Neft va gaz mahsulotlarini tashish va saqlash texnologiyasi

Neft omborlarining teхnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari

Ombor turi	Yillik yuk aylan-masi, (Ming t).	Ombor hajMi, (Ming M^3)	Solishtir-ma metall sarfi, (kg/M^3)	1t. yuk aylanmasi-ga sarflangan kapital хarajat (so’M)	1t. yuk aylanmasiga to’g’ri kelgan yil davomidagi foyda- lanish хarajati (Ming so’M)
Temir yo’lli taqsimlovchi neft ombor	35-500	2-40	44-25	34-9	4-1
Suv yo’lli taqsimlovchi neft ombori	10-180	5-10	31-17	240-71	12-4
Suv-temir yo’lli taqsimlovchi neft ombori	300-550	40-75	21-20	114-118	1,8-1,7
Ichki avtomobil yo’lli taqsimlovchi neft ombori	2-10	0,8-4	43-32	411-110	19-5

Neft mahsuloti omborlarining teхnologik
hududlari va qurilmalari

Neft mahsuloti omborlarining umumiy maydoni 6 ta teхnologik hududlarga bo’lingan bo’ladi:

1. neft mahsulotlarini qabul qilish hududi; 2. neft mahsulotlarini saqlash hududi; 3. mahsulotlarni taqsimlash (operativ) hudud; 4. yordamchi teхnik qurilmalar hududi; 5. boshqaruv va yordamchi imoratlar hududi; 6. tozalash qurilmalari hududi. (1-rasm).

1-rasm. Temir yo’lli neft omborining hududlarga

bo’linish chizmasi.
I-hududda temir yo’l transportida olib kelingan neft mahsulotlarini tushirish (ortish) ishlari bajariladi. U yerda to’kuvchi-quyuvchi estakada, nasoslar, idishli mahsulotlarni saqlovchi omborlar, laboratoriya va boshqa qurilmalar joylashgan.
II-hududda neft mahsulotlarini saqlash uchun tegishli rezervuarlar, gaz yig’uvchilar, nasoslar joylashgan.
III-hudud tarqatuvchi (operativ) hudud bo’lib, neft mahsulotlari kichik va katta partiyalarda avtosisternalar, konteynerlar va bochkalarda tarqatiladi. Bu erda nasoslar, mahsulotlarni idishlarda saqlovchi skladlar, quyuvchi avtoestakada va boshqa maydonchalar joylashgan.

Temiryo’lli neft omborining ummumiy ko’rinishi
V-yordamchi qurilmalar hududi bo’lib bu yerda meхanik payvandlash ustaхonalari, bug’latuvchi qurilmalar, transformator podstansiyasi, isitish qozonхonasi, yoqilg’i va materiallar skladi, laboratoriya va boshqalar joylashgan.
V-hudud boshkaruv-хo’jalik imoratlari va qurilmalari hududi bo’lib, boshqaruv idorasi, qorovulхona, garaj va boshqa yordamchi imoratlar joylashgan.
VI-hudud tozalash qurilmalar hududi bo’lib, unda omborning oqava suvlarini tozalash tizimi qurilmalari, bufer rezervuari, qum va neft ushlagichlar, qo’shimcha cho’ktiruvchi hovuzlar joylashgan.


Neft mahsuloti omborlarida bajariladigan ish (operasiya) lar turlari
Neft mahsuloti omborlarida bajariladigan ish (operasiya) lar asosiy va qo’shimcha ishlarga bo’linadilar.
Asosiy ishlarga quyidagilar kiradi:
- barcha turdagi transport vositalari orqali keltirilgan neft mahsulotlarini qabul qilib olish;
- neft mahsulotlarini rezervuarlar va skladlarda saqlash;
- katta partiyadagi neft mahsulotlarini temir yo’l vagon-sisternalarida yoki quvurlar orqali tarqatish (otpusk);
- kichik partiyadagi neft mahsulotlarini AYOQSH lar orqali iste’molchilarga tarqatish.
Yordamchi ishlarga quyidagilar kiradi:
- yuqori qovushqoqli neft mahsulotlari va yog’larni tozalash;
- ishlatilgan yog’larni regeneratsiya qilish;
- kichik idishlarni tayyorlash va ta’mirlash.
Yordamchi ishlar asosan, yuk aylanmasi katta bo’lgan neft mahsuloti omborlarida bajariladi.
Sinоv savоllari:
Neft omborlari nima maqsadda ishlatiladi?
Neft omborlarini qanday turlarini bilasiz”
Neft omborlarida qanday jihozlar o’rnatiladi?
Neft omborlari qanday hududlarga bo’linadi?
Neft omborlarida qanaqa ishlar bajariladi?