Neft-gaz koni geologiyasining vazifalari, usullari va vositalari neft- gaz koni geologiyasining maqsadi va vazifalari

Dastlabki ma’lumotlarni kompleks tahlil qilish va umumlashtirish usullari

Ma’lumotlarni umumlashtirish ham nazariy ham tajribalarni umumlashtirish tariqasida olib borilishi mumkin. Bu ishlarni amalga oshirishda neft koni geologiyasi faniga hamda unga yaqin bg’lgan fanlar katta yordam kg’rsatishi mumkin. SHuningdek, bu sohadagi tajribalarning natijalari asosida modellash usuli katta ahamiyat kasb etadi.

Real geologik holat cheksiz nuqta va shakllardan iboratdir hamda undagi jarayonlar uzluksizdir. Amalda esa biz rasmiy geologik makonga ega bg’lamiz va undagi jarayonlar chegaralidir. SHuning uchun rasmiy makon tg’la aniq bg’lmasligi mumkin. Uni tg’la aniq holatiga keltirish uchun turli usullar bilan olingan ma’lumotlarni birbiriga taqqoslash va umumiy xulosalar chiqarish lozim bg’ladi. Bunday umumlashtirishlar ba’zan moddiy, ba’zan xayolan va yoki fikran bg’lishi mumkin.

Fikriy-xayoliy nusxalar bilish jarayonida kg’p qg’llaniladi. Har xil tajribalar ham avval xayolda pishitiladi, sg’ngra model kg’rinishida ifodalanishi mumkin. SHunday modellashning bir usuli - matematik modellash ya’ni ehtimollik nazariyasi va matematik statistika usullarini taqsimlanish nazariyasiga va solishtirish maqsadlarida qg’llash shular jumlasidandir. Matematik modellash ham uyumning fikriy modellashning bir turidir. Matematika kon geologiyasiga abstrakt strukturani beradi va u bilan real ob’ekt nusxasini tuzish imkoni paydo bg’ladi. G’sha ob’ektning elementlarida tajribalar g’tkazish va uning natijalarini butun sistemaga kg’chirish imkoni bg’ladi.

Grafik modellash xayoliy modellashning boshqa turidir. Bunda har xil kesmalar, korrelyatsion sxemalar tuzish orqali maqsadga erishish uchun harakat qilinadi va buning uchun g’sha chizmalardan foydalaniladi. Har xil tuzilishi mumkin bo’lgan xaritalar (struktura xaritasi, qazib chiqarish xaritasi, mahsuldorlik xaritasi, bosim xaritasi va sh.k.) yordamida qazib chiqarish jarayoni tg’g’risida tasavvurga ega bg’lamiz va uni kuzatib boshqaramiz. Turli grafiklar va ularda butun jarayonning namoyon bg’lishi (quduqdar soni, bosim g’zgarishi, suv haydash, suyuqlik olish va sh.k.) fikrimizning dalilidir.