Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

 
 
3.3 FAVVORA  KO‘TARGICHI  DIAMETRINI HISOBLASH 
Quduqlarni  favvoraliishlatish  jarayonida  uning  debiti  qatlam  bosimi  tushishi  yoki 
mahsulotning  suvlanganligining  oshishi  hisobiga  o‘zgarishi  (pasayishi)  mumkin.  Ko‘targich 
quduq debiti o‘zgarishida ma’lum bir vaqt oralig‘ida quduq ishlashini ta’minlashi kerak ekan, u 
holda 
quyidagilardan 
kelib 
chiqib, 
uning 
diametrini 
hisoblashni 
bilish 
zarur: 
ko‘targichavvalmaksimalrejimda, so‘ngoptimalrejimdaishlaydi. 
Optimal rejimda ishlaganda ko‘targich diametri: 
 
,                    (2) 
Bu  yerda 
  –  optimal  rejimdagi  ko‘targich  sarfi,  t/sut; 
  –  optimal  rejimda 
ishlaganda ko‘targich diametri, mm. 
Agar  hisoblangan  diametr   
  standart  diametrga  mos  kelmasa,  u  holda 
ko‘targichning yaqin katta standart diametric 
 olinadi. 
So‘ng maksimal rejimda (favvoralanish boshida) ishlash uchun ko‘targich diametric 
 
tekshiriladi. Buning uchun ko‘targich diametri u yidagi formula bilan hisoblanadi: 
.                       (3) 
Bu yerda 
 – favvoralanish boshida ko‘targichning sarfi, t/sut; 
 – maksimal 
rejimda ishlaganda ko‘targichning diametri, mm. 
Agar
bo‘lsa,  u  holda  standart  quvur 
  ga  yaqin  katta 
diametric tanlanadi. 
Quduq ishlatilishining quyidagi sharti uchun favora ko‘targichining diametrini hisoblang: 
quduq  chuqurligi 
=1300  m;  mahsuldorlik  koeffitsienti 
  =  52  t/(sut  ∙  MPa); 
boshlang‘ich  qatlam  bosimi 
  =  15,2  MPa;    joriy  qatlam  bosimi   
  =  12,7  MPa; 
to‘yinish  bosimi   
  =  10  MPa;  minimal  mumkin  bo‘lgan  quduq  tubi  bosimi  
;  ko‘targichda  harakatlanayotgan  neftning  o‘rtacha  zichligi   
=792 
kg/m
3
; quduq ustidagi bosim  
 = 1,2 MPa. 
Yechish.  Quduqlarni  ishlatish  jarayonida  quduq  tubi  bosimi  to‘yinish  bosimidan  tushib 
ketmasligi kerak, u holda   
 =
 = 10 MPa. 
Ushbu  holat  uchun  ko‘targich  boshmog‘ining  tushirilgan  chuqurligi  quduq  chuqurligiga 
teng deb olinadi: 
 = 1300 m. 
Favvoralanish boshlanishi uchun quduq debitini hisoblaymiz: 

---

 
211 
 
Shuningdek, ko‘targich optimal rejimda ishlaganda favvoralanish holati uchun 
 =52(12,7 – 10) = 140,4 t/sut. 
(2) formula bo‘yicha quyidagini hisoblaymiz: 
 
 
 
Adabiyotni qo‘llab, shartli diametri d= 89  mm (ichkidiametr  
= 72,9 mm)  bo‘lgan 
tashqi uchlari ko‘chirib o‘tqaziladigan quvurlarni tanlaymiz. 
(3)  bo‘yicha maksimal rejimda ishlagan daquvur diametrini aniqlaymiz: 
 
  ekan,  u  holda  quduq  diametri  89  mm  bo‘lgan  ko‘targich  quvurlarini 
tushirishzarur.