Nazirov Muxtor "Европа концерти"

Xalqaro Islom Akademiyasi

• Fan: Xalqaro munosabatlarga kirish
• Ustoz: Munavvarov Zoxillo
• Nazirov Muxtor

“Европа концерти” даврида миграция жараёнлари ҳам муҳим роль ўйнаган. Жумладан, XIX асрнинг иккинчи ярмида Европадан Америка қитъасига бўлган миграцион жараёнлар айниқса кучайди. Маълумотларга кўра, Биринчи жаҳон урушига қадар 38 Европадан Америкага кўчганлар сони 50 млндан ошган. Миграциянинг асосий сабаби индустрлашув бўлиб, у қишлоқ аҳолиси орасидаги ишсизликни кўпайтирди. Ишсиз қолган қишлоқ аҳолиси шаҳарларга кўчар ва ишчи кучи етишмаган мамалакатларга ҳижрат қилар эди. Айнан миграция ўша давр Европасини ишсизлар муаммосида халос этиб, кўплаб ижтимоий ғалаёнларнинг олдини олган. Умуман олганда эса, XIX аср миграцион жараёнларининг йўналиши Шимолдан (ривожланган мамлакатлар) Жанубга (ривожланаётган мамлакатлар) бўлган. Бугун эса, бунинг аксига гувоҳ бўлиб турибмиз. Шундай қилиб, “Европа концерти” ХМ нинг анчагина барқарор тизим бўлиб, бу ҳол, асосан, XIX асрнинг йирик давлатлари ўртасида кечган жараёнларни мувофиқлаштириш туфайли самарали тизим сифатида амал қилган.
. ХМ тадқиқотчилари фикрига кўра, ўша давр йирик давлатлари ўртасидаги ҳамфикрликнинг асосини улардаги сиёсий тизимлар ва давлат шаклининг бир хиллиги ташкил қилар эди: уларнинг барчаси монархиялар ва империялар бўлган. Француз инқилоби каби хатарли феноменлар олдидаги қўрқув монархияларни ҳамжиҳат бўлиб фаолият юритишга мажбур этар эди.