Ngt kurs 4 Guruh Fanning nomi “Нефт ва газокондесатни қайта ишлаш технологияси”

Depressorli prisadkalar. Depressorli prisadkalarning qo‘llanilishi maqsadida – past (0⁰ dan past) haroratlarda moylarning harakatchanligini saqlab qolish. Moylar soviganda o‘zining harakatchanligini yo‘qotishi mumkin. Bunday holatga teng keladigan harorat – moylarning qotish harorati deyiladi.

Neft moylari soviganda 2 sababga ko‘ra harakatchanligini yo‘qotadi: qovushqoqligi ortishi sababli (qovushqoqli qotish); harorat tushganda moyda dispers fazalar^* konsentratsiyasi (parafin va serezinlar muallaq holatga o‘tadi) va ularning bo‘lakchalari orasidagi bog‘lanish ortadi. Hosil bo‘lgan parafin va serezinlarning kristallari mustahkam kristal panjaralariga aylanib, moyning harakatchanligini kamaytiradi (strukturali kotish).

Depressorning moydagi ta’sirini quyidagicha izohlash mumkin, depressorning bo‘lakchalari moyda eritib ketmasdan doimiy muallaq yupqa dispersli holatda bo‘ladi va parafinlarning kichik kristallariga adsorbsiyalanadi. Natijada kristallanishning xarakteri o‘zgaradi – kristallanish kamayadi, mustahkam bo‘lmagan kristal panjarani hosil qiladi va shuning uchun moylar harakatchanligini saqlab qoladi.

Ikki fazadan iborat bo‘lgan fizik – kimyoviy tizimga dispers tizim deyiladi. Ularning biri (dispers faza) – qattiq, suyuq yoki gaz holatida bo‘lib, ikkinchisi (dispersion muhit) esa ularda teng taqsimlangan kichik bo‘lakchalar ko‘rinishida bo‘ladi.