Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti informatika va uni o

restart:y:=x^3/(4-x^2): readlib(extrema):readlib(maximize): 
readlib(minimize): 
>extrema(y,{},x,'s');s; 
{
3
3
,
3
3

} 
{{x=0},{
3
2

x
},{
3
2


x
}} 
Иккитаэкстремумваучтакритикнуқталартопилди. 
Текширишни 
иккинчи 
тартибли ҳосила ёрдамида давом эттириш мумкин:
>d2:=diff(y,x$2): x:=0: d2y(x):=d2; 
d2y(0):=0 
>x:=2*sqrt(3):d2y(x):=d2; 
3
4
3
:
)
3
2
(
d2y


>x:=-2*sqrt(3):d2y(x):=d2; 
3
4
3
:
)
3
2
(
d2y


0
)
0
(


y
бўлганлиги учун x=0 нуқтада экстремум йўқ. 
0
)
3
2
(


y
бўлганлиги 
сабабли 
3
2

x
нуқтада максимумга, 
0
)
3
2
(



y
бўлганлиги сабабли 
3
2


x
нуқтада минимумга эришилади. Натижани янги сатрда матнли тартибда ҳосил 
қилиш мумкин.
“Максимум (
4
/
3
3
,
3
2

) нуқтада, минимум (
4
/
3
3
,
3
2

) нуқтада”.
Текшириш учун саволлар: 

---

141 
 
1. Maple дастурида математик амаллар қандай белгидан сўнг чиқади? 
2. Натижа экранга чиқарилмаса ёки аксинча қандай тугма билан тугатилади ? 
3. >1.125/2; амал натижаси нимага тенг бўлади? 
4. >evalf(113/112,20); амал бажарилганда нуқтадан кейин нечта белги чиқади? 
5. Агар сон бир сатрга сиғмаса, соннинг узлуксизлигини кўрсатиш учун қандай белги 
қўлланилади? 
6. Maple дастурида асосий математик функцияларнинг қандай номланишлари 
мавжуд? 
>Pi; evalf(%); , >exp(1); evalf(%); ва >infinity; лар қандай натижа беради? 
7. Икки ўлчовли графикада функция графиклари билан ишлашда қандай буйруқ 
фойдаланилади? 
8. >plot(sin(x),x=0..2*Pi,y=-2..2); натижасида қандай график чизилади? 
9. Plot функцияси нечта қўшимча параметрларга эга? 
10. linestyle параметри билан чизиқниг нимаси белгиланади? 
11. Solid, Dot, Dash ва Dashdotлар қандай чизиқларни ифодалишини айтинг. 
12. Чизиқ ранги ва чизиқ қалинлигини қандай параметрлар орқали белгиланади? 
13. Coords параметри қандай имкониятни беради? 
14. >plot([x^2, exp(-x)], x = 0..1, color = [blue, violet], linestyle = [Dash, Dashdot]);
буйруқ бажарилиши нимага олиб келади? 
15. Animate функцияси қандай вазифани бажаришда фойдаланилади?
16. 
 тугмалар қандай вазифани бажаради? 
17. Рlots пакетидаги implicitplot функцияси қандай график чизиш учун хизмат қилади? 
18. Рlots пакетидаги contourplot функциядан қандай чизмаларни чизиш учун 
фойдаланилади? 
19. Уч ўлчовли графиканинг асосий функцияси plot3d.style = Contour - буйруғидан 
фойдаланиб нима беришимиз мумкин? 
20. Plotsпакетидагиуч ўлчовли графикнинг асосий функциялари ва уларнинг 
вазифаларини айтинг. 
21. Ҳажми 8х8 бўлган А массивни тўғри келган сонлар билан тўлатиш ва уни чоп 
этиш буйруғини ёзинг. 
22. Оддий тенглама ва тенгсизликларни ечиш учун қандайфункциядан фойдаланилади? 
23. Matrixplot функцияси heights = histogram параметри билан нима ясайди? 
24. Cylinderplot функциясидан фойдаланиб қандай чизмани чизиш мумкин? 
25. Sphereplotфункциясиданфойдаланиб қандай чизмани чизиш мумкин? 
26. Оддий тенглама ва тенгсизликларни ечиш учун қандайфункциядан фойдаланилади? 
27. Функция ҳосиласини ҳисоблашнинг қандай турлари мавжуд? 
28. > Diff(sin(x^2),x)=diff(sin(x^2),x); қандай ёзувни ифодалайди? 
29. Дифференциал операторни аниқлашда қандай буйруқ қўлланилади? 
30. Еxtrema(f,{cond},x,’s’) буйруғи нима учун фойдаланилади. Унда қатнашган 
параметрларнинг вазифасини тушунтиринг. 
31. maximize(f,x); minimize(f,x) лар орқали нималар аниқланади? 
32. 
x
x
x
f
ln
)
(
2

нинг 
]
2
,
1
[

x
оралиқдаги энг катта ва энг кичик қийматлари топиш 
дастурини ёзинг.