Neft va gaz kon mashina mexanizmlari fanidan 2-ma’ruza

Neft va gaz qazib olishni jadallashtirish maqsadi quduqlar mahsuldor qatlamning ichiga gorizontal yo’nalishda burg’ilab kiriladi. Gorizontal quduqlarni burg’ilash texnologiyasi murakkab va narxining baland bo’lishiga qaramasdan qazib olish debitining yuqoriligi tufayli iqtisodiy samaradorligi yuqoridir. Quduqlarning profillari 1-rasmda ko’rsatilgan 1-rasm, a-tik, b-qiya quduq tubi tiklikdan bir oz egilgan. 1-rasm, b-dan kurinib turibdiki u uchta uchastkadan tashkil topgan – tik, o’tish, maksimal zenit o’tish burchakka mos keladi va quduq tubigacha qiya to’g’ri yo’naltirilgan.

Profilda 1-rasm, d-da zenit burchagi kichik uchastkaga ega ekanligi bilan farq qiladi. Profil (1-rasm, e) tik uchastkaga ega, zenit burchagini olish uchastkasi, qiya-to’g’ri uchastka, zenit burchakni kamayish uchastkasi va pastki tik uchastkaga ega. Bu profil juda murakkab, quduq stvolini tikligi bir nechta mahsuldor qatlamlarni kesib o’tadi.

Profil (1-rasm, f) qiya-to’g’ri chiziqli uchastkani mavjud emasligi bilan farq qiladi. Profilda (1-rasm, g) qiya-to’g’ri chiziqli uchastka mavjud emas. Har bir sxemalarda ko’rsatilgan ishlatish quduqlarining profillari quduqlarni ishlatish hususiyatlaridan kelib chiqib jihozlar tushiriladi.

Profil (1-rasm, f) qiya-to’g’ri chiziqli uchastkani mavjud emasligi bilan farq qiladi. Profilda (1-rasm, g) qiya-to’g’ri chiziqli uchastka mavjud emas. Har bir sxemalarda ko’rsatilgan ishlatish quduqlarining profillari quduqlarni ishlatish hususiyatlaridan kelib chiqib jihozlar tushiriladi.

Mahsuldor qatlamning drenajlashishini yaxshilash uchun quduqning tik qismidan qatlamga bir necha quduqlar burg’ilanadi, bunday quduqlarga ko’p tubli (yoki stvolli) quduqlar deyiladi.

Ishlatish quduqning tartibli sxemasi va uning jihozlari 2-rasmda ko’rsatilgan. Quduq uchta asosiy uchastkalardan tashkil topgan – yer usti, stvol va filtr va har biri mos ravishda jihozlar bilan jihozlangan: tizma boshchasi (1), yo’llanma (2), konduktor (3), ishlatish tizmasi (4), filtr (6). Quduqning eng pastki qismi tubi deyiladi. Quduq paker yoki ba’zida qirquvchi-klapan bilan (5) jihozlanadi.