Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti d. Lutfullayeva, M. Saparniyazova

IV. 0 ‘ZBEK  TILI  BO‘YICHA YOZILADIGAN MAGISTRLIK 

DISSERTATSIYALARINIRASMIYLASHTIRISH TARTIBI

0 ‘zbek  tili 

bo‘yicha 

magistrlik  dissertatsiyasini  reja  asosida,  boblar 

izchilligiga  rioya qilgan  holda,  o‘zbek  adabiy  tilida,  tartibli,  aniq  va  bexato  yozish 

talab  etiladi.  Magistrlik  dissertatsiyasini  yozishda  o‘zbek  adabiy  tilining  orfografik 

me’yoriga muvofiq kelmaydigan turli qisqartmalardan, noadabiy qatlamga oid har xil 

qo'llanishlardan foydalanish man etiladi.

Magistrlik 

dissertatsiyasida 

talabalar 

professional 

etika  qoidalarining 

buzilishiga  (plagiatlik  qilish,  ma’lumotlami  soxtalashtirish  hamda  yolg‘on  sitata 

keltirish) yo‘l qo‘ymasliklari lozim.

“Magistratura  to‘g‘risidagi  Nizom”ga  muvofiq  magistrlik  dissertatsiyalari 

(jumladan,  0 ‘zbek  tili  bo‘yicha  yoziladigan  dissertatsiyalaming  ham)  umumiy 

hajmi  titul  varaq,  mundarija,  adabiyotlar  ro‘yxati  va  ilovalardan  tashqari  80  betdan 

oshmasligi lozim.

Magistratura yo‘nalishi xususiyatidan kelib chiqqan holda 0 ‘zbek tili bo‘yicha 

magistrlik dissertatsiyasi talaba o'qigan tilda yoziladi.

Magistrlik  dissertatsiyasi  standart varaqda  1,5  qator oralig‘ida yozilishi  lozim, 

har  bir  bet  hoshiyasi:  yuqoridan,  pastdan  va  o ‘ngdan  2  sm,  chapdan  3  sm  bo‘lishi, 

xatboshi besh yoki olti belgiga teng va bir xilda boiishi lozim.

Dissertatsiya  matnini  kompyuter  vositasida  bosib  chiqarishda  «Times  New 

Roman»  14  o‘lchamli  shriftida  yoki  shunga  o‘xshash  shrifitni  qo‘llagan  holda 

Misrosoft Word matn redaktoridan foydalanish tavsiya qilinadi.

---

14

Magistrlik  dissertatsiyasining  har  bir  beti  sahifalanadi.  Dissertatsiyaning  titul 

varag‘idan boshqa barcha varaqlari birma-bir sahifalanadi.  Tartib raqami dissertatsiya 

varag‘ining o‘ng tomoni yuqori burchagiga yoziladi.

Magistrlik  dissertatsiyasining  foydalanilgan  adabiyotlar ro‘yxatida adabiyotlar 

soni kamida 50-60 ta atrofida boiishi kerak.

Magistrlik  dissertatsiyasining  birinchi  va  ikkinchi  titul  varag‘i  1-,  2-ilovalarda 

berilgan  tartibda  rasmiylashtiriladi.  Keyingi  varag‘ida  magistrlik  dissertatsiyasi 

annotatsiyasi, so'ngra mundarija beriladi.

Dissertatsiyada  boblar  nomi  sarlavha  tarzida  yozilishi  lozim.  Boblar  nomlari 

bosh  harflar  bilan,  uning  bandlari  kichik  harflar  bilan  yoziladi.  Boblar  nomlarini 

yozishda bo‘g‘in  ko‘chirishga ruxsat berilmaydi,  shunga ko‘ra bob nomlari  qisqa va 

aniq ifodasiga ega bo‘lishi  lozim.  Sarlavhalar oxirida nuqta qo'yilmaydi.  Ishning har 

bir bobi yangi sahifadan yoziladi.

0 ‘zbek tili  bo‘yicha  yoziladigan  magistrlik  dissertatsiyasida talaba mavzuga 

doir  o‘z  ilmiy  qarashlarini  asoslash  maqsadida  boshqa  ilmiy  manbalardan  sitatalar 

keltirilishi  mumkin.  Bunday  sitatalar  dissertatsiyada  aynan  berilsa,  qo‘shtimoqqa 

olinadi.  Agar  sitatalar  boshqa  tillarda  yozilgan  bo‘lsa,  ularning  taijimasi  beriladi. 

Ishda  keltirilgan  bunday  sitatalaming  muallifi,  uning  qaysi  ilmiy  manbadan 

olinganligi,  manba chop etilgan nashriyot,  sana,  ishning sahifasi belgilangan tartibda 

satr  ostidagi  havolalar  orqali  yoki  “Foydalanilgan  adabiyotlar  ro‘yxati”dagi  ilmiy 

manbaning tartib raqami bo‘yicha qavs ichida qayd etiladi.

0 ‘zbek  tili 

bo'yicha 

yoziladigan  magistrlik 

dissertatsiyasining  muhim 

tarkibiy qismlaridan bin ilmiy havolalardir.

Ilmiy havolalar  talabaning dissertatsiyani yozishda qanday manbalarga tayanib 

ish olib borganligini ko‘rsatadi.

O'zbek tili  bo'yicha  yoziladigan  magistrlik  dissertatsiyasida ikki  xil  turdagi 

havolalardan doydalanish mumkin:

a) faktik materiallar, tajriba-sinov ishlariga beriladigan havolalar;

b) ilmiy tadqiqotlarga, tadqiqotchilaming fikrlariga beriladigan havolalar.

0 ‘zbek  tili  bo‘yicha  yoziladigan  magistrlik  dissertatsiyasida  talaba  nazariy 

xulosasini  faktik  materiallar  orqali  asoslab berishi  lozim  bo‘ladi.  Faktik  materiallar 

ko'pincha  badiiy  nutq  ko‘rinishlaridan  tanlab  olinadi.  Magistrlik  dissertatsiyasida 

keltirilgan har bir faktik materialning manbasi aniq ko'rsatilgan bo‘lishi kerak.

Odatda,  faktik  material  keltirilgach,  uning  manbasi  qavs  ichida  to‘liq,  ba’zan 

shartli qisqartmalar bilan beriladi. Masalan: