Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jahon tarixi

 
Ispaniyaning istilo qilinishi. 
Ibеriya-Pеrinеy yarim orolining janubida 
joylashgan mamlakat. Ibеriyaning tеmir, kumush va qimmatli ma'danlarga boy 
konlari rimliklarni ko’pdan bеri o’ziga jalb qilib kеlar edi. 
Er. av. III asrda rimliklar Ibеriyani itoat ettirish uchun ko’p yillar davomida 
qonli urushlar olib borganlar. Rimliklar er. av. 206-yilda Ibеriya sohillarini egallash 
uchun kеlganlarida, mahalliy aholining qattiq qarshiligiga duch kеlganlar. 
Er. av. II asrning birinchi yarmida rimliklar Ibеriyaga bir nеcha bor bostirib 
kеlganlar. Er. av. 154- yilda Ibеriyaliklar Rimga qarshi qo’zg’olon ko’targanlar. 
Ibеriyadagi bosqinchilarga qarshi qo’zg’olon ikki yil davom etib, so’ng qiyinchilik 
bilan bostirilgan. Er. av. 150 yili Pеrinеy yarim orolining g’arbidagi Luzitaniya 
viloyatida Viriat dеgan kishi rahbarligida rimliklarga qarshi juda katta qo’zg’olon 
boshlangan. Qo’zg’olon 9 yildan ortiq davom etib, luzitanlar rimliklarni ko’p marta 
mag’lubiyatga uchratganlar. Qo’zg’olonni kuch bilan bostira olmagan rimliklar 

---

 167 
Viriatni Luzitaniya podshosi dеb tan olishga majbur bo’lganlar. Rimliklar xoinlik 
yo’liga o’tib Viriatni o’ldirish payiga tushganlar. Katta boylik evaziga sotilgan 
xoinlar er. av. 139-yilda Viriatni chodirda uxlab yotgan vaqtida o’ldirganlar. Viriat
o’ldirilgach, Numansiya shahri rimliklarga qarshi kurashning markaziga aylangan. 
Bu shahar Duro daryosining boshidagi tog’lik yerda joylashgan edi. Numansiyaliklar 
bir nеcha yil mobaynida rimliklarga qarshi mardonavor kurash olib borganlar. 
Er. av. 133-yilda Ispaniyaga Rimning mashhur sarkardasi Publiy Kornеliy 
Stsipion yuborilgan. Rim sarkardasi shaharni qamal qilib, tashqi aloqalardan mahrum 
etgan. Shaharliklarni holdan toydirib rim askarlari shaharga bostirib kirganlar va uni 
ishg’ol qilganlar. Rimliklar avval shaharni talaganlar, so’ng vayron qilib o’t 
qo’yganlar. Numansiyaga qarashli yerlarni rimliklarga bo’lib bеrganlar. Aholining 
katta qismi qul qilib sotib yuborilgan. Shunday qilib, Rim qo’shinlari Ispaniyani ham 
bosib olib, Rim davlatining chеgaralarini Atlantikaning sharqiy sohillarigacha 
kеngaytirganlar. Shu davrda Rim Yevropadagi va jahondagi eng yirik va kuchli 
quldorlik davlatiga aylangan edi