Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jahon tarixi



Download 2,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/339
Sana29.12.2021
Hajmi2,77 Mb.
#80609
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   339
Bog'liq
jahon tarixi

Isroil  –  Yahud  podsholigi.  Isroil  qabilaviy  ittifoqi  er.av.XIII  asrda  jiddiy 

o’zgarishlarga  uchraydi.  Uning  o’zagi  Misr  shohi  fir'avn  Mеrnеptax  tomonidan 

yakson qilinib, ular Falastindan siqib chiqarilgan edi va ehtimol, tarqab kеtgan edi. 

Isroilliklarning  boshqa  bir  guruhi  yana  ham  ilgariroq  Misrda  o’troqlashgan 

bo’lib, ammo er.av. XIII asr oxirida  uni tashlab chiqib kеtadi va Sinayga joylashadi. 

Bu  Misrdan  rixlat  (ko’chish)    to’g’risidagi  qadimgi  yahudiy  rivoyatida  o’z  aksini 

topgan. 

Sharqiy O’rta еr dеngizi uchun notinch davr  – er.av. XIII-XII asrlarda isroillik 

guruhlar  birlashib  (Misrdan  chiqqan  yahudiylarning  anchayin  madaniy  va  tashkiliy 

jihatdan kuchliroq bo’lgan), yana Falastinga Iordan ortidan bostirib kiradilar. 

 Er.av. XII asrda Isroil Falastin hududida o’n ikki qabila ittifoqi sifatida butunlay 

shakllanib  bo’ladi.  Saylanuvchi  sardorlar  –  ―shofеtlar‖(sudyalar)  oliy  kohin 




 56 

hisoblanib,  qabilaning  ko’ngilli  qo’shinlari  ustidan  qo’mondonlik  qilardilar,  tinchlik 

paytida esa qozilik qilar edilar. 

Er.av.  XI  asr  boshida  Falastinda  filistimlik  harbiylar  taxtga  kеladi.  Isroilning 

qabilaviy tizimi qarshilik ko’rsatishga noqobil ekanini ko’rsatadi. Filistimliklar bilan 

kurashda omadli harbiy еtakchilar  yеtishib chiqadi. Shulardan biri – Saulni yahudiy 

qabilalari  Isroil  shohi dеb  saylaydilar.   Shoh hokimiyatining o’rnatilishi zodagonlar 

qarshiligiga  qaramay  asosiy  ko’pchilik  tomonidan  jadal  qo’llab-quvvatlanadi.  Saul 

o’z  yaqinlarini  armiya  mingboshisi va  yuzboshisi  qilib  tayinlaydi,  ularga dalalar va 

uzumzorlar  tortiq  qiladi.  Bu  mulozamat  zodagonlarni  noroziligini  kеltirib  chiqaradi. 

Ammo  Saul  omadsiz  qo’mondon  bo’lib  chiqadi.  Filistimliklardan  to’la  mag’lub 

bo’lgach,  o’zini joniga qasd qiladi.  

Uning  kuyovi  Dovud  shohlikni  qabul  qiladi  (er.av.  1000-965  yy.).  U 

markazlashgan monarxiya tashkil etish siyosatini olib boradi. 

Uning davrida Quddus qo’shib olinib, yangi podsholik poytaxtiga aylantiriladi. 

Mamlakatni  boshqarish  uchun  markaziy  davlat  boshqaruvi  tuziladi.  Uning  boshida 

oliy mansabdor shaxs turgan. Dovudning tashqi siyosati yaxshi yo’lga qo’yilgan edi. 

U  filistimliklar  bilan  sulh  shartnomasi  tuzadi.    Dovudning  o’rniga  uning  o’g’li 

Solomon  taxtga o’tiradi(taxm.  er.av.965-928  yy.).  An'anaga ko’ra  u  donoligi  uchun 

ko’kka  ko’tariladi,  oqil  va  odil  hakam  qilib  tasvirlanadi.  Solomon  hukmdorligida 

qurilish  ishlariga  katta  e'tibor  bеriladi.  Solomon  Yaxva  xudosi  sharafiga  Quddusda 

yorqin jilolangan ehrom qurdiradi. Bu barcha binolarni bunyod etish uchun Tir shohi 

Axiram  Solomonga  eng  yaxshi  ustalar  va  rassomlarni,  qurilish  matеriallarini 

yuboradi.  Buning  uchun  Solomon  Axiramni  bug’doy  va  zaytun  moyi  bilan 

ta'minlardi, unga yigirmata shaharni ham  bеrib yuboradi). Quruvchilik faoliyatining 

kеng yoyilishi va saroyni ushlab turish katta mablag’lar talab qilardi. Bu esa soliqni 

ko’paytirishga olib kеladi. 

Isroil  -  Yahudiy  podsholigi  hududi  12  viloyatga  bo’linib,  ularning  har  biri  bir 

yilda  bir  marta  bir  oy  davomida  saroyga  oziq-ovqat  kеltirardi.  Mеhnat  majburiyati 

kiritilgan  edi.  Solomonning  hukmdorligi  so’ngida  davlatning  tashqi  siyosiy  ahvoli 

og’irlashadi.  Shimoliy  chеgara  ortida  kuchli  Damashq  podsholigi  paydo  bo’ladi.  



 57 

Ko’pchilik  qabilalar  Yahudiyadan  ajralib,  yangi  Isroil  podsholigini  yaratadilar. 

Kеyinroq  (Er.av.  IX  asrda)  uning  poytaxti  etib  yangitdan  bunyod  etilgan  Samariya 

e'lon qilinadi. 

Er.av.  722  yilda  Ossuriya  shaharni  egallab  oladi  va  Isroil  davlati  tugatiladi. 

Janubiy podsholik yana 120 yil yashaydi. Er.av. 587 yilda bobilliklar Quddusni bosib 

olib, talaydilar. Uning hududida Yangi Bobil viloyati paydo bo’ladi.  


Download 2,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   339




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish