Nima uchun avr?

1.Teodalit haqida umumiy tushuncha
2.Teodalit yordamida burchaklarni o`lchash
3.Teodalit turlari
Teodolit — ochiq joylarda gorizontal va vertikal burchaklarni oʻlchashda ishlatiladigan koʻchma geodezik asbob. Burchaklarni oʻlchash, triangulyatsiya va poligonometriya ishlarini bajarishda foydalaniladi. Burchak oʻlchash ishlarida gorizontal yoʻnalishda G yoki 30" aniqlikda oʻlchaydigan T.lar qoʻllaniladi. Triangulyatsiya ishlarida (yer sirti holatini aniqlashda) aniqlik darajasi yanada yuqori (0,5" gacha) boʻlgan T.lardan foydalaniladi. Aniqlik darajasi yuqori boʻlgan T.lar universal T. deb ataladi. T.lar bilan ochiq joydagi vertikal burchaklar, masofalar hamda yoʻnalishlar, magnit azimutlarini ham oʻlchash mumkin. T.ning asosiy qismlari — koʻrish trubasi, gorizontal va vertikal doiralar. Gorizontal doira limb va adilakdan iborat. Vertikal doira 15° qiya burchaklarni oʻlchash uchun moʻljallangan. Yangi optik Tlar metall limbli Tlarga nisbatan ixcham, yengil va ishlatish oson. T.lar tuzilishi, aniqligi va boshqa xususiyatlariga koʻra bir necha xil boʻladi (xisob qurilmali, optik mikrometrli, mikroskopli, indeksli va boshqalar).
Teodolit turlari. Joyda geodezik ishlarni bajarishda gorizontal va vertikal burchaklarni o`lchashga to`g`ri keladi. Joyda gorizontal va vertikal burchaklarni o`lchashda ishlatiladigan asbob quyidagi asosiy qismlardan iborat: gorizontal burchak proyeksiyasi ifodalanadigan doira – limb, burchak yo`nalishlarini belgilash uchun xizmat qiladigan qarash trubasi hamda limb markazida aylanadigan hamda sanoq olinadigan doira – alidada, vertikal burchakni o`lchashda yordam beradigan - vertikal doira. Ana shunday asbob teodolit deyiladi. Teodolitlar aniqligi bo'yicha uchga bo'linadi: yuqori aniqlikdagi teodolitlar - T05, T1; aniq teodolitlar - T2, T5; texnik teodolitlar - T15, T30. Ushbu teodolitlarning mukammallashtirilgan ikkinchi avlodi - 2T2, 2T5, 2T5K, 2T5KP, 2T30, 2T30P shifrli teodolitlar chiqarilgan. Hozirgi paytda Rossiyada bularning uchinchi - 3T2KP, 3T2KA, 3T5KP, 3T15P, 3T30P va to'rtinchi avlodi 4T15P, 4T30P, elektron teodolitlardan T10E ishlab chiqarilmoqda. Shifrdagi „K“ - vertikal doiradagi slindrik adilak o'rniga kompensator bilan, „P“ - to'g`ri tasvir hosil qiluvchi ko'rish trubasi bilan, „A“ - avtokollimatsiyalovchi (gorizontal holga keltiruvchi) moslama, „E“ - elektronika (kichik kompyuter) bilan jihozlanganini bildiradi. Konstruktiv xususiyatlariga qarab, teodolitlar takroriy va oddiy teodolitlarga bo'linadi. Takroriy teodolitlarda limb va alidada doiralari birga hamda alohida-alohida aylanishi mumkin, ularning har biri o'zini mahkamlovchi va qaratish vintlariga ega.
Bu burchakni limbda ketma-ket n marotaba o'lchab qo'yish yo'li bilan o'lchash imkonini beradi. Bundan tashqari limb turishini o'zgartirish bilan burchakni limbning turli qismida o'lchash mumkin. Bu esa o'lchash natijasini tekshirishga va ba'zi bir o'lchash xatolarini kamaytirish imkonini beradi. Oddiy teodolitlarda limb doirasi qo'zg`almas (aylanmaydigan) bo'lib, faqat alidada doirasi o'z o'qi atrofida aylanadi. Teodolitlar doiralari tayyorlangan materiallariga qarab metalldan va shishadan (optik) yasalgan teodolitlarga bo'linadi.
Teodolit va o’lchash lentasi yordamida joyning kontur planini olish teodolit bilan plan olish deyiladi. Bunda joyning relyefi planda tasvirlanmaydi. Shuning uchun teodolit bilan plan olishni gorizontal plan olish ham deyiladi.

Asosan teodolit bilan plan olish tekislik joyda qo’llaniladi. Bunda teodolit yo’li ko’rinishidagi plan olish to’ri barpo qilinadi. Bu to’r kesma chiziq shaklida bo’lib, burchaklari teodolit bilan va tomonlari po’lat lenta bilan o’lchanadi. Lenta o’rnida aniqlikni ta’minlaydigan dalnomer ham qo’lanishi mumkin.

Teodolit bilan plan olishda hisoblash ishlari.

Dala ishlarini tugatgandan keyin hisoblash ishlari va teodolit bilan olingan plan tuziladi hisoblash ishlari hamma dala jurnalidagi yozuvlarni va hisoblashlarni diqqat bilan tekshirishdan boshlanadi.

Mavzu:32.Ishlab chiqarilayotgan energiyani nazorat qilishning ahamiyati.

Reja:
1.Ishlab chiqarilayotgan energiyani nazorat qilish.

2.Energiyani nazorat qilishning ahamiyati.