Neft va gaz qazib olish texnologiyasi va texnikasi fanidan

3.5.Quduqni o’zlashtirish va suyuqlik oqimini hosil qilish usullari
Maxsuldor qatlamdan quduq tomon suyuqlik oqimini hosil kilish usullari,
shu qatlamning tavsifi, uni ochilish usuli va qatlam bosimidan kelib chiqib
tanlanadi. Oqim hosil kilish uchun quduq tubi bosimini tushirish quyidagi usullar
orqali amlga oshiriladi.
1) 
Quduqdagi loyli eritmani suv bilan almashtirish.
2) 
Quduqdagi suvni neft bilan almashtirish.
3) 
Quduqdagi suyuqlik satxini porshenlash usulida pasaytirish.
4) 
Quduqdagi suyuqlik satxini kompressorlar yordamida sikilgan gaz
orqali kamaytirish.

---

5) 
Suyuqlik ogirligini aerosiya usuli yordamida kamaytirish. Bunda
sikilgan gaz va suyuqlik (neft’dagi suvni) birgalikda haydash orqali.
Loyli eritma suv bilan almashtirish yoki boshqacha qilib aytganda quduqni
yuvish quyidagicha amalga oshiriladi. Quduqda teshish ishlarini o’tkazilgandan
keyin favvora quvuri fil
ь
tirgacha tushiriladi. Keyin favvora quvuri va ishlatish
quvurlari tizmasi orasida suv haydaladi. Loyli eritma favvora quvuri orqali chiqib
ketadi. Quduqda loyli eritma to’lik suv bilan almashtirilganda ham oqim hosil
bo’lmasa, unda suv neft’ bilan almashtiriladi. Bu xolda ham oqim olinmasa
porshenlash yoki sikilgan gaz suyuqlik satxi pasaytiriladi.
Porshenlash usulida fil'tirgacha tushirilgan ko’taruvchi quvurga yuqoriga
oluvchi klapn bilan jixozlangan porshen po’lat kanatlar yordamida tushiriladi.
Kachon porshen pastga xarakat kilganda klapn ochilib suyuqlik yuqoriga
xarakatlanadi. Porshen yuqoriga xarakatlanganda suyuqlikni favvora quvuridan
yuqoriga xaydaydi va suyuqlik satxini kamaytiradi va shu tarzda oqimni hosil
kilishga yordam beradi. Bu usulni kamchiligi ochiq quduqda ish olib
borilishidadir, chunki ochiq quduqda favvoralanish ko’p kuzatiladi.
Quduqda oqimni hosil kilish uchun porshenlash usulida NKT tushiriladi.
Quduqka porshen diametri 16 mm yoki 19 mm bo’lgan po’lat kanat yordamida
tushiriladi. Porshen suyuqlik satxidan 75-150 m cho’qurlikkacha tushiriladi.
6-rasm.Porshen
ь
: 1-quvursimonsterjin; 2-mufta; 3-varonka; 4-rezinali
manjet; 5-pastki nippel
ь
.