Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo



Download 2,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/62
Sana26.07.2021
Hajmi2,01 Mb.
#129096
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62
Bog'liq
kimyoviy elementlarning davriy qonuni va davriy jadvali bolimini oqitishda elektron talim beruvchi vositalarni joriy etish metodikasini ishlab chiqish

3.

 

Elementlar davriy jadvalidagi atomlarning davriy xossalari 

        D.I.Mendeleyevning  kimyoviy  elementlar  davriy  jadvalida  elementlarning 

kimyoviy  va  ba‘zi  fizik  xossalari  davriy  ravishda  o‘zgarishi  aks  ettirilgan. 

Davriy ravishda o‘zgaradigan, ya‘ni bir necha elementdan keyin qaytariladigan 

kimyoviy  xossalar  quyidagilardan  iborat:  1)  elementning  valentligi;  2)  yuqori 

oksidi  va  gidroksidlarning  formulalari;  3)  ularning  asos  yoki  kislota  tabiatiga 

ega bo‘lishi; 4) oksidlarning gidratlanishga intilishi va hokazo

[1]


.  

      Fizik  xossalarida  esa,  quyidagi  davriylik  uchraydi:  1)  atom  hajmlari;  2) 

atom  va  ionlarning  radiuslari;  3)  optik  spektri;  4)  ionlanish  potensiali;  5) 

suyuqlanish  va    qaynash  temperaturasi;  6)  oksid  va  xloridlarning  hosil  bo‘lish 

issiqligi; 7) magnit xossasi; 8) rangli birikmalar hosil qilish qobiliyati va hokazo. 

Lekin elementlarning rentgen nurlarining spektr chiziqlarining to‘lqin uzunligi, 

yadro zaryadi, atom massasi, atom issiqlik sig‘imi davriy ravishda o‘zgarmaydi. 

Bu  xossalar    elementlarning  davriy  bo‘lmagan  xossalari  jumlasiga  kiradi. 

                                                           

1

 Saidnosirova Z. Anorganik ximiya-Toshkent. ―O‘qituvchi‖ 1980. 



 


29 

 

Rentgen nurlari spektr chiziqlarining to‘lqin uzunligi elementning tartib raqami 



ortishi  bilan  kichiklasha  boradi.  Elementlar  atomlarining  yadro  zaryadi  davriy 

jadvalda  bir  elementdan  ikkinchi  elementga  o‘tgan  sari  bittadan  ortib  boradi. 

Ayni  element  atomi  yadrosining  zaryadi  o‘sha  elementdan  ikkinchi  elementga 

o‘tishi bilan uglerod birligi qadar ortib boradi. Ko‘pchilik elementlarning atom 

issiqlik sig‘imi 26 gateng bo‘lib, elementning davriy jadvaldagi o‘rniga bog‘liq 

emas. 


Elementlarning  davriy  ravishda  o‘zgaradigan  ba‘zi  xossalari  bilan  tanishib 

chiqamiz. 




Download 2,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish