Niyatqobilov Nurbek

12-variant
Niyatqobilov Nurbek
1- Banklar o’z faoliyatlarini tartibga solishi tizimining qat’iy qoidalariga rioya qilishlari, tegishli davlat organlari belgilaydigan qoidalarini bajarishlari shart. Bu qoidalar bank opreatsiyalari va taklif qilinag’tgan xizmatlar turkumiga, kreditlarning sifati va miqdoriga, o’z kapitalining yetarlicha, banklarning mijozlarga hizmat ko’rsatishini yaxshilash uchun foydalaniladigan o’sish va kengayish usullarga taalluqlidir.
Birorta ham bank davlatning ro’xsatini olmasdan turib, o’z faoliyatini boshlay olmaydi. U mablag’larni safarbar etish uchun har xil turdagi dipozitlardan va boshqa moliyaviy elementlardan foydalanishga beriladigan ruxsatnomani boshqaruv va nazoratning barcha eng muhim organlarida tasdiqlanishi shart. Bank kreditlarining va investitsiyalarning sifati, bank kapitalining yetarliligi turli nazoratchilar tomonidan puxta tekshiriladi. Agar bank kengayishni va yangi bino ko’rilishini, boshqa bank bilan qo’yilishni, bo’lim ochishni bank bo’lmagan turdagi korxonani sotib olishni yoki tashkil etishni xohlasa, eng avvalo u tegishli muassasalarning ruxsatini olishi kerak.
Banklarning bunday qattiq nazorat qilinishiga sabab, ularning kreditlar berish yoki hech to’sqinliksiz sarf qilinadigan depozitlar hisobiga o’z investitsiya faoliyatlarini amalga oshirish yo’li bilan pul ishlashga qodirligidir.
2- Ipoteka krediti yoki oddiygina ipoteka kredit yoki xaridorlari tomonidan ishlatiladi ko'chmas mulk ko'chmas mulk sotib olish uchun mablag 'to'plash uchun yoki muqobil ravishda mavjud bo'lgan mulk egalari tomonidan har qanday maqsad uchun mablag' to'plash uchun a garovga olish garovga qo'yiladigan mol-mulk to'g'risida. Kredit "ta'minlangan"deb nomlanuvchi jarayon orqali qarz oluvchining mulkiga ipoteka kreditining kelib chiqishi. Bu shuni
anglatadiki, a huquqiy mexanizm qarz beruvchiga garovga qo'yilgan mol-mulkni egallab olish va sotish imkonini beradigan joyga qo'yilgan ("musodara qilish"yoki"qaytarib olish") qarz oluvchi qarzni to'lamagan yoki boshqa shartlarga rioya qilmagan taqdirda, qarzni to'lash. ipoteka a dan kelib chiqqan Qonun frantsuzcha ichida ishlatiladigan atama Britaniya ichida O'rta yosh "o'lim garovi" ma'nosini anglatadi va majburiyat bajarilganda yoki mol-mulkni undirib olish yo'li bilan olinganida garovning tugashini (o'lishini) anglatadi.^[1] Ipoteka, shuningdek, "foyda (qarz) uchun garov shaklida qarz oluvchi" deb ta'riflanishi mumkin.
Ipoteka qarzdorlari uylarini garovga qo'yadigan jismoniy shaxslar yoki ular biznes bo'lishi mumkin tijorat mulkini garovga qo'yish (masalan, o'zlarining biznes binolari, ijarachilarga beriladigan uy-joylar yoki boshqalar investitsiya portfeli). Qarz beruvchi odatda moliyaviy tashkilot bo'ladi, masalan bank, kredit uyushmasi yoki jamiyat qurish, tegishli davlatga qarab va kredit shartnomalari vositachilar orqali to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita amalga oshirilishi mumkin. Ipoteka kreditlarining xususiyatlari, masalan, kredit hajmi, qarz muddati, foiz stavkasi, qarzni to'lash usuli va boshqa xususiyatlar sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Qarz beruvchining garovga qo'yilgan mol-mulkka bo'lgan huquqlari qarz oluvchining boshqa mulkidan ustun turadi kreditorlardegan ma'noni anglatadi, agar qarz oluvchi bo'lsa bankrot yoki to'lovga layoqatsiz, garovga qo'yilgan kreditor birinchi navbatda to'liq to'langan taqdirda, boshqa kreditorlarga
garovga qo'yilgan mol-mulkni sotishdan qarzdorlik faqat qaytariladi.
Ko'pgina yurisdiktsiyalarda uy sotib olish ipoteka krediti hisobidan moliyalashtirilishi odatiy holdir. Mulkni to'g'ridan-to'g'ri sotib olish uchun etarli miqdordagi jamg'arma yoki likvid mablag'lari mavjud. Talab bo'lgan mamlakatlarda uyga egalik eng yuqori, ipoteka kreditlari uchun kuchli ichki bozorlar rivojlangan. Ipoteka kreditlari bank sektori orqali (ya'ni qisqa muddatli depozitlar orqali) yoki kapital bozorlari orqali "sekuritizatsiya" deb nomlangan jarayon orqali moliyalashtirilishi mumkin, bu ipoteka hovuzlarini kichik nominalda investorlarga sotilishi mumkin bo'lgan qo'zg'almas obligatsiyalarga aylantiradi.

3- SHAXSLAR TOMONIDAN O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI NAQD VALYUTASI VA NAQD CHET EL VALYUTASINI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING BOJXONA CHEGARASI ORQALI OLIB KIRISH VA OLIB CHIQIB KETISH QOIDALARINI TASDIQLASH HAQIDA
O‘zbekiston Respublikasining “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
(muqaddima O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 10-avgustdagi 472-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 11.08.2020-y., 09/20/472/1155-son — 2020-yil 1-sentabrdan kuchga kiradi)
1. Jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi naqd valyutasi va naqd chet el valyutasini O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali olib kirish va olib chiqib ketish qoidalari 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Vazirliklar va idoralar o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — “O‘zagrotexsanoatxolding” AJ boshqaruvi raisi N.S. Otajonov va O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi raisi M.V. Toxiriy zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasining “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq jismoniy shaxslar (O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari va norezidentlari) tomonidan O‘zbekiston Respublikasining naqd valyutasini va naqd chet el valyutasini O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish va olib chiqib ketish tartibini belgilaydi.
Ushbu Qoidalar diplomatik daxlsizlikka ega bo‘lgan shaxslarga nisbatan tatbiq etilmaydi.
2. Jismoniy shaxslar tomonidan olib kirilayotgan va olib chiqib ketilayotgan 70 000 000 (yetmish million) so‘m ekvivalentidan ortiq miqdordagi O‘zbekiston Respublikasining naqd valyutasi va (yoki) naqd chet el valyutasi (keyingi o‘rinlarda — naqd valyuta mablag‘lari) yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasini to‘ldirish va bojxona organi xodimiga taqdim etish yo‘li bilan bojxona nazoratidan o‘tkaziladi.
Yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida olib kirilayotgan yoki olib chiqib ketilayotgan mablag‘larning jami summasi ko‘rsatiladi.
3. Jismoniy shaxsning xohishiga ko‘ra ekvivalenti 70 000 000 (yetmish million) so‘mga teng yoki undan oshmaydigan miqdordagi naqd valyuta mablag‘lari ham deklaratsiya qilinishi mumkin.
4. Jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi hududiga bojxona nazorati qoidalariga rioya qilgan holda, naqd valyuta mablag‘larini olib kirish cheklanmagan miqdorda amalga oshiriladi.
5. Jismoniy shaxslar tomonidan ekvivalenti 100 000 000 (yuz million) so‘mga teng yoki undan oshmaydigan miqdordagi naqd valyuta mablag‘larini O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga bojxona nazorati qoidalariga rioya etilgan holda cheklovlarsiz olib chiqiladi.
Belgilangan summadan ortiq miqdordagi naqd valyuta mablag‘larining O‘zbekiston Respublikasi hududidan tashqariga olib chiqilishiga yo‘l qo‘yilmaydi, ushbu qoidalarning 6-bandida belgilangan holatlar bundan mustasno.
6. Jismoniy shaxslar tomonidan ekvivalenti 100 000 000 (yuz million) so‘mdan ortiq miqdordagi naqd valyuta mablag‘larini O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqib ketishga quyidagi holatlarda yo‘l qo‘yiladi:
rezidentlar tomonidan — xorijiy davlatlarga xizmat safariga ketayotgan Hukumat delegatsiyasi a’zolari uchun Vazirlar Mahkamasining farmoyishi asosida;
norezidentlar tomonidan — O‘zbekiston Respublikasiga kirish chog‘ida rasmiylashtirilgan yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasi asosida deklaratsiya qilingan mablag‘lar doirasida, shuningdek, respublikada belgilangan tartibda tashkil qilingan xalqaro musobaqalar (tanlovlar, olimpiadalar) sovrindorlari yoki qatnashchilari tomonidan mablag‘larning qonuniyligini tasdiqlovchi hujjatlar asosida.
Bunda norezident jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasiga kirish chog‘ida to‘ldirilgan yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatilgan naqd valyuta mablag‘laridan respublika hududida qonunchilik hujjatlarida belgilangan talablarga muvofiq foydalanilgan qoldiq miqdori doirasidagi naqd valyuta mablag‘larini O‘zbekiston Respublikasi hududidan olib chiqishga yo‘l qo‘yiladi.
7. Ekvivalenti 100 000 000 (yuz million) so‘mdan ortiq bo‘lgan naqd valyuta mablag‘larini olib chiqib ketish uchun asos bo‘lgan hujjatni boshqa shaxslarga berishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Jismoniy shaxslar tomonidan naqd valyuta mablag‘larini O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqib ketish uchun asos bo‘ladigan hujjatlardan bir marotaba foydalanishga yo‘l qo‘yiladi va ushbu hujjatlar kelgusida naqd valyuta mablag‘larini takroran olib chiqib ketish uchun asos hisoblanmaydi.
8. Jismoniy shaxslar O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasidan o‘tayotganlarida naqd valyuta mablag‘larining haqqoniy va to‘g‘ri deklaratsiyalanganligi uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.