Neft va gazni qayta ishlash kimyoviy texnologiyasi kafedrasi

15
 Xikmatov Abbos Ayoz

---

Absorbeming tagidan moy nasos N—2 yordamida sovutgich orqali o‘tkazilib
ekstraksiya kolonnasi (K—2) ni o‘rta qismiga beriladi. Ekstraksiya kolonnasini
yuqori tarelkasiga erigan plav (massa) tushadi, pastki qism tarelkaga esa fenolli suv
tushadi. Fenolli suv ekstraktdan ikkilamchi rafinatni ajratib oladi.
16
 Xikmatov Abbos Ayoz

---

2-rasni. 
Moylarni fenol bilan selektiv tozalash qurilmasini texnologik chizmasi:
1—moylar fraksiyasi, II—fenol, III—rafinat, IV—ekstrakt,
V—par, VI—oqava suv.
17
 Xikmatov Abbos Ayoz

---

Erituvchini rafinat eritmasidan regeneratsiya qilish ikki bosqichda olib boriladi.
Rafinat eritma kolonna K—2 ni yuqori qismidan olinib nasos N—3 bilan isitgichga
beriladi (T—4) va pech P—1 da qizdirilib kolonna K—3 ga tushiriladi. Bu
kolonnada fenolning asosiy qismi parlanadi. Kolonna K—3 pastki qismidan rafinat
eritmasi kolonna K—4 ga oqib o‘tadi. Bu kolonnada fenol qoldiqlari suv pari
haydaladi. Kolonna K—4 ni pastki qismidan rafinat nasos N—4 yordamida isitgich
T—4 sovutgich X—4 lar orqali chiqarib yuboriladi.
Ekstrakt eritmasi erituvchidan uch bosqichda ajratiladi. Ekstrakt eritmasi kolonna K
—2 ni pastki qismidan nasos N—5 yordamida olinadi. Eritmaning bir qismi yana
kolonna K—2 ga uni pastki qismi haroratini pasaytirish uchun sovutgich X—3
orqali qaytarib beriladi. Shundan so'ng ikkilamchi rafinat ajratib olinadi. Ekstrakt
eritmani ikkinchi qismi isitgich (T—5) orqali o'tkazilib kolonna K—5 ga boriladi.
Bu kolonnada suv parlari fenol suv — ozeotropi shaklida haydab olinadi. K-5
kolonnani pastki qismini harorati (Tr&) qaytgich yordamida bir meyorda ushlab
turiladi. Ekstrakt eritma kolonnadan nasos N—7 yordamida pech P—3 orqali
kolonna K—6 ga beriladi. Bu kolonnada quruq fenolning asosiy qismi haydaladi.
Kolonna K— 6 ning pastki qismi harorati, pastki qismdagi mahsulotning pech P—2
orqali sirkulyatsiya qilinib bir meyorda ushlab turiladi.
Kolonna K—6 ning pastki qismidan tarkibida ozgina fenol bo'lgan ekstrakt suv pari
yordamida parlatiladi.
Kolonnalar K—3 va K—6 dan quruq fenol parlari chiqarib olinadi, kondensirlanadi,
isitgichlar T—1, T—5 va sovutgich X—1 larda sovutiladi va quruq fenol
rezervualar E—1 ga tushadi. E—1 dan fenol nasos N—6 bilan isitgich T—3 orqali
o‘tkazilib kolonna K—2 ga beriladi. Kolonna K—4 va K—3 larning yuqori
qismidan fenol va suv parlari chiqariladi. Ular sovutgich X—6 da kondensirlanib, E
—2 da yig‘iladi. U yerdan nasos N—2 bilan K—5 kolonnasini o‘rta qismiga
beriladi. Kondensirlanmay qolgan parlar E—2 dan va azeotrop aralashma kolonna
K—5 dan sovutgich X—5 ga tushadi, kondensirlanadi va fenolli suv bo‘lib kolonna