qirqm a  petlyalarni  q o id a   yo‘rmash  uchun 
ishlatiladi.
Yo‘rmalangan  petlyalarning uch  xili  bor:  ko‘zli  —  kostyumlar va 
erkaklar  paltosida,  to ‘g‘ri  -  ich  kiyimlar,  bluzkalar,  shimlarda  va 
bezak petlyalar.