Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

 
Mustaqil tekshirish savollari: 
1.  Elektr markazdan qochma nasoslarni usti va quduq ichi jihozlari. 
2.  Elektr  markazdan  qochma  nasoslari  qanday  meyorlar  asosida  guruhlarga 
ajratiladi. 
3.  Elektr  markazdan  qochma  nasoslarni  modulli  tayyorlanishining  afzallik 
tomonlarini kо‘rsating. 
4.  Gaz – ajratgichlarni tayinlanish asoslari. 
Topshiriq bo’yicha variantlar 
 
№  D
tash., m 
H, m 
Q, m
3
/kun 
P
s
, Mpa 
l, m 
1 
140 
2700 
140 
0,2 
100 
2 
169 
2800 
145 
0,2
 
100
 
3 
141 
2900 
150 
0,2
 
100
 
4 
128 
3000 
155 
0,2
 
100
 
5 
122 
2800 
160 
0,2
 
100
 
6 
140 
2700 
140 
0,2
 
100
 
7 
154 
2800 
145 
0,2
 
100
 
8 
143 
2900 
150 
0,2
 
100
 
9 
145 
3000 
155 
0,2
 
100
 
10  166 
2800 
160 
0,2
 
100
 
 

---

 
222 
6-AMALIY MASHG‘ULOT. NEFT QUDUQLARIDAGI QUM TIQINLARNI 
BARTARAFLASHDA  QО‘LLANILADIGAN JIHOZLAR VA UNING HISOBI 
 
Ishning  maqsadi:  neft  quduqlarini  yuvish  yordamida  qum  tiqinlarini  bartaraflash 
jihozlarini tanlash va ularni о‘rganish 
 
Nazariy qism. 
 
           6.1. Quduqlarni yuvish tartibi 
 
Qumlar  (tog‘  jinslarining  zarralari)  qatlamdan  quduqning  stvoliga  tog‘  jinslarini 
parchalanishi  natijasida,  odatda  yumshoq  yoki  kuchsiz  sementlangan    tog‘jinslaridan  olib 
chiqiladi. Quduqning tubida chiqqan qum tо‘planib о‘tirib qoladi va qum tiqinlarini hosil qiladi 
hamda quduqqa oqib keladigan debitni kamaytirib yuboradi. 
Qum tiqinlarini bartaraflash ishlari quduqlarni yer osti kapital (joriy) ta’mirlash ishlariga 
kiradi  hamda  quduqni  suv  bilan,  har  xil  suyuqliklar,  gaz  suyuqlik  aralashmasi,  kо‘piklar,  havo 
damlab yuvish ishlari amalga oshiriladi. 
Quduqlarni qum tiqinlardan yuvish tо‘g‘ri va teskari (6.1-rasm) usullarda olib boriladi. 
Yuvishning  asosiy  mohiyati  quduq  tubidagi  tiqinni  yuvuvchi  suyuqlik  suv  yoki  neft 
yordamida  yuqoriga  yuvib  chiqarishdir.  Yuvishning  quyidagi  usullari  qо‘llaniladi:  tо‘g‘ri, 
teskari,  tо‘xtovsiz  va  aralash.  Tо‘g‘ri  yuvishda  suyuqlik  yuvuvchi  quvurlarga  haydaladi, 
yuvilgan qumlar halqa oraliq orqali harakatlanadi.  
Teskari  yuvishda  yuvuvchi  suyuqlik  halqa  oralig‘iga  haydaladi,  yuvilgan  qumlar 
yuvuvchi quvurlar orqali harakatlanadi. 
Kompleks usulda yuqorida 2 ta usul birlashtiriladi. 
Yuvish  tezligi  va  uning  samaradorligi  yuvuvchi  suyuqlikning  sifatiga,  tanlangan  yuvish 
usuliga,  ishlatish  tizmasining  diametriga  va  yuvuvchi  quvurga,  tiqinning  tavsifiga  bog‘liq. 
Yuvuvchi  suyuqlik  sifatida  va  tiqinni  bartaraf  qilish  uchun  neft,  suv  va  loyli  eritmalardan 
foydalaniladi.  
Loyli  eritmalar  favvora  quduqlariga  haydaladi,  qaysiki  qatlam  bosimi  gidrostatik 
bosimdan  yuqori  bо‘lganda  qо‘llaniladi.  Neft  va  loyli  eritmalar  yuvuvchi  suyuqlik  sifatida 
qо‘llanilanganda,  maxsus  tarnov  tizimidan  va  chо‘ktirgichlardan  foydalaniladi.  Quduqlarni 
qumli  tiqinlardan  tozalovchi  jihozlar  texnologik  sxemalarga  bog‘liq  (6.1-rasm).  Yuvuvchi 
nasosning turi talab qilingan bosim va uzatish kо‘rsatgichidan  kelib chiqib aniqlanadi. 
Quduqlarni  yuvishni  gidravlik  hisobini  olib  borish  ishlarida  talab  qilingan  bosim  va 
suyuqlik  sarfining  texnologik  tasniflari,  halqa  oralig‘ida  suyuqlik  harakatlanganda  yо‘qotilishi, 
yuvuvchi  quvurlarda  va  halqa  oralig‘ida  suyuqliklarni  zichligini  farqi  muvozanatlashganda 
naporni  yо‘qotilishi, shlangda,  vertlyugda  va  nasadkada  naporni  yо‘qotilishi о‘rnatiladi  hamda 
jarayonni amalga oshirishni muddati aniqlanadi.