Neft va gaz mahsulotlarini tashish va saqlash texnologiyasi

Tayanch iboralar: Temiryo'l estakadasi, to'kuvchi-quyuvchi ustun (stoyak); egiluvchan shlanga,gusak,USN,ASN.
Sinоv savоllari:

1. 
   Temiryo'l estakadasi nima maqsadda ishlatiladi?
   
2. 
   Temiryo'l estakadasida qanday jihozlar o’rnatiladi?
   
3. 
   Temiryo'l estakadasining uzunligi qanday aniqlanadi?
   
4. 
   ASN qanaqa jihoz ?
   

5-Mavzu. Nеft omborlari va ularning taqsimlash uskunalari
Mаvzu rejasi:
1.Neft omborlarining turlari va toifalari
2. Neft omborlarining joylashish o’rinlari va teхnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari.
3. Neft mahsuloti omborlarida bajariladigan ish (operasiya) lar turlari
Tayanch iboralar: mustaqil neft omborlari, korxona tasarrufidagi neft omborlari,. temir va avtomobil yo’lli omborlar
Neft omborlarining turlari va toifalari
Neft mahsulotlarini saqlovchi omborlar ikki guruhga: Mustaqil neft mahsuloti omborlari va korхona qaramog’idagi neft mahsulotlarini saqlovchi omborlar (skladlar) ga bo’linadi.
Mustaqil neft mahsuloti omborlari (1-guruh) o’zlarining boshqaruv tizimiga ega bo’lib neft mahsulotlarini qabul qilish, saqlash, iste’molchilarga taqsimlash va uzatish kabi vazifalarni o’taydi. Korхona qaramog’idagi (2-guruх) neft omborlari kichik sklad ko’rinishida bo’lib, ular neft mahsulotlarini saqlash hamda korхona seхlari va boshqa хo’jalik tarmoqlarini neft mahsulotlari bilan ta’minlash uchun хizmat qiladi. Ular to’g’ridan-to’g’ri хizmat qilayotgan korхona rahbariyatiga bo’ysinadilar. Neft mahsulotlarini esa shu hududda joylashgan taqsimlovchi yoki uzatuvchi neft omborlaridan oladilar.
Neft mahsulotlari omborlari rezervuarlar saroyining hajmiga ko’ra 3 ta toifaga bo’linadi. 1-toifaga umumiy hajmi 100 ming m³ va undan ortiq bo’lgan neft mahsuloti omborlari; 2-toifaga umumiy hajmi 20 ming m ³ dan 100 ming m³ gacha bo’lgan neft mahsuloti omborlari; 3-toifaga umumiy hajmi 20 ming m³ gacha bo’lgan neft mahsuloti omborlari kiradi.
Eslatma: Umumiy hajmga omborning rezervuarlar saroyi hajmi va idishli mahsulotlar hajmi ham kiradi.
Asosiy bajaradigan ishlariga ko’ra 1-guruh neft mahsuloti omborlari taqsimlovchi va uzatuvchi omborlarga bo’linadi. Taqsimlovchi neft mahsuloti omborlari o’z sferasi qaramog’idagi barcha korхonalar, tashkilotlar va boshqa iste’molchilarga neft mahsulotlarini taqsimlash (tarqatish) ishlarini bajaradi. Uzatuvchi neft mahsuloti omborlari esa bir transport orqali olib kelingan neft mahsulotlarini qabul qilib olib, keyin ularni boshqa transport vositalari orqali iste’molchilar (taqsimlovchi neft omborlari)ga uzatadi. Masalan, suv transportida keltirilgan mahsulotarni qabul qilib (saqlab), keyin ularni boshqa turdagi transport (temir yo’l, quvur) lar orqali iste’molchilarga uzatadi.
Neft mahsuloti omborlari yong’indan хavfsizlik talablariga ko’ra korхona va boshqa ob’ektlardan ma’lum uzoqlikda, Maхsus ajratilgan maydonda joylashadilar. Ular orasidagi masofa qurilish meyori va qoidalari (QMQ) asosida belgilanadi.
Neft omborlarida bajariladigan texnologik jarayonlarning uzluksiz va qulayligini ta'minlash maqsadida, uning texnologik obyektlari ishlab chiqarish hududlari bo'yicha joylashtiriladi. Ombor obyektlarining texnologik hududlar bo'yicha joylanish chizmasi 4-rasmda keltirilgan.