Neytron fizikasi


Neytron (elementar zarracha). Keling, proton, neytron va elektronlarni qanday topish haqida gapiraylik



Download 0,51 Mb.
bet2/11
Sana21.06.2022
Hajmi0,51 Mb.
#688085
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Neytron fizikasi

Neytron (elementar zarracha). Keling, proton, neytron va elektronlarni qanday topish haqida gapiraylik


Yuqorida aytib o'tilganidek, atom uch turdagi elementar zarralardan iborat: protonlar, neytronlar va elektronlar. Atom yadrosi proton va neytronlardan tashkil topgan atomning markaziy qismidir. Protonlar va neytronlar mavjud umumiy ism nuklon, yadroda ular bir-biriga aylanishi mumkin. Eng oddiy atom - vodorod atomining yadrosi bitta elementar zarracha - protondan iborat.

Atom yadrosining diametri taxminan 10-13 - 10-12 sm va atom diametrining 0,0001 ga teng. Biroq, atomning deyarli butun massasi (99,95-99,98%) yadroda to'plangan. Agar 1 sm3 toza yadro moddasini olish mumkin bo‘lganida, uning massasi 100-200 million tonna bo‘lar edi. Atom yadrosining massasi atomni tashkil etuvchi barcha elektronlarning massasidan bir necha ming marta katta.




Proton - elementar zarracha, vodorod atomining yadrosi. Protonning massasi 1,6721 x 10-27 kg, u elektron massasidan 1836 marta katta. Elektr zaryadi ijobiy va 1,66 x 10-19 S ga teng. Kulon - 1A (amper) doimiy oqim kuchida 1 s vaqt ichida o'tkazgichning kesimidan o'tadigan elektr miqdoriga teng elektr zaryadining birligi.

Har qanday elementning har bir atomi yadroda mavjud ma'lum raqam protonlar. Bu raqam uchun doimiy berilgan element va uning jismoniy va belgilaydi Kimyoviy xossalari. Ya'ni, protonlar soni biz qaysi kimyoviy element bilan shug'ullanayotganimizga bog'liq. Masalan, yadrodagi bitta proton vodorod bo'lsa, 26 proton temir bo'lsa. Atom yadrosidagi protonlar soni yadro zaryadini (zaryad raqami Z) va elementlarning davriy tizimidagi elementning seriya raqamini D.I. Mendeleyev (elementning atom raqami).




Neytron- massasi 1,6749 x 10-27 kg, elektron massasidan 1839 marta katta bo'lgan elektr neytral zarracha. Erkin holatdagi neyron beqaror zarracha bo'lib, u mustaqil ravishda elektron va antineytrino chiqarish bilan protonga aylanadi. Neytronlarning yarim yemirilish davri (neytronlarning dastlabki sonining yarmi parchalanadigan vaqt) taxminan 12 minut. Biroq, ichida bog'langan holat barqaror atom yadrolari ichida u barqarordir. Umumiy soni Yadrodagi nuklonlar (proton va neytronlar) massa soni deb ataladi ( atom massasi- LEKIN). Yadroni tashkil etuvchi neytronlar soni va massasi orasidagi farqga teng to'lov raqamlari: N = A - Z.



Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish