Nazariy va kognitiv funktsiyalar



Download 69,82 Kb.
bet1/3
Sana30.06.2022
Hajmi69,82 Kb.
#720508
  1   2   3
Bog'liq
1-2-3 savollarga


1111111111111111111111111111111111111111111111111111
Falsafa (yunon tilidan - haqiqatga muhabbat, donolik) - ijtimoiy ongning bir shakli; borliq va bilishning umumiy tamoyillari haqidagi ta'limot, insonning dunyoga munosabati, tabiat, jamiyat va tafakkur rivojlanishining umuminsoniy qonunlari haqidagi fan. Falsafa dunyo, insonning undagi o'rni haqidagi umumiy qarashlar tizimini ishlab chiqadi; u kognitiv qadriyatlarni, odamning dunyoga ijtimoiy-siyosiy, axloqiy va estetik munosabatini o'rganadi.
Falsafaning predmeti - voqelikning universal xususiyatlari va aloqalari (munosabatlari) - tabiat, inson, ob'ektiv voqelik va dunyoning sub'ektivligi, moddiy va ideal, borliq va tafakkurning aloqasi. Bu erda universal - bu insonning ob'ektiv haqiqatiga ham, sub'ektiv dunyosiga ham xos bo'lgan xususiyatlar, aloqalar, munosabatlar. Miqdor va sifat aniqligi, tarkibiy va sabab-oqibat munosabatlari va boshqa xususiyatlar, munosabatlar voqelikning barcha sohalarini: tabiatni, ongni bildiradi. Falsafa mavzusini falsafa muammolaridan ajratish kerak, chunki falsafa muammolari falsafadan mustaqil, ob'ektiv mavjud. Umumjahon xususiyatlar va aloqalar (ishlab chiqarish va vaqt, miqdor va sifat) falsafa fani hali mavjud bo'lmaganda mavjud bo'lgan.
Falsafani o'rganish predmeti - ob'ektiv haqiqat - ma'lum fanlarni bilish fanidan nimasi bilan farq qiladi? Fizika va boshqa maxsus fanlardan farqli o'laroq, falsafa haqiqatni o'rganadi, bu bizning harakatlarimizga bog'liq emas. Insonga bog'liq bo'lmagan haqiqat - bu ob'ektiv haqiqat.
Ko'rinib turibdiki, hozirgi vaqtda falsafa juda ko'p muhim funktsiyalarni bajaradi, biroq falsafaning asosiy vazifalarini ulardan ajratish mumkin:
nazariy va kognitiv funktsiyalar;
kognitiv funktsiya;
taxmin qilingan.
Kognitiv-nazariy funktsiya.
Dunyoqarash - bu odamning hayotiy pozitsiyasini, xulq -atvor tamoyillari va qadriyat yo'nalishlarini belgilaydigan dunyo, uning dunyodagi o'rni va uning bu dunyoga munosabati, shuningdek, e'tiqod, his -tuyg'ular, ideallar haqidagi umumiy qarashlar tizimi. . Jamiyat rivojlanishining dastlabki bosqichlarida odamlar mifologik dunyoqarashni shakllantira boshladilar. Bu odamning dunyoning kelib chiqishi va tuzilishini, odamlarning, hayvonlarning ko'rinishini, tabiat hodisalarining sabablarini tushuntirishga, o'z o'rnini aniqlashga birinchi urinishi edi. Afsonalar marosimlar, urf -odatlar, axloqiy me'yorlar va estetik g'oyalar, voqelik va fantaziya, fikrlar va hissiyotlar bilan bog'liq edi. Afsonalarda odam o'zini tabiatdan ajratmagan. Keyinchalik jamiyat rivojlanishi bilan odamlarda diniy dunyoqarash shakllana boshladi. Bu g'ayritabiiy kuchlar borligi va ularning koinot va odamlar hayotidagi hukmron roli haqidagi afsonaviy e'tiqoddan farq qilardi. Falsafiy dunyoqarash dunyoni oqilona tushuntirishga asoslanadi. Falsafiy dunyoqarash mifologik va diniy dunyodan kelib chiqishi, uning tuzilishi, odamning o'rni va boshqalar haqidagi savollar to'plamini meros qilib oldi, lekin u mantiqiy tartiblilik, bilimlarni tizimlashtirish, nazariy asoslash istagi bilan ajralib turardi. qoidalar va tamoyillar.
Falsafaning maqsadi nima?
Bu bahoda, evropalik mutafakkir HUP v. R. Dekart. Keling, uning "Falsafa tamoyillari" asariga murojaat qilaylik.
Birinchidan, falsafa, Dekartning fikricha, donolikni, "biznesdagi yaxshi donolikni", "inson bilishi mumkin bo'lgan hamma narsani mukammal bilishni" anglatadi. Bu bilim hayotni o'zi boshqaradi.
Ikkinchidan, falsafa "bizni yovvoyi va vahshiylardan ajratib turadi". Dekart shunday yozadi: "Har bir millat qanchalik fuqarolik va bilimli bo'lsa, shunchalik yaxshi falsafa qiladi, shuning uchun davlat uchun haqiqiy faylasuflarga ega bo'lishdan boshqa yaxshilik yo'q".
Uchinchidan, hikmatning to'rt bosqichi bor. Birinchisi, alohida o'ylashni talab qilmaydigan aniq va tushunarli haqiqatlarni o'z ichiga oladi. Ikkinchisi hissiy tajriba haqidagi barcha ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Uchinchisi, boshqa odamlar bilan muloqot nimani o'rgatadi. To'rtinchisi - kitoblarni yaratuvchilar bilan muloqot shakli sifatida bilish. Shunday qilib, insonda mavjud bo'lgan donolik shu to'rt qadam orqali erishiladi.
222222222222222222222222222222222222222222222222222




Download 69,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish