Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b. S. Abdullayeva, N. Sh. Ruzikulova

Oʻzini-oʻzi nazorat va qilish uchun savol va topshiriqlar. 
1. 
Boshlang‗ich sinflarda dars jarayonini yoritish uchun qoʻllaniladigan 
oʻquv vositalari va ularning vazifalarining ayting. 
2. 
О‘quv-metodik majmualarni ishlab chiqishning maqsadi bu -... 
3. 
О‘quv-metodik majmualarni ishlab chiqishning asosiy vazifalari 
nimalardan iborat? 
4. 
Oʻquv-metodik majmualarni ishlab chiqish qanday prinsiplarga 
asoslanadi? 
5. 
Matematikadan boshlang‗ich sinflar uchun darsliklar, multimedia 
ilovalar, koʻrsatmali qoʻllanmalar, mashq daftari, о‘qituvchi uchun metodik 
qо‘llanmalarning mazmuni va tuzilishini tahlil qiling. 

---

26 
4-§. 
AXBOROT 
TEXNOLOGIYASI 
TUSHUNCHASI 
VA 
KLASSIFIKATSIYASI. 
Tayanch soʻz va iboralar: 
axborot, axborot texnologiyalari, ta‟lim, axborot 
oqimlari.
 
Yer yuzida jonli mavjudotlarning paydo boʻlishi bilan birgalikda ularning 
taraqqiyoti xamda atrof muhit toʻg‗risidagi, voqea-hodisalar toʻg‗risidagi 
ma‘lumotlarni bilish va ular toʻg‗risida axborot olish, shu axborotlar asosida 
yashash sharoitlarini belgilash, rivojlanish taraqqiyotini anglash katta ahamiyatga 
ega. 
Bundan tashqari, vaqt oʻtishi bilan birgalikda tabiatning insonlar tomonidan 
oʻrganilishi davomida bu axborotlarga yaratilayotgan va ishlatilayotgan 
mashinalar, apparatlar, oʻlchov asboblari, texnologik jarayonlar xaqidagi 
axborotlar qoʻshilib bordi. 
Axborot odamlar oʻrtasida uzatiladigan ma‘lumotlar hisoblanib, ijtimoiy - 
iqtisodiy taraqqiyot darajasini belgilashda katta ahamiyatga ega boʻlib qoldi. 
Oʻquv jarayoni axborotni taqdim qilishdek alohida va muhim funksiyani 
bajarishi lozim. Bu jarayonda ―Inson – inson‖ va ―Inson – kompyuter‖ oʻrtasidagi 
aloqa bog‗lovchi vosita ―axborot‖ hisoblanadi.
Axborot - agarda tayyorlangan ma‘lumotlardan biror narsa (jarayon, hodisa) 
toʻg‗risida aniqlikni oshirish maqsadida foydalanilsa, u holda foydalanilgan 
ma‘lumotlar 
axborot
deb ataladi.
Axborot atrof-muhit ob‘ektlari va hodisalari, ularning oʻlchamlari, xosiyatlari 
va holatlari toʻg‗risidagi ma‘lumotlardir. Keng ma‘noda axborot insonlar oʻrtasida 
ma‘lumotlar ayirboshlash, odamlar va qurilmalar oʻrtasida signallar ayriboshlashni 
ifoda etadigan tushunchadir. 
Axborotlarni avloddan – avlodga uzatishning ahamiyati ta‘lim – tarbiya 
ishining ahamiyati bilan hamohangdir.
2 
2
J.Hasanboev, X. To‘raqulov, M. Haydarov, O. Hasanboeva, Pedagogika fanidan izohli lug‘at. –T.: ―Fan va 
texnologiya‖ nashriyoti, 2008-yil. 38-41-bet.

---

27 
Keyingi paytlarda axborotlarning haddan tashqari koʻpayishi sababli, ularni 
insonning jismoniy imkoniyatlari doirasida xal etilishi mumkin boʻlmay oldi. 
Bunday muammolarni hal etish maqsadida yaratilgan zamonaviy axborot 
texnologiyalari va tizimlari, ayniqsa, shaxsiy kompyuterlar insonning eng yaqin 
yordamchisiga aylandi.