Navoiy viloyat pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish

“Pedagogik texnologiya”ning  yo‘nalishlari: 
Hozirgi an’anaviy ta’lim. XVII  asrda Ya.A.Komenskiyning didaktik tamoyillari asosida shakllanib,hozird 
dunyodagi  maktablarda  eng  ko‘p  qo‘llanayotgan  sinf  –  dars  tizimidan  iborat.  Zamonaviy  pedagogik 
texnologiyalar  asosan  shu  tizmni  turli  yunalishlarda  takomillashtirish  maksadlarida  yaratilib,  hozirda  turli 
yunalishlarda rivojlanmokda. 
Pedagogik  jarayonni  takomillashtirish,  uni  o‘quvchi  shaxsiga  yunaltirishga  asoslangan  pedagogik 
texnologiyalar.Xamkorlik pedagogikasi, ta’limning insonparvarlikka asoslangan texnologiyasi va boshqalar. 
O‘quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirish asosidagi pedagogik texnologiyalar. Muammoli ta’lim, 
uyinlar, tayanch signallar  konspektlari texnologiyalari va boshqalar. 
O‘quv  materialini  didaktik  jihatdan  takomillashtirish  va  kayta  ishlab  chiqishga  asoslangan  pedagogik 
texnologiyalar.Bu  texnologiyalar  o‘rgatilayotgan  bilimlarning  didaktik  tizimi  chuqur  mazmunga  ega  bo‘lishi, 
bilimlarga  tizimli  nuqtai  nazardan  yondashish,  o‘quvchilarga  bilimlarni  egallashning  eng  maqsadga  muvofiq 
yullarini o‘rgatish kabi tamoyillarga asoslanadi. 
O‘quv  jarayonini  samarali  boshkarish  va  tashkil  kilishga  asoslangan  pedagogik  texnologiyalar.  Bu 
texnologiyalarga  tabaqalashtirilgan,  individuallashtirilgan,  dasturlashtirilgan  ta’lim  texnologiyalari,  ta’limning 
jamoa usuli, guruxi, kompyuterli ta’lim texnologiyalari kabilar kiradi. 
Tabiatga muvofiklashtirilgan pedagogik texnologiyalar. Bularga o‘quvchining tabiiy imkoniyatlari, ta’lim – 
tarbiya  jarayonini  tashkil  kilishning  tabiiy  imkoniyatlari  va  boshka  tabiatga  muvofik  imkoniyatlardan  tulik 
foydalanishni amalg oshirishga asoslangan pedagogik texnologiyalar kiradi. 
Rivojlantiruvchi  ta’lim  texnologiyalari.Bularga  o‘quvchi  shaxsining  ijobiy  sifatlarini,  ayrim  soxalardagi 
bilimlarini, ijodiy qobiliyatlarnini rivojlantirish texnologiyalari kiradi. 
Pedagogik texnologiyalarni tasniflash;  
Pedagogik texnologiyalarni  quyidagi belgilariga ko‘ra maktab  ta’limini tasniflash 

  Qo‘llash darajasiga ko‘ra;  umumpedagogik           

  Falsafiy asosiga ko‘ra;umumiy majburiy ta’lim. 

  Asosiy  rivojlantiruvchi    omiliga  ko‘ra;    sotsiogenya’ni  shaxsning  har  tamonlama  barkamol  inson 
bo‘lishiga rivojlanishiga qaratilgan  

 
O‘zlashtirish konsepsiyasi bo‘yicha;suggestiya(ibrat ko‘rsatish)ga tayangan holda 

  Shaxsiy  sifat  va  belgilariga  ko‘ra  yo‘nalganligi  bo‘yicha;  BKMlarni  shakllantirish  va  shakllantirishg 
yo‘naltirilgan 

  Mazmun  xususiyatiga  ko‘ra;                          Ta’lim  –tarbiya  jarayonini  tashkil  qilish  va          olib  borishda 
didaktikaga  markaziy o‘rin berilganligi 

  Boshqaruv turiga  bo‘yicha;    An’anaviy –mumtoz (klassik),ta’limning texnika vositalari qo‘shilganligi. 

  Bolaga yondashuv   bo‘yicha;                Avtoritar. 

  Ko‘p qo‘llanadiga metodlar bo‘yicha; Tushuntirish va  illyustratsiyalashtirilganligi. 
Ta’lim oluvchilar toifalari bo‘yicha;     Ommaviy. 
Pedagogik  texnologiyalarning  asosiy  yo‘nalishlari  hozirgi  noana’anaviy  ta’limni  turli  yo‘nalishlarda 
takomillashtirish  maqsadlarida  yaratilib,  hozirda  rivojlanib  bormoqda.  Har  bir  fanning  asosiy  xususiyati 
mazmunini  tarkibi,  amaliy  nazariy  qismlarining  nisbatiga  muvofiq  ravishda  eng  qulay  pedgogik 
texnologiyalarning  empirik,  kognitiv,  evristik,  kreativ,  inversion,  adaptiv,  inklyuziv  va  boshqa  yo‘nalishlarini 
tanlash  bo‘lib  aloqador  fanlarning  ilmiy  tadqiqot  sohasi  sifatida  turli  ta’lim  muassasalarida  belgilangan  o‘quv 
dasturi asosida o‘rgatiladi. Demak  pedagogik faoliyatda  quyidagi yo‘nalishlar orqali ta’lim –tarbiya beriladi.  
2  Xususiy  (O‘quv  Fanlar)  pedagogik  texnologiyalari,alternativ  va  mualliflik  pedagogik  texnologiyalari 
yo‘nalishlari mavjud bo‘lib; 
Bu yo‘nalishlarning asosiy xususiyatlari quyidagicha ; 
Emprik(tajriba), Sezgi a’zolari orqali bilim olish 
 Kognativ (Bilishga oid), atrofdagi olam to‘g‘risida bilimlar doirasini kengaytirish. 
Evristik (Haqiqatni, topish)Yo‘naltiruvchi savollar orqali topqirlik 
.faollikni rivojlantirishga xizmat qiluvchi,o‘quv-izlanish ta’lim metodi 
bo‘lib optimallashga( ya’ni yechimning mosini tanlash) tafakkurini rivojlantiradi 
Kreativ(Ijodiy),  tadqiqot  xarakteriga  ega  bo‘lib,o‘quvchilarda  maqsadga  yo‘naltirilgan  ijodiy  tafakkurni 
jadal rivojlantiriladi. 

---

80 
 
Inversion  (Almashtirish).  Axborotlarni  turli  tamonidan  o‘rganib  o‘rnini  almashtirrish  orqali  tafakkurni 
(fikrlash)tizimini  shakllantiriladi. 
Integrativ  (Yaxlitlash)  Axborotlarni  bir-biriga  bog‘lab  bir  butunlik  asosida  yagona  to‘g‘ri  xulosani 
aniqlash. 
Adaptativ (Moslashtirish), Axborotlarni o‘rganish va o‘rgatish  uchun qulaylashtirish, moslashtirish asosida 
kutilgan natijaga erishish. 
Inklyuziv  (Tenglik)  Imkoniyati  cheklangan  o‘quvchilar  bilan  ishlash  va  o‘qituvchi  o‘quvchi  o‘rtasidagi  
o‘zaro  munosabatlarda  tenglik  asosidata’lim  –tarbiya  jarayonini  tashkil  qilish.kabi  qulay  pedagogik 
texnologiyalari bo‘lib turli fan o‘qituvchilari tamonidan amalga oshiriladi