Нефтегазовая литология

Xaritalar nomenklaturasi
.
*
Topografik xaritadan foydalanish qulay bo’lishi uchun, 
uni kataklarga bo’lish, ya’ni mayda masshtabli xaritani 
yirik masshtabli xaritalarga bo’lish xaritalarning 
nomenklatura usulida olib boriladi. Asos sifatida 
1:1000000 masshtabli xalqaro xarita varag’i olinadi 

---

*

---

180-meridian 

---

---

---

*
*
Barcha topografik varaqlar nomenklaturasi uchun asos 
(tayanch) bo'lib 1:1 000 000 miqyosdagi varaq 
nomenklaturasi hisoblanadi
. 
*
U qambarlar indeksidan (BOSH lotin harflari, ketma-
ketligi ekvatordan qutublarga qarab) va zonalar sonidan 
(arab raqamlari, ketma-ketligi 180 

sharqiy uzoqlikdan 
sharqqa qarab
). 
*
Demak, 1:1 000 000 miqyosdagi 1 ta varaq 
uzoqlik bo'yicha 6

ni (meridianlar orasida) 
va kenglik bo'yicha 4

ni (parallellar
orasida) tashkil etadi. 

---

*
1:1 000 000 miqysli xarita varag’i to’rtga bo’linib 1:500 000, 36 ga bo’linib 1:200 000 va 
144 ga bo’linib 1:100 000 miqyosli xarita varaqlari hosil qilinadi (3-rasm). Miqyosi 1:1 
000 000 bo’lgan xarita varag’ning nomenklaturasi raqam va harf bilan beriladi. Masalan 
Toshkent shahri varag’i K-42 bo’ladi. 1:500 000 miqyosli xatarlarda kiril alifbosining bosh 
harflari (K-42-A), 1:200 000 miqyosi xaritalarda rim raqamlari (K-42-XXIII), 1:100 000 
miqyosi xaritalarda esa arab raqamlari (K-42-144) qo’llaniladi. 

---

*
1:500 000 miqyosdagi xaritalar uchun millionli varaq kenglik 
bo'yicha ham, uzoqlik bo'yicha ham ikkiga bo'linadi, ya'ni 
to'rtta nomenklatura varaqlari hosil qilinadi. 
*
1:500 000 miqyosdagi xaritalar asosiy trapetsiya 
nomenklaturasiga krillcha bosh harflarni qo'shish orqali 
keltirib chiqariladi (A, B, V, G). 
*
Mayda miqyosli xaritalarda 
(1:1 000 000-1:500 000) ayrim
mintaqalar, materiklarning qismlari
tasvirlanishi mumkin (masalan:
O'rta Osiyoning geologik xaritasi
). 

---

*
1:200 000 miqyosdagi xaritalar uchun millionnli varaq kengik 
bo'yicha ham, uzoqlik bo'yicha ham oltiga bo'linadi, ya'ni 
o'ttiz oltita nomenklatura varaqlari hosil qilinadi. 
*
1:200 000 miqyosdagi xaritalar uchun (10-rasm) asosiy 
trapetsiya nomenklaturasiga rim raqamlarini qo'shish orqali 
keltirib chiqariladi (I dan XXXVI gacha
).
*
O'rta miqyosli xaritalar (1:200 000-1:100 000)
asosida bevosita geologik xaritalash
ishlari olib boriladi. Ularda rel`efning
topografik modeli siyraklashgan
gorizontallar bilan ifodalangan bo'ladi.

---

*
1:100 000 miqyosdagi xaritalar uchun millionnli varaq kengik 
bo'yicha ham, uzoqlik bo'yicha ham o'n ikkiga bo'linadi, ya'ni 
bir yuz qirq to'rtta nomenklatura varaqlari hosil qilinadi. 
*
1:100 000 miqyosdagi xaritalar uchun asosiy trapetsiya 
nomenklaturasiga arab raqamlarini qo'shish orqali keltirib 
chiqariladi (1 dan 144 gacha). 
*
Boshqa barcha yirik miqyosli
varaqlar nomenklaturasi uchun
asos bo'lib 1:100 000 miqyosdagi
varaq nomenklaturasi sanaladi 

---

*

---

---

*
1. K-42 varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi? 
*
K-42-A varaqning fizik o'lchami millionli varaqning o'lchamiga 
nisbati qanday bo'ladi? 
*
2. K-42-A varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi? 
*
K-42-III varaqning fizik o'lchami millionli varaqning o'lchamiga 
nisbati qanday bo'ladi? 
*
3. K-42-III varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi? 
*
K-42-32 varaqning fizik o'lchami millionli varaqning o'lchamiga 
nisbati qanday bo'ladi? 
*
4. K-42-42 varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi? 
*
K-41-35-A varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi? 
*
6. K-43-44-V-g varaqning graduslardagi o'lchami qanday bo'ladi?