Neft va gaz1

Òuproqlar va tabiiy tuproqsimon adsorbentlar qatoriga
bentonit, diatomit, gumbrin, kaolin, askanit, murakkab kimyo-
viy tarkibli yuqori dispersistemalar SiO
2
, Al
2
O
3
, CaO, Fe
2
O
3
,
MgO va boshqa metall oksidlari kiradi. Òabiiy tuproqlar faolligini
oshirish uchun ular sulfat va xlorid kislotalar bilan qayta ishlanadi.
Natijada kalsiy, magniy, temir, alyuminiy va boshqa metall
oksidlari chiqarib yuborilishi tufayli qo‘shimcha g‘ovaklar hosil
bo‘ladi.
Bu tuproqlar solishtirma yuzasi 20¼100 m
2
/g, g‘ovaklar
o‘rtacha radiusi 3¼10 mkm bo‘ladi.
Kation almashinish sig‘imi ortishi bilan tuproqlarning
tozalash qobiliyati ko‘payadi. Odatda tuproqlar suyuqlik
muhitlarni tozalash uchun ishlatiladi, masalan, rangli
moddalarni qayta ishlash natijasida mahsulot oqaradi. Shuning
uchun ayrim hollarda tuproqli adsorbentlar oqartiruvchi tuproq
deb ham ataladi.