Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

                  
 
       Neft mahsulotlarini tozalash       
Neftni  birlamchi  va  ikkilamchi  ishlash  jarayonida  olinadign  fraksiyalarning 
tarkibida  har  xil  zarrachalar  bo‘ladi.  Distillyatlarni  tarkibidagi  zarrachalarning 
tarkibi va konsentratsiyasi foydalaniladigan xom-ashyoning turiga,  qo‘llaniladigan 
qayta  ishlash    jarayoniga  va  texnologik  qurilmaning  rejimiga  bog‘liq  bo‘ladi. 
Zararli zarrachalarni yo‘qotish uchun distillyant tozalanadi.      
Tiniq neft mahsulotlarini tozalash 
Tiniq 
neft 
mahsulotlarining 
tarkibidagi 
keraksiz 
aralashmalarning 
zarrachalar  oltingugurt  birikmalari,    neftli  kislotalar,  ruxsat  etilmagan  birikmalar, 
smolalar  va  qattiq  parafinlar  hisoblanadi.  Motor  yoqilg‘isining  tarkibida 
oltingugurt  birikmasini  va  neftli  kislotalarning  mavjudligi  dvigatel  detallarida 
korroziyani  keltirib  chiqaradi.  Yokilg‘ilarni  saqlashda  va  ishlatishda  ruxsat 
etilmagan  cho‘kmalarni  hosil  qiladi,  issiqlik  uzatmalarini  ifloslantiradi  va 
dvigatellarni  normal  ishlatish  jarayoniga  ta’sir  qiladi.  Yoqilg‘ining  tarkibida 
smolaning  miqdorini  ko‘payib  ketganda  qurumlarni  paydo  bo‘lishiga,  yonish 
kamerasining  detallarida  smolani  o‘tirib  qolishiga  sabab  bo‘ladi.  Neft 
mahsulotlarida    qattiq  uglevodorodlarning  mavjudligi  sovutishda  haroratni 
ko‘tarilishga  olib  keladi,  natijada  parafinlar  filtrlarga  o‘tirib  qoladi,  silindrlarga 
yoqilg‘ini uzatishni yomonlashtiradi, dvigatel uchib qoladi. 
Neft  mahsulotlarning  ba’zi  birlariga  alohida  spetsifik  talablar  qo‘yiladi. 
Tiniq  kerosinlarning  tarkibida  sakrovchi  olov  hosil  qiluvchi  aromatik 
uglevodorodni  bo‘lishi  mumkin  emas.  Bir  qator    eritmalarda  aromatik 
uglevodorodlarning mavjudligi (uayt-sprit) uni  oxirida zaxarli modda aylantiradi. 

---

 
193 
Tiniq  neft  mahsulotlarining  tarkibidagi  zararli  aralashmalarni  chiqarib 
tashlashda quyidagi jarayonlar qo‘llaniladi: 
1)  ishqorli tozalash; 
2)  kislota-ishqorli tozalash; 
3)  parafinsizlashtirish; 
4)  gidravlik  tozalash;  alyuminsilikatli  katalizatorlar  yordamida  katalitik 
tozalash; 
5)  ingibirlash.