Navoiy viloyati Zarafshon shahar “Barkamol avlod” bolalar markazi

Navoiy viloyati

Zarafshon shahar

“Barkamol avlod”

bolalar markazi

“Yosh dasturchi”to’garagi rahbari: M.Rahmonova

Ushbu tavsiya Zarafshon shahar “Barkamol avlod” bolalar markazining 2016-yil 29-dekabrdagi № 2 –sonli uslubiy kengash yig’ilishida ko’rib chiqildi va foydalanishga tavsiya etildi.

“Barkamol avlod” bolalar markazi direktori: S.T. Maxmudova

Muallif- tuzuvchi: “Yosh dasturchi” to’garagi rahbari Rahmonova Mohigul
Taqrizchi: “Texnik ijodkorlik” yo’nalishi

uslubchisi M.Ya.Raxmonova

Mazkur qo’llanma “Barkamol avlod” bolalar markazlarining kompyuter to’garagi mashg’ulotlarida qo’llash uchun tavsiya etiladi.

K I R I SH

XXI - asr ma’naviyat asri, ma’rifat asri, ilm-fan, madaniyat va axborot asridir. Mamlakatimiz rivojlangan davlatlar qatoridan mustahkam o’rin egallashi uchun zamonaviy axborot (kompyutеr) tеxnologiyalarini hayotimizning barcha jabhalariga kеng joriy etish zarur.

Bugungi kunda yurtimizda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada rivojlantirish va uni barcha sohalarga tadbiq etish borasida keng ko’lamli ishlar amalga oshirilayotgani barchamizga sir emas. Shu o’rinda ta’lim sohasiga ham axborot-kommunikatsiya texnologiyalari joriy etilgan. Xususan ixtiyoriy ta’lim turi bo’lgan “Barkamol avlod” bolalar markazlarida ham o’quvchi-yoshlarning bo’sh vaqtlarini samarali tashkil etish maqsadida mashg’ulotlar jarayonida innovatsion va axborot texnologiyalaridan samarali foydalanilib kelinmoqda. Bundan tashqari pedagog xodimlar yoshlarga ta’lim-tarbiya berish bilan bir qatorda odob-axloq qoidalarini ular ruhiyatiga singdirib soha yoki boshqa kasbga yo’naltirib kelmoqdalar. Bunda o’qituvchi boshqa fanlarni mashg’ulotga bog’lagan holda o’quvchilarga bilim berishi hamda mashg’uloti davomida zamonaniy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda o’quvchilarni intelektual qobiliyatlarini rivojlantirib kelmoqdalar. Zero, bizning eng muhim maqsadimiz ham yosh avlodni hozirgi zamon fani asoslari bilan qurollantirish orqali ularning aqliy jihatdan komil inson darajasida rivojlantirishga erishishdir.
Xulosa o’rnida shuni aytish kerakki, tezkor davrning talablari ham tezkor.Bigungi kun pedagogi, nafaqat o’z kasbining ustasi, u ijodkor, izlanuvchan va o’ziga nisbatan talabchan, komp’yuter texnologiyasini bilishi, Internetga ulanishi, yangiliklarni o’z ish faoliyatiga tadbiq etishi hamda bevosita va bilvosita malakasini oshirib borishi lozim.

Ushbu uslubiy tavsiyanomada kompyuter to’garagi mashg’ulotlari jarayonida o’quvchi-yoshlarning aqliy salohiyatini va kompyuter uskunasidan foydalanish borasidagi malakalarini yanada rivojlantirish borasidagi noan’anaviy mashg’ulot ishlanmasidan na’muna keltirganmiz.

