Nerv (asab) sistemasi bosh sahifa Nerv sistemasining ahamiyati

Markaziy nerv sistemasining kasalliklari.

Bosh  va  orqa  miyani  ustidan  o'rab  turgan  pardalarning  yallig'lanishi  meningit  deb  ataladi.  Bu  kasallikni

ko'pincha  meningokok  deb  ataluvchi  mikroblar  qo'zg'atadi.  Bundan  tashqari,  u  gripp,  o'rtaquloqning  yiringli

yalliqlanishi, o'pka sili va zotiljam kasalliklari tufayli ham

sodir bo'lishi mumkin. Bunda bemorning boshi og'riydi, tana harorati ko'tariladi, ko'ngli aynib, qayt qiladi. Qo'l-

oyoqlari va  bo'yin  muskullarining  tarangligi  ortadi.  Xastalik  og'ir  kechganda  bemor  hushini  yo'qotishi  va  unda

tirishish  belgilari  yuzaga  kelishi  mumkin.  Bosh  miya  to'qimasining  yallig'lanishi  ensefalit  deb  ataladi.  Bu

yuqorida  aytilgan  meningit  kasalligini  o`z  vaqtida  davolamaslik  tufayli  yoki  gripp,  qizamiq,  suvchechak,

quloqning yiringli yallig'lanishi va boshqa xastaliklar oqibatida yuzaga kelishi mumkin. Bu xastalikda be morning

tana  harorati  ko'tariladi,  umumiy  ahvoli  og'irlashadi,  qo'l-oyoqlari  qaltiraydi,  yuz  muskullari  pirpiraydi,  vaqt-

vaqti  bilan  titrash,  hushni  yo'qotish  holatlari  sodir  bo'ladi.  Bosh  miyaning  yallig'langan  sohasidagi  nerv

markazlarining  faoliyati  buzilishi  tufayli  ular  tomonidan  boshqariladigan  ishchi  a'zolar  ham  falajlanib  qoladi.

Bunda muskullarningtarangligi ortib, bir tomondagi qo'l-oyoq tarashadek qotib,

harakatsizlanib  qoladi.  Yuz  va  qovoq  muskullari  falfijlanishi  tufayli  yuzning  bir  tomoni  osilib,  og'iz  chakkasi

tortilib, yuqorigi qovoqning osilib qolishi holatlari yuzaga keladi.

 

 

Orqa miya  to'qimasining  yallig'lanishi  mielit  deb  ataladi.  Bu  kasallik  ko'pincha  bolalarda  uchraydi,  uni  maxsus

viruslar qo'zg'atadi va poliomielit kasalligiga sabab bo'ladi. Mielit - orqa miya nerv hujayralarining yallig'lanishi,

poli  -  ko'p  degan  ma'noni  bildiradi,  ya'ni  poliomielit  orqa  miya  bir  nechta  segmentlari  nerv  to'qimasining

yaIlig'lanishidir.  KasaIlikning  belgilari  orqa  miyaning  zararlangan  segmentlari  tomonidan  boshqariladigan  ishchi

a'zolaming  sezuvchanligi  va  harakatlanishi  susayishi  yoki  butunlay  yo'  qolishidan  iborat.  Masalan,  qo'l-oyoq

muskullari ishini boshqaradigan nerv hujayralari zararlansa, mazkur qo'l va oyoqda oldin og'riq sezilib, so'ngra

ular  falajlanib  qoladi.  Muskullaming  tarangligi  yo'qolib,  qo'l-oyoq  lattadek  osilib  qoladi  (bosh  miya  to'qimasi

zararlanishi tufayli sodir bo'ladigan falajlikda esa qo'l- oyoq muskullarining tarangligi ortib, ular tarashadek qotib

qoladi). Yuqoridagi xastalik belgilari sezilishi bilanoq asab kasalliklari shifokoriga murojaat qilish kerak.