Navoiy viloyati pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Vaqtincha oqar suvlarning ishi. Ozanli vaqtincha oqar suvlar tushunchasi birmuncha aniqroq 

bo’lsa-da, lekin u doimiy oqar suvlar tushunchasi bilan aralashtirilib yuborilishi mumkin. Yomg’ir 

va qor suvlaridan hosil bo’lgan o’zanli vaqtincha oqar suvlar eroziyasi natijasida tog’ yon bag’irlari 

uyilib  juda  parchalanib  ketadi.  O’zanli  vaqtincha  oqar  suvlar  tog’  yon  bag’irida  prolyuvial 

yotqiziqlarni to’playdi.  

Tog’  yon  bag’ri  relyefida  o’zanli  vaqtincha  oqar  suvlarning  axamiyati  kattadir.  Daryo 

vodiysining  vujudga  kelishi  va  rivojlanishida  xam  o’zanli  vaqtincha  oqar  suvlarning  xissasi  bor. 

---

O’zanli  vaqtincha  oqar  suvlarning  yotqiziqlari  deyarli  yaxshi  saralanmagan  va  silliqlanmagan 

bo’ladi. 

Yer  yuzasining  deyarli  xamma  yerida  chuqurchalar  uchraydi,  suv  ana  shu  chuqurchalarga 

intiladi va asta sekin bu chuqurchalarni yuvib o’pqonlar, o’nqir-cho’nqirliklar hosil qila boshlaydi. 

Bu jarayon bir necha  yil mobaynida davom etib jarlarni vujudga keltiradi. Jarlar xamma vaqt xam 

o’sib  boravermaydi.  Yon  jarlardan  asosiy  jarga  yig’ilib  keluvchi  suv  o’sha  yerning  eng  baland 

nuqtasiga-jarning  yuqori  qismiga  yetsa,  jarning  o’sishi  to’xtaydi.  Tog’  vodiylarida  kuchli  jaladan 

so’ng hosil bo’ladigan oqim sel deb ataladi.