O’quvchi soni: 10 nafar

Mavzu: Microsoft offise Word menyular qatori

Faoliyat bosqich lari	Faoliyat mazmuni
	To’garak rahbari	To’garak a’zolari
1.Kirish bosqichi mavzuga kirish (15 daqiqa)	1.1Tashkiliy qism: To’garak a’zolarini mashg’ulotga tayyorligini nazorat qilish 1.2 To’garak mashg’ulot mavzusi va rejasi bilan tanishtirish. 1.3.Kundalik va to’garakka oid yangiliklar bilan tanishtirish 1.4 Texnika xavfsizlik qoidalariga rioya etish.	To’garak a’zolar tinglaydilar
2.Asosiy qism (20 daqiqa)	2.1O’tilgan mavzularni takrorlash: -uyga vazifani tekshirish va baholash 2.2 Yangi mavzu tushuntiriladi  2.3 Mavzu yuzasidan savolar beriladi:  2.4 Amaliy ish: “Dengizga sayohat” o’yini orqali 2.5 Ilg’or pedagogik texnologiya usullaridan “Quvnoq alifbo “, “Aqliy hujum” , Zukkolar darvozasi” , “Kim chaqqon”usullarini qo’llaydi va to’garak a’zolari rag’batlantirilib boriladi	O’quvchilarga amaliy ish topshiriladi va nazorat qilinadi To’garak a’zolari diqqat qiladilar  Savollarga javob beradilar.
3.Yakuniy bosqich (10daqiqa) 4.Kutiladigan natija	3.1 Yig’ilgan rag’batlar asosida o’quvchilar rag’batlantiriladi 3.2Uyga vazifa berish 4.1Kompyuter dasturlarida mustaqil ishlash va amallar bajarishga erishish	To’garak a’zolari diqqat qiladilar To’garak o’quvchilar o’zlari uchun yangi bilimlar oladilar.

Mashg’ulotning texnalogik xaritasi

Mashg’ulotning maqsadi:

1. 
   ta’limiy: o’quvchilarga Microsoft Word matn muharriri dasturini ishga tushirish va dastur ko’rinishi bilan tanishish mavzusi asosida keng ma’lumot berish.
   
2. 
   tarbiyaviy: O’quvchilarga axloqiy tarbiya berish orqali o’z burchlarini tushunadigan, bilimli va ona Vataniga munosib ma’naviy barkamol, fidoiy inson etib tarbiyalash.
   

4. 
   rivojlantiruvchi: Kompyuterda Word matn muharririda turli boshqotirmali o’quvchilarni mantiqiy tafakkurini, ijodkorlik va yaratuvchanlik qobiliyatlarini rivojlantirib borish
   

Mashg’ulot turi: nazariy va amaliy , bahs-munozarali

Mashg’ulot usuli: “Aqliy hujum” , “Zanjir” usullari.

Jihozlar: kompyuter qurilmasi ,mavzuga oid ko’rgazmalar ,tarqatma matreallar va rag’batlantiruvchi kartochkalar.

Mashg’ulotning shiori:

Bilim poydevorini mustahkam qilib ,

Yurtimizga munosib farzand bo’laylik.

Mashg’ulotning oltin qoidalari: Vaqtdan unumli foydalanish,diqqatni jamlash,o’zaro hurmat!

Mashg’ulotning borishi:

Tashkiliy qism tashkillashtiriladi:

(davomatni olish, kun yangiliklari bilan tanishtirish,Texnika xavfsizlik qoidalari eslatiladi)

Mashg’ulotni boshlashdan oldin to’garak o’quvchilarni ikki guruhga bo’linadi.

I-guruh :Zukkolar.

Guruh shiori: Axborot texnologiyalari asri ataladi asrimiz, shu asr yoshlarimiz, budir bizning baxtimiz.

II-guruh :Bilimdonlar.Guruh shiori: Kompyuter bilimdoni bo’lish orzu-ahdimiz, davrimiz talabidir bizning bilim yurtimiz.

Ingliz tilida yangi so’zlar:

Quvnoq alifbo. To’garak rahbari ingliz harflari yozilgan kartochkalarni birin-ketin ko’rsatadi.O’quvchilar bunda ko’rsatilgan harfga uchta ingliz tilida so’z aytishlari lozim. Masalan:

A - Aunt, appale, abrecos.

C - cat, cent, cost.....

Ma’naviyat daqiqasi:
1.O’zbekiston Respublikasida yuz bergan siyosiy jarayon

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va davlat Madhiyasi to’g’risida ma’lumot ?

- 4-dekabr kunida O’zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi bo’lib o’tdi. To’rtta partiyadan nomzodlar korsatilgan edi. Yakunda mutloq g’oliblik bilan Mirziyoyev Shavkat Miromonovich O’zbekiston Respublikasi prezidenti etib saylandi. Madhiyamiz 1992 yil 10-dekabr kuni qabul qilingan kun. Madhiyamiz so’zi Abdulla Oripov yozgan, musiqasini Mutal Burxonov bastalagan.

2. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qachon qabul qilingan?

- 1992 yil 8-dekabr sanasida Konstitutsiyamiz qabul qilingan. Konsititutsiyamiz 6 bob, 26 bo’lim va 128 moddadan iborat.

3. O’zbekiston Respublikasi Davlat Madhiyasi qachon qabul qilingan?

- Madhiyamiz 1992 yil 10-dekabr kuni qabul qilingan kun. Madhiyamiz so’zini Abdulla Oripov yozgan, musiqasini Mutal Burxonov bastalagan.

O’TILGAN MAVZUNI MUSTAHKAMLASH: “Zanjir ” o’yini

To’garak o’quvchilar ikki guruhga bo’linib bellashadi.Ushbu o’yinda guruhlarga o’tilgan mavzu yuzasidan savollar beriladi.1-guruh Word dasturinig ishga tushurish usullar to’grisidagi savollarga javob beradi.

2-guruh Word dasturida matn yozishda klaviaturadan nima maqsadda foydalanish yuzasidagi savollarga javob berib ,sherikarining javobini to’ldirib borishlari shart.)



Yosh dasturchilar guruhi

1. 
   Word dasturi Pusk menyusidan qanday hosil qilinadi ?
   

2.Ishchi maydonida Word

piktogrammasini qanday

ishgatushirish umkin?

3.Word 2007 dasturi kontaks

menyudan qanday hosil

qilinadi?

Yosh ixtirochilar guruhi

1.Word dasturida bosh harfni yozishda klaviaturadan qaysi kursor bosiladi?

2. Hamma harfni bosh harfarda yozishda qaysi kursordan foydalanamiz?

3. Word dasturi nechta matnni taxrirlaydi?

Yangi mavzu bayoni:
Micrasoft ofisse Word menyulari qatori

Hujjatlarni tayyorlashda eng ko’p ishlatiladigan dastur bu Microsoft offise Word dasturidir. Word dasturi oddiy ikki qatorli e’londan tortib minglab varaqli murakkab kitoblargacha yarata oladigan ommabop dasturdir. Kompyuterda hujjatlarni tayyorlashda eng ko’p ishlatiladigan dasturdir. Bugungi

mashg’ulotimizda Microsoft offise Word menyulari qatori va ularning vazifalari bilan tanishamiz.

Word ish stolining yuqori qatorida matn va uning qismlari ustida turli xil amallar bajarish uchun mo'ljallangan menyular joylashgan. Menyuga kirish uchun [FIO] tugmachasi yoki ko'rsatkich kerakli menyu bandi ustiga keltirilib, «sichqoncha» tugmachasi bosiladi va kerakli band [—»], [<—], [Home], [End] tugmachalari yordamida tanlanadi. Tanlangan band bajarilishi uchun [Enter] tugmachasi bosiladi. Menyudan tahrir qilinayotgan matnga qaytish uchun [Esc] tugmachasi bosiladi. Microsoft Word 2000 matn tahrirlagichining menyusini tashkil etuvchilari: «Fayl», «Pravka», «Vid», «Vstavka», «Format», «Servis», «Tablitsa», «Okno» , «Spravka»menyularidan iborat.

Quyidagi rasmda «Fayl» bo’limining umumiy ko’rinishi keltirilgan. Yozilgan matnni chop etish, oxirgi 4 ta tahrir qilingan fayllar nomini ko'rish hamda Word matn tahrir dasturdan chiqish — kabi bir qator ishlarni bajarish mumkin.   Menyuning «Pravka» bo'limida hujjatni tahrir qiiishga oid bir qator ishlarni amalga oshirish mumkin.  «Vid» bo'limida esa sahifa o'lchamlari, formulalar yozish uchun maxsus bo'limlar bilan ishlash imkoniyati mavjud.

Menyuning «Vstavka» bo'limida bajarilgan operatsiyani rad etish va qayta takrorlash, belgilangan joyni qirqib olish va kerakli joyga qo'yish, tanlangan joyni o'chirish, hujjatni barcha joyini tanlash, matndan kerakli so'zni izlab topish va uni almashtirish kabi ishlarni bajarish mumkin .

«Format» bo'limida sahifalarning o'lchamlarini kiritish, turli  xil shriftlarni o'rnatish va bekor qilish, chapdan, o'ngdan,  yuqoridan va quyidan kerakli hajmda bo'sh joy qoldirish kabi  ishlarni bajarish mumkin. «Servis» bo'limida hujjatlarning to'g'ri yozilganligini nazorat qilish, to'g'rilash kabi ishlarni bajarish mumkin.

«Tablitsa» bo'limida jadval tashkil etish, jadval katakchalarining ustida ishlash va jadvallardagi ma'lumotlarni saralash ishlarini amalga oshirish

«Okno» bo'limi yordamida yangi oyna ochish, yangi oynaga 
boshqa hujjatni chiqarish va tahrir qilish, lozim joylarni qirqib 
olib boshqa oynaga o'tkazish kabi ishlarni amalga oshirish mumkin .

«Spravka» bo'limi yordamida Wordda ishlash haqida ma'lumot olish, Microsoft Web va boshqa dasturlar to'g'risida ma'lumot olish mumkin).

Dam olish daqiqasi: “Kim chaqqon” o’yini

2016 yil maymun yili edi, yangi 2017-yil Xo’roz yili mehmon bo’lib kelmoqda. Bu o’yinda o’quvchilar kopyuterda berilgan rangsiz rasm eskizlarini kerakli ranglar bilan bo’yashadi. Kim shartni to’g’ri va birinchi bo’lib bajarsa, rag’batni qo’lga kiritadi.

“Oy maqollari” o’yini

Baliq suv bilan tirik,

Odam —…….( el bilan.)

Begona tuproq —………..( devona tuproq.)

Bulbul chamanni sevar,

Odam —…….( Vatanni)

Bulbulga bog' yaxshi,

Kaklikka —…( tog'.)

Vatan gadosi — ……..(kafan gadosi.)

Vatan qadrini bilmagan o'z qadrini …(bilmas.)

Vatanga kelgan — ……(imonga kelar.)

Vatanga falokat — o'zingga halokat.

Vatangado bo'lguncha, ....(Kafangado bo'l.)

Yangi mavzu bo’yicha o`tilganlarni mustahkamlash:

(Zukkolar darvozasi o’yini)

( Ikki o`quvchi qo`llarini tepaga ko`tarib darvoza bo`lib turishadi.) O`quvchilar tanlab olinadi, shu tanlab olingan o`quvchilarga, o`qituvchi tomonidan yangi mavzu doir savol beriladi. Qaysi o`quvchi savollarga to`g`ri javob bersa “ Zukkolar darvoza”sidan o`tadi. Agar to`g`ri javob bera olmasa darvozadan o`ta olmaydi.

1. 
   “Fayl” bo’limining vazifasi nimaladan iborat? 2. “Vstafka” bo’limining vazifasi nimaladan iborat? 3. “Format” bo’limining vazifasi nimaladan iborat? 4.”Okna” bo’limining vazifasi nimaladan iborat? 5.”Vid” bo’limining vazifasi nimaladan iborat?
   

Yakuniy qism :Mashg’ulot yakunida faol qatnashgan to’garak o’quvchilar to’garak rahbari tomonidan rag’batlantiridi va yig’ilgan

ballarni hisoblandi.

Uyga vazifa: “Microsoft offise Word menyular qatori’’ni yodlab kelish.

Adabiyotlar: Informatika va axborot texnologiyalari (Axmedov A)

Saytlar: www.ziyonet.uz,

www.dasturchi.uz,

www.kitob.uz