Nazorat savollari
Tarix fani nimani o’rganadi.
Tarix fanining milliy g’oyani shakllantirishdagi ahamiyati qanday.
Tarix fanining tarbiyaviy funksiyalari qanday
O’zbekiston tarixi fanining predmeti nimalarni tashkil etadi.
“Tarixiylik ” prinsipi nima.
Tarix fanining ma’naviyatni rivojlantirishdagi o’rnini izohlab bering.
O’zbekiston tarixining asosiy davrlari asosiy xususiyatlari nimalardan iborat.
O’zbekiston tarixi fanining asosiy manbalari
O’zbekiston tarixi fan sifatida inson tabiatini o’rganadi va shu tabiatni anglab olishga xizmat qiladi. Inson o’z tabiatiga ko’ra bio-ijtimoiy mavjudoddir. Bu degani u o’z ehtiyojlarini qondirish uchun mehnat qiladi va yuqori mansab va martabalarga intiladi.
Milliy o’zlikni anglash bu milliy g’oyaning asosiy(ustun)I hisoblanadi. O’zlikni anglash bu tarixiy xotirani tiklash, nasl-nasabimiz kim ekanini, kimlarni vorislari ekanligimizni anglab yetib, shunga yarasha o’zimizga xos jamiyat shakllantirishimizdir.
Tarix fanining tarbiyaviylik jihati juda kattadir. Tarix bizga madaniyat ma’rifatimizni o’tmishdagi hayot tarzini, undagi o’ziga yarasha qiyinchiliklarni va ularga yarasha biz shukr qilishimiz kerakligini o’z ichiga oladi. Bundan tashqari bizning bobo-kolomlarimizni qanday qiyinchiliklarni sabr ila bosib o’tganligini o’rganib o’zimizga tegishli xulosalar chiqarishimda ko’maklashadi.\
O’zbekiston tarix fan sifatida o’z predmetiga ega(fanning predmeti bu shu fan shug’illanadigan masalalar majmuasi). 1-o’rta osiyoda insoniyatning kelib chiqishi. 2-o’rta osiyo xalqlarining madaniyating shakllanishi va rivojlanishini. 3- o’rta osiyoda davlatchilikni shakllanishi va rivojlanishining ilk bosqichlari. 4-o’rta osiyo xalqlari o’rta asrlarda
Tarixylik prinsipi bu tarixni o’sha davr shart-sharoitlaridan, voqea-xodisalarning o’z davrining aniq sharoitidan, muhitidan, rivojlanish jarayonlaridan kelib chiqqan hooda tarixga nazar solish, shu asosda tarixni o’rganish demakdir.
Mustaqil O’zbekistonda demokratik jamiyatni tashkillashtirishda tarixda roli kata bo’lgan. Xalqimizning buyukligi uning boy merosi bilan belgilanadi. Ajdodlarimizni yetishtirib bergan o’nlab yuzlab jahonga mashxur olimu-ulamolar me’moru- binokorlar ,naqqoshlar, zargarlar, xunarmandlar davlat arboblari, xalq qahramonlar hayoti ilm-tarbiya maskanlarida talaba-o’quvchilar uchun katta ibrat maktabi tarix sabog’idir.
O’zbekiston tarixi besh davrga bo’lingan .
Eng qadimgi davr(mill.avv taxminan million yildan to milodiy IV asr oxirlarigacha)
O’rta asrlar davri (V – XIX asr boshlari)
Turkiston Rossiya imperiyasi hukmronligi davrida (XIX asr o’rtalari XX asr boshlari)
O’zbekiston sovetlar ittifoqligi davrida(1917-1991-yillar)
Mustaqillik davri(1991-yildan boshlab)
Tarixiy voqealar xalqlar hayoti nom nishonsiz yo’q bo’lib ketmaydi. Ulardan tarixiy manbalar guvoh bo’lib qoladi. Tarxiy manbalar ikkiga moddiy va yozma manbalarga bo’linadi. Qadimgi odamlardan bizgacha yetib kelgan mehnat qurollari, ididsh tovoqlar tanga pullar, harbiy qurol yaroqlar, uy joylar qal’alar, shaharlar qabrlar, rasmlar va boshqa moddiy tarixiy manbalar hisoblanadi. Qadimgi davrlardanoq odamalar o’z fikrlarini yozma bayon etish uchun yozuv belgilarini ixtiro qilishgan. Savodxon kishilar o’zi yashab turgan yoki borib ko’rgan mamlakatliri haqida ko’rgan kechirganlarini daraxt-po’stloqlariga toshga teriga keyinchalik qog’ozga yozib qoldirganlar. Podshox farmonini me’ros qoldirish sotib olish hujjatlari, farmoyishlar bularning barchasi yozma manbalar deyiladi.
Testlar
1.”Tarix” so’zi qanday tildan olingan .
JAVOB:C)Yunon tilidan olingan
2. “Fozil odamlar shaxri” asarining muallifi kim?
Javob:C) Beruniy
3. to’rt usul tarixi asarining muallifini javoblarda toping.
Javob:D)Mirzo Ulug’bek
4. “devonu lug’otit-turk”asarining muallifini javoblarda toping
Javob:A) Mahmud Qoshg’ariy
5.“buxoro tarixi ” asarining muallifni javoblarda toping.
Javob:B)Narshaxiy
6.”Tarix millatning o’tmishi, taraqqiyoti hamda tanazullining sabablarini o’rganaturg’on ilmdir ” so’zlari kimga tegishli
Javob:A) Abdurauf Fitrat
Do'stlaringiz bilan baham: |