Низомиддин млҳмудов дурдона худойберганова



Download 10,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/162
Sana04.03.2022
Hajmi10,63 Mb.
#482481
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   162
Bog'liq
O\'zbek tili o\'xshatishlarining izohli lug\'ati (N.Mahmudov, D.Xudoyberganova)

лов-
лов ёниб
турарди (Ў. Ўмарбеков. Одам бўлиш кийин). Атласдек 
канотларини париллатиб силкинди-ю иккинчи кават балкони- 
дан пастга учиб тушди. Товуқ катаги олдида ошикона герда- 
йиб, товланиб-товланиб, у ёқдан-бу ёкка безовта юра бошлади 
(С. Аҳмад. Тонгти товушлар).
А Ф С О Н А
(ХУДДИ) АФСОНАДАЙ (КАБИ, СИНГАРИ)
Сирли-синоатли,
ишониб бўлмайдиган, тасаввур қилиш 
қийин бўлган.
Қизнинг худди афсонадай киссаси ҳайит куни эрталаб 
жами маликалар Шоҳизиндага бориб, Қусам ибн Аббос мозо- 
рини зиёрат этганларида ҳам ...бағоят мутаассир бўлган мали- 
ка хаёлидан чиқмади (М. Али. Улуғ салтанат). Ох, у окшом 
менга доим 
Сирли
бир афсонадек, Ёндим илк илҳом ўтида, 
Айтди афсун соялар (Ж. Камол. Соялар). Четдан қараган ё эшит- 
ган киши буни унчалик пайкамасди-ю, ичида қоришиб юрган 
Абдулҳафизга бу афсонадек туюларди (Р. Файзий. Ҳазрати ин- 
сон). Боғу бўстонларни кездим, Эртагу афсонадек, Ҳар чечак 
шаҳбону бўлса, Пойида шаҳзода сув (Ж. Камол. Сув).
32
www.ziyouz.com kutubxonasi


Б
б
а
л и қ
БАЛИҚДАЙ (КАБИ. СИНГАРИ)
1. 
Сузмоқ,
сув ичида эркин ҳаракат килмок; 
сиргалмоқ,
сирпанмоқ, сиргалиб чиқиб кетмоқ,
кутулмоқ.
V кўзларнинг тошкинида балик каби 
сузган
мен, айриликни 
ўйлайми? Бошқа дунё, бошка ўйдан боғланишни узган мен, сен- 
га караб тўяйми? (Чўлпон. Сендан йироқда) Тош чатнар... Тош- 
лар сув остида балиқдай 
сузар
(С. Ҳаким. Саратон). Ғознинг бу 
сўзини бир Қурбақа эшитиб, «Биродар, сан мунча мақганмасанг 
ҳам бўлур эди. Чунки балиқдек 
сузолмайсан...»
деди (А. Авло- 
ний. Мақтанчоқ ғоз), Ўйнагил сўнг марта, чайкал, эркалан! Ар- 
моним колмасин кетар олдимда. Бағрингда баликдай 
юзган
ок 
елкан Бир умр сайр этгай менинг ёдимда... (У. Носир. Денгизга). 
Айб устида кўлга тушириш қийин, кўпинча балиқдск кўлдан 
сиргалиб чиқиб кетади
хам! (О. Мухтор. Муҳаббат ўлимдан 
кучли). Қўйиб юбор, солдат! - Морико худди боягидай акл бо- 
вар қилмайдиган нозик бир ҳаракат билан балиқдай 
сирпаниб,
қучогимдан чиқди (О. Ёкубов. Қайдасан, Морико?). Мана! - у 
бир талпинди-да, худди ҳўл балиқдай 
сирпаниб,
кучоғимдан 
чикиб кетди ва болаларча севиниб кулди (О. Ёқубов. Қайдасан, 
Морико?). Неники мангу деб ушлаган пайтим, балиқдай 
сиргалиб
чикди қўлимдан (Ҳ. Худойбердиева. Сиз билан мин- 
натдор хайрлашаман).
2. 
Огизни каппа-каппа очмоқ,
оғизни бир маромда сассиз 
катта-катта очиб юммоқ. Асосан, одам ҳакида.
Иброхим Дўлдай унинг тепасига етиб келганида, отдан кулаб 
ерда ётган нотаниш бу тоглик йигитнинг кўксига ўк кадалиб, 
огзини
балиқдек 
каппа-каппа очарди
(Мирмухсин. Темур Ма- 
лик). Гита сувдан чиккан балиқдек 
огзини каппа-каппа очиб,
нафас олар эди (А. Мухтор. Бўронларда бордек халоват). Семиз- 
лар сувдан чиқиб қолган балиқдек 
каппа-каппа огиз очиб,
нафас 
олишарди (Мирмуҳсин. Умид).
3 - Н. Махмудов. Д. Худойберганова
33
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ўзини яхши ҳис килмок, эркин ҳаракат қилмоқ.
У ҳам қучоғимда ўзини сувдаги баликдек осуда ва хотиржам 
сезарди (Р. Жабборов. Интиҳо). Аммо Моҳим энага давлат ишла- 
рида ўзларини сувдаги баликаек яхши сезадилар (П. Қодиров. 
Ҳумоюн ва Акбар). Ҳозирги кунда ёзиш-чизишга бўлган ҳавасни 
истеъдод деб ўйлайдиганларнинг сони шу кадар кўпайиб кетди- 
ки, улар адабиётда ўзларини сувдаги балиқдай эркин сезадиган 
бўлиб қолди (И. Ҳақкул. Абдулла Қаҳҳор жасорати).
Б А Л О
БАЛОДАЙ
Ёмон, қўркинчли 

Download 10,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